Eksploatacja podziemna kamieni blocznych w Europie

• Autorzy: Galos K. , Guzik K. , Kot-Niewiadomska A. , Lewicka E. , Stachowiak A.

Warianty tytułu

EN

Underground extraction of dimension stone in Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podziemna eksploatacja kamieni blocznych jest rozpowszechniona w wielu krajach europejskich. Jej popularność będzie niewątpliwie rosnąć, przede wszystkim w związku z uwarunkowaniami środowiskowymi, przestrzennymi i ekonomicznymi. Najczęstszą przyczyną uruchamiania eksploatacji podziemnej skał blocznych jest rosnące zapotrzebowanie na materiały kamienne, których wydobycie metodą odkrywkową jest ograniczone. Istotnym aspektem tej eksploatacji musi być gwarantowana długoterminowa stabilność geomechaniczna górotworu. Eksploatacja podziemna umożliwia pozyskiwanie tylko wybranych partii złoża, bez konieczności usuwania nadkładu, przy minimalnym wpływie na powierzchnię terenu oraz niższych kosztach rekultywacji w porównaniu do eksploatacji odkrywkowej. Obecnie dotyczy ona niemal wyłącznie skał osadowych (głównie wapienie i piaskowce) oraz niektórych metamorficznych (głównie marmury). Najbardziej znane przykłady występują we Włoszech, także w Wielkiej Brytanii, Belgii, Portugalii, Słowenii, Chorwacji i Grecji. Najczęstszym stosowanym systemem jest komorowo-filarowy. Uzysk bloków jest zwykle wyższy niż w przypadku eksploatacji odkrywkowej, rzadko poniżej 60%. W Europie środkowej i wschodniej (w tym w Polsce) metoda podziemnej eksploatacji kamieni blocznych nie była do tej pory stosowana.

EN

Underground extraction of dimension stone is widespread in many European countries. Its popularity will undoubtedly grow, mainly due to environmental considerations and the accessibility of deposits for extraction. The most common reason for launch of underground dimension stone mining is demand for some stone materials which commonly cannot be obtained from opencast mining. An important aspect of such operation is guaranteed long-term geomechanical stability of post-mining voids. This method allows to extract only selected parts of the deposit, without necessity of overburden removal, reduced impact on surface and lower costs of reclamation as compared to open pit mining. Currently, underground mining relates almost entirely of sedimentary rocks (mainly limestone) and some metamorphic rocks (e.g. marble). The best-known examples of underground exploitation of building stones are found in Italy, but also in the UK, Belgium, Portugal, Slovenia, Croatia and Greece. The room-and-pillar system is the most common operating system of extraction. It is important to have the opportunity for selective mining of parts of deposit showing the best quality parameters, which allows for higher yield of the blocks, which is rarely less than 60%. In the Central and Eastern Europe (also in Poland), undeground method of dimension stone extraction until now was not used.

Słowa kluczowe

PL

kamienie bloczne; metody eksploatacji; eksploatacja podziemna

• Wydawca: Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Mining Science
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 21, Special Issue 1
• Strony: 49--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Galos K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Guzik K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Kot-Niewiadomska A.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Lewicka E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Stachowiak A.

• PIG-PIB, Oddział Dolnośląski, Wrocław

Bibliografia

• 1. BIZJAK K., 2003, Stability analysis of underground openings form extraction of nature stone, Geologija 46, 1, Ljubljana.
• 2. COLI M., 2001, Underground exploitation of the Carrara marble [w:] Modern Tunneling Science and Technology, Adachi et al. Eds.
• 3. COLI M., LIVI E., BALDI M., 2012, Studies for rockburst prediction in the Carrara Marble - II: geostruc-tural/geomechanical rivisitation and 2D FEM modeling of a large undergroun quarry, ISMR International Symposium - Eurorock, Stockholm, Sweden.
• 4. COLI M., LIVI E., TANINI C, 2003, Historical and cultural recovery of the Pietra Serena Quarrying in Fiesole (Firenze - Italy), Atti 4th Europ. Congr. On Reg. Cartography and Inf. System, Bologna.
• 5. COTMAN I., VUJEC S., 1998, Planiranje i pocetna iskustva podzemnogo otkopavanja architektonsko-gradevnogo kamena u Istri, Rudarsko-geolosko-naftni zbornik, 10, Zagreb.
• 6. CRAVERO M., IABICHINO G., 1997, Geomechanical study for the exploitation of an underground marble quarry, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 34, 3-4.
• 7. DEL GRECO O., FORNARO M., OGGERI C, 1999, Underground dimension stone quarrying: rock mass structure and stability, ISMST Int. Symp. on Mining Sciences and Technology, Beijing.
• 8. EXADAKTYLOS G., TSOUVALA S., LIOLIOS P., BARAKOS G., 2007, A three-dimensional model of an underground excavation and comparison with in situ measurements, International Journal for Numerical and Analytical Methods in Geomechanics, 31, 411-433.
• 9. FORNARO M., LOVERA E., 2004, Geological-Technical and Geo-Engineering Aspects of Dimencional Stone Underground Quarrying, [w:] HACK R., AZZAM R., CHARLIER R. (Eds.) - Engineering Geology for Infrastructure Planning in Europe, Lecture Notes in Earth Sciences No. 104, Springer Verlag Berlin Heidelberg.
• 10. KORTNIK J., 2009, Underground natural stone excavation technics in Slovenia, RMZ - Materials and Geoenvironment, 56, 2.
• 11. OGGERI C, 2000, Design methods and monitoring in ornamental stone underground quarrying, Proc. of nt. Conf. GEOENG, Melbourne. WEST I., 2013, The Isle of Portland: Geology of the Quarries. Part of the Geology of the Wessex Coast (Jurassic Coast - Dorset and East Devon UNESCO World Heritage Site), Geological field description, http://www.southampton.ac.uk/~imw/Portland-Quarries.htm