Początki elektryki w Białymstoku

• Autorzy: Kusznier J.

Warianty tytułu

EN

The beginnings of electricity in Białystok

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia w znacznym skrócie wydarzenia z początków elektryki w Białymstoku. Celem pracy jest przedstawienie: mieszkańców, tła i tradycji historycznej, społecznej i technicznej miasta. Wyjątkowo burzliwa historia terenów, na których leży obecnie Białystok decydowała o tym, w jaki sposób dokonywała się budowa infrastruktury i jej rozwój. Opracowanie omawia również krótko sylwetki osób szczególnie zasłużonych dla elektryki w Białymstoku. Szczególnie ciekawe jest tło społeczno-gospodarcze, w jakim dokonywał się rozwój elektryki w dwudziestoleciu międzywojennym. W Białymstoku prowadził on nawet do strajków elektrycznych i sporów sądowych magistratu z elektrownią. Była to sprawa, która w początku lat trzydziestych XX w. szczególnie mocno rozpalała emocje białostoczan. Praca przedstawia wydarzenia szczególnie istotne w rozwoju elektryki w Białymstoku w jej początkach, to jest w pierwszych 60-ciu latach. Były to lata w których infrastruktura musiała być dwukrotnie budowana na nowo na skutek zniszczeń, które zostały dokonane w czasie I i II Wojny Światowej.

EN

This article presents a brief overview of the events from the beginnings of electrical engineering in the Bialystok. The purpose of this work is to present: the inhabitants, the background and the historical, social and technical tradition of the city. Turbulent history of the area in which Bialystok now lies, influenced how the infrastructure was built and developed. The study also briefly discusses people of outstanding meant for of electrics in Bialystok. Particularly interesting is the socio-economic background of the development of electrics in the interwar period. In Bialystok it even led to electric strikes and court litigation between the municipality and the power station. This was a case which in the early 1930's, especially particularly called upon emotions in Bialystok. The work presents events particularly important in the first half of development of electrification in Bialystok, creation of electricity and telephone networks, that is the first 60 years. These were the years when the infrastructure had to be rebuilt twice due to the damage that had been done during the First and Second World War.

Słowa kluczowe

PL

historia elektryki; historia techniki; historia; Białystok

EN

history of electrics; history of technology; history; Białystok

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4 (116)
• Strony: 67--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kusznier J.

• Politechnika Białostocka, Wydział Elektryczny, Katedra Elektroenergetyki, Fotoniki i Techniki Świetlnej, ul. Wiejska 45D, Białystok

Bibliografia

• [1]. Praca zbiorowa pod redakcją A.Cz. Dobrońskiego, Historia Białegostoku, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2012.
• [2]. Praca zbiorowa pod redakcją M. Kietlińskiego, 500 lat historii Województwa Podlaskiego w dokumentach, Publikator, Białystok 2013.
• [3]. Praca zbiorowa pod redakcją A.Cz. Dobrońskiego, Historia Województwa Podlaskiego, Kreator, Białystok 2010.
• [4]. J. Oniszczuk, T. Wiśniewski, Białystok między wojnami, opowieść o życiu miasta 1918-1939, Księży Młyn, Łódź-Białystok 2014.
• [5]. J. Maroszek, Ponowienie praw miejskich Białegostoku w 1749 r., kwartalnik Białostocczyzna 3/51/1998, Białystok 1998.
• [6]. A. Oleksicki, Obraz Białegostoku w końcu XIX wieku, Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, zeszyt piąty, Białystok 1999.
• [7]. A. Lechowski, Z historii białostockiej elektrowni, Wiadomości Elektrotechniczne, nr 10, 2011.
• [8]. Biogram Kazimierza Maurycego Riegerta, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/kazimierzmaurycy-riegert.
• [9]. Z. Tworkowski, W przededniu 100-lecia Energetyki Białostockiej, Wiadomości Elektrotechniczne, nr 4, 2009.
• [10]. A. Oleksicki, Z dziejów elektrowni białostockiej, Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, zeszyt szósty, Białystok 2000.
• [11]. Praca zbiorowa pod redakcją K. Kolbińskiego, Historia Elektryki Polskiej, Elektroenergetyka, tom 2, WNT, Warszawa 1977.
• [12]. Korespondencja F. Glińskiego z 28 kwietnia 1897 r. , czasopismo Kraj, nr 18, str. 20, Petersburg 1897.
• [13]. Korespondencja F. Glińskiego z 18 sierpnia 1897 r. , czasopismo Kraj, nr 34, str. 19, Petersburg 1897.
• [14]. Archiwum Państwowe Białystok, Białostockie Towarzystwo Elektryczności Spółka Akcyjna 1908- 1944 (zespół 4/313), sygn. 2.
• [15]. Strona internetowa Fakty Białystok, Tak wyglądał Białystok po tuż wojnie, http://fakty.bialystok.pl/zdjecie/267516.
• [16]. Strona internetowa Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych w Białymstoku, Mieczysław Królik tworzył powojenną infrastrukturę techniczną Białegostoku. Wspomnienie z okazji Święta Zmarłych, http://www.pzits.bialystok.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=78:in-mieczysawkrolik&catid=34&Itemid=15.
• [17]. Rocznik Białostocki, T. 9, 1970, PWN, Białystok 1970.
• [18]. Rocznik Białostocki, T. 10, 1968-1969, PWN, Białystok 1971.
• [19]. Porozumienie między Elektrownią i Zw. Ochrony Spożywców, Dziennik Białostocki z 12 maja 1933 r.,str. 4, nr 130, Białystok 1933.
• [20]. 7 września mają zgasnąć lampy elektryczne, Gazeta Białostocka, dziennik ilustrowany, str. 8, nr 240, Rok II, poniedziałek 29 sierpnia 1932, Białystok 1932
• [21]. Cały numer jednodniówki Hallo, Białystok! Z dnia 29 sierpnia 1932 r., Białystok 1932.
• [22]. Z działalności Ogólnozwiązkowego Komitetu do Walki o tańsze światło elektryczne, Dwutygodnik Przedmieście Białostockie, Rok I, nr 2-3, 1 sierpnia 1932 r., Białystok 1932.
• [23]. M. Zajkowski, J. Kusznier, Historia techniki świetlnej w Polsce, Maszyny Elektryczne. Zeszyty Problemowe, nr. 4, str 153-162, 2016.
• [24]. J. Kusznier, Historia rozwoju telekomunikacji optycznej, Maszyny Elektryczne. Zeszyty Problemowe, nr. 4, str 145-152, 2016.
• [25]. T. Staniszewski, Z dziejów elektryfikacji polskich miast. Elektrownia Miejska w Radomiu, http://starepapiery.pl/kolekcja/elektrownia-miejskaw-radomiu/.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).