The Impact of NGOs on Heritage Objects and Spaces

• Autorzy: Hołuj Dominika

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.5694

Warianty tytułu

PL

Wpływ organizacji pozarządowych na obiekty i przestrzenie dziedzictwa

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the context of an increasing social interest in cultural heritage and, consequently, a wide range of increasingly diversified grassroots activities related to the protection of heritage objects and spaces, there is a growing need for identifying the dimensions of social impact on cultural resources. The analysis of this issue in this article is based on the case of a group of public benefit organizations which are engaged in protecting heritage objects and spaces. As a result, the article identifies a group of factors which represent organizations’ impact in this area, giving attention to the perspective of target heritage objects and spaces, their surroundings and social and economic environment, public authorities and institutions, indirect beneficiaries, as well as considering the criterion of the time of impact (immediate, deferred and potential effects). The analysis is based on desk research, including a literature review, expert analyses, and with regard to empirical studies – reports prepared by public benefit organizations, the content of their websites and social media.

PL

Wobec dynamicznie rosnącego społecznego zainteresowania dziedzictwem kulturowym oraz w konsekwencji podejmowania coraz bardziej zróżnicowanych aktywności oddolnych związanych z opieką nad obiektami i przestrzeniami dziedzictwa narasta potrzeba identyfikacji wymiarów w jakich działania społeczne oddziałują na ten zasób. W artykule problem ten przeanalizowano w oparciu o zbiorowość organizacji pożytku publicznego działających na rzecz przestrzeni i obiektów dziedzictwa. W rezultacie uzyskano zestawienie wymiarów wpływu organizacji uwzględniające zarówno pryzmat adresatów działań (obiekty i przestrzenie dziedzictwa, ich sąsiedztwo, otoczenie społeczne i gospodarcze, władza publiczna i instytucje publiczne), beneficjentów działań innych niż ich bezpośredni adresaci oraz uwzględniając kryterium czasu oddziaływania (efekty natychmiastowe, odroczone, potencjalne). Badanie przeprowadzono metodą desk research, analizując literaturę naukową, opracowania eksperckie, a w zakresie studiów empirycznych - sprawozdania organizacji pożytku publicznego, zawartość ich stron internetowych, mediów społecznościowych.

Słowa kluczowe

EN

non-governmental organization; NGO; cultural heritage; heritage space; heritage object

PL

organizacja pozarządowa; dziedzictwo kulturowe; przestrzeń dziedzictwa; obiekt dziedzictwa; NGO

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 19
• Strony: 1--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., fig.

Twórcy

autor

Hołuj Dominika

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej
• UNESCO Chair for Heritage and Urban Studies

• https://orcid.org/0000-0001-8532-4052

Bibliografia

• 1. Andrzejczak, A. (2020). Organizacje pozarządowe w rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych, Przegląd Organizacji, 2(961), 20-26.
• 2. Baker H., Moncaster A., Remřy H.I., & Wilkinson S. (2021). Retention not demolition: how heritage thinking can inform carbon reduction, Journal of Architectural Conservation, 27(3), 176–194.
• 3. Bogacz-Wojtanowska, E. (2016). Istota i podstawowe zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych. In: E. Bogacz-Wojtanowska, & S. Wrona (Eds.), Zarządzanie organizacjami pozarządowymi (11-30): Kraków: Instytut Spraw Publicznych UJ.
• 4. Clary, E.G., & Snyder, M. (1999). The Motivations to Volunteer: Theoretical and Practical Considerations, Current Directions in Psychological Science, 8(5), 156–159.
• 5. Dudkiewicz, M. (2002). W sprawie profesjonalizmu organizacji pozarządowych. In: P. Gliński, B. Lewenstein, & A. Siciński (Eds.). Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: trzeci sektor (281-283): Warszawa: IFiS PAN.
• 6. Fabbricatti, K., Boissenin, L. & Citoni, M. (2020). Heritage Community Resilience: towards new approaches for urban resilience and sustainability, City, Territory and Architecture, 7:17.
• 7. Gliński P. (2006). Style działań organizacji pozarządowych w Polsce. Grupy interesu czy pożytku publicznego? Warszawa: IFiS PAN.
• 8. Głowacki, J. (2015). Wartość w ekonomii społecznej, Ekonomia Społeczna, 2/2015, 60–68.
• 9. Goddard S. (2009). Heritage partnerships – Promoting public involvement and understanding. In: Heritage and Beyond (141–148): Strasbourg: Council of Europe.
• 10. Góral A. (2014). Dziedzictwo kulturowe jako zasób wspólny. Rola współpracy między interesariuszami w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym. Zarządzanie w Kulturze, 15(3), 277–286.
• 11. Grzelońska, U. (2011). Rola sektora nonprofit w polskiej gospodarce. Studia ekonomiczne PAN, 4(71), 325-344.
• 12. Handy, Ch. (1992). Types of Voluntary Organizations. In: J. Batsleer, C. Comforth, & R. Payton (Eds.), Issues in Voluntary and Non-profit Management (13-19), Wokingham: Addison-Wesley Publishing.
• 13. Häyrynen M. (2018). Cultural Heritage and Participatory Governance. In: A.-M. Halme, T. Mustonen, J.-P. Taavitsainen, S. Thomas, & A. Weij (Eds.), Heritage is ours. Citizens Participating in Decision Making (12–17), Europa Nostra Finland.
• 14. Herbst, K. (2013). Perspektywy ekonomii społecznej. Ekonomia społeczna, 1/2013 (6), 9-19.
• 15. Hołuj, D. (2019). Dziedzictwo kulturowe a idea uczenia się przez całe życie. Wybrane doświadczenia krajów europejskich. Zeszyty Naukowe UE w Krakowie, 2(980), 25-43.
• 16. Hołuj, D. (2023). Przestrzenie dziedzictwa jako przedmiot zainteresowania organizacji pożytku publicznego. Prace i Studia Geograficzne, 68(1), 43–63.
• 17. Howard P. (2009). Historic Landscapes and the Recent Past: Whose History? In: L. Gibson, & J. Pendlebury (Eds.), Valuing Historic Environments (51–66): Farnham – Burlington: Ashgate.
• 18. Huczek, M. (2011). Organizacje pozarządowe wspierające lokalną i regionalną przedsiębiorczość, Państwo i Społeczeństwo, 2(XI), 31-57.
• 19. Juraszek-Kopacz, B., & Tyrowicz, J. (2008). Zmierzyć niemierzalne, czyli o pomiarze oddziaływania społecznego. Poradnik dla organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw społecznych. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• 20. Kietlińska, K. (2010). Rola trzeciego sektora w społeczeństwie obywatelskim. Warszawa: Difin.
• 21. Kisić V., & Tomka G. (2018). Citizen engagement & education. Learning kit for heritage civil society organisations. Hague: Europa Nostra.
• 22. Kluver, J.D. (2004). Disguising Social Change: The Role of Nonprofit Organizations as Protective Masks for Citizen Participation, Administrative Theory & Praxis, 26(3), 309-324.
• 23. Kramer R.M. (1981). Voluntary Agencies in the Welfare State. Berkley-Los Angeles-London: University of California Press.
• 24. Lasocik, Z. (1994). Kilka uwag a roli organizacji pozarządowych w państwie demokratycznym. Warszawa: Fundusz Współpracy.
• 25. Legg S. (2007). Reviewing geographies of memory/forgetting. Environment and Planning, 39, 456–466.
• 26. McPhee, P., & Bare, J. (2001). Introduction. In: C. J. De Vita, & C. Fleming (Eds.), Building Capacity in Nonprofit Organizations. (1-4): Washington DC: The Urban Institute.
• 27. Mempel-Śnieżyk, A. (2013). Organizacje pozarządowe i społeczności lokalne a skuteczne działanie dla rozwoju lokalnego, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 289, 89-103.
• 28. Meyer-Bisch P. (2009). On the “right to heritage” – The innovative approach of Articles 1 and 2 of the Faro Convention. In: Heritage and Beyond (59–66): Strasbourg: Council of Europe.
• 29. Murzyn-Kupisz M. (2010). Podmioty na rynku dziedzictwa kulturowego. Studia Regionalne i Lokalne, 3(41)/2010, 61–80.
• 30. Murzyn-Kupisz, M. (2012). Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny. Kraków: UE w Krakowie.
• 31. Nowakowska, A. (2011). Regionalny wymiar procesów innowacji. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• 32. Piechota, G. (2011). Organizacje pożytku publicznego - w drodze do społeczeństwa obywatelskiego? Katowice: Śląska Biblioteka Cyfrowa.
• 33. Purchla J. (2014). Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny. In: Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe (21-30): Warszawa: Polski Komitet ds. UNESCO.
• 34. Rogaczewska, K. (2015). Organizacje pozarządowe w polityce międzynarodowej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
• 35. Salamon, L. M., Sokolowski, S. W., & List, R. (2003). Global Civil Society: An Overview. Baltimore: The John Hopkins University.
• 36. Skrzypiec, R. (2011). Analiza doświadczeń polskich i zagranicznych organizacji strażniczych. Raport. Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych i Oświatowych „CUMULUS”.
• 37. Turner, M., & Hulme, D. (1997). Governance, Administration and Development, Making the State Work. London: Globe Press.
• 38. Wygnański, J. J. (2007). Ekonomizacja organizacji pozarządowych. W: J. Hausner (Ed.). Ekonomia społeczna. Cz. 1. Kraków: MSAP.
• 39. Żebrowski, A. (2012). Zarządzenie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.