Ujęcie metanu ze zlikwidowanej kopalni Moszczenica i jego energetyczne wykorzystanie

• Autorzy: Łukaszczyk Zygmunt

Warianty tytułu

EN

Methane intake from the liquidated Moszczenica mine and its energy use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od wielu lat w światowej gospodarce rośnie zainteresowanie pozyskaniem paliw alternatywnych, w tym spełniających wymagania ekologiczne. Jednym z tych kierunków jest wykorzystanie energii zawartej w metanie. Metan z pokładów węgla jest bardzo wartościowym ekologicznym paliwem – o wartości opałowej ok. 50 MJ/kg, zaś z drugiej strony gazem cieplarnianym o potencjale cieplarnianym 23 - 28 razy wyższym od dwutlenku węgla. Metan ze złóż węglowych wydziela się zarówno w kopalniach czynnych jak i po ich likwidacji. Jednocześnie z likwidacją i zamykaniem kolejnych kopalń węgla kamiennego rośnie potencjał dotyczący możliwych do wykorzystania gospodarczego zasobów metanu. Z kolei wraz ze wzrostem świadomości następujących zmian klimatu, a co za tym idzie wprowadzenie polityki klimatycznej, metan z pokładów kopalń węgla stał się przedmiotem większego zainteresowania i gospodarczego wykorzystania. W niniejszym artykule przedstawiono studium przypadku zawierającego analizę stanu zasobów metanu, ich pozyskania i gospodarczego wykorzystania metanu dla produkcji ciepła i energii elektrycznej z likwidowanej kopalni Moszczenica przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. (SRK).

EN

For many years, the global economy has been increasingly interested in obtaining alternative fuels, including those meeting ecological requirements [1]. One of these directions is the use of the energy contained in methane. Coal seams methane is a very valuable ecological fuel - with a calorific value of approx. 50 MJ / kg, and on the other hand - a greenhouse gas with a greenhouse potential 23 - 28 times higher than carbon dioxide [2]. Methane from coal deposits is released both in active mines and after their liquidation [3]. At the same time as more mines are closed, the potential for discoverable methane resources from closed hard coal mines is growing. In turn, with the growing awareness of the following climate changes, and thus the introduction of climate policy, methane from goaf has become the subject of greater interest and economic use. This article presents a case study containing an analysis of the state of methane resources, their extraction and economic use of methane for the production of heat and electricity from the liquidated Moszczenica by Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. (SRK).

Słowa kluczowe

PL

energia; metan; odmetanowanie; kopalnia zlikwidowana

EN

energy; methane; demethanation; mine being closed

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 3
• Strony: 42--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łukaszczyk Zygmunt

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• [1] Parczewski Z., Tatarewicz I.: Prognozy popytu na nośniki energii w Polsce do roku 2030 oraz emisja CO 2 z sektorów non ETS. Rynek Energii 2017, nr 2(129), Warszawa.
• [2] Communication from the commission to the European Parliament, The Council, The European Economic and Social Committee and The Committee of the Regions on an EU strategy to reduce methane emissions Brussels, 14.10.2020 COM(2020) 663 final
• [3] Łukaszczyk Z.: Pozyskiwanie i gospodarcze wykorzystanie metanu ze zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2019
• [4] Łukaszczyk Z.: Podziemne magazyny gazu (metanu) w zlikwidowanych kopalniach. Szanse i zagrożenia. XV Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Ustroń, 23-25 października 2019 r., s. 1
• [5] Łukaszczyk Z.: Methane - fuel gas. Opportunities and threats. New Trends in Production Engineering. Sciendo, 2020.
• [6] Łukaszczyk Z., Badura H.: Zielona energia z metanowego gazu kopalnianego. Power Ind. 2017 nr 2 dod. spec., s. 18-19
• [7] Stasińska B., Gac W., Pańczyk M., Zawadzki W., Rotko M., Nazimek D., Kuśmierz M., Marcewicz-Kuba A., Nawrat S., Napieraj S., Kucharczyk B., Tylus W.: Zielona tchnologia – Proekologiczna technologia utylizacji metanu z kopalń węglowych, „Nauka i Przemysł, metody spektroskopowe w praktyce, nowe możliwości i wyzwania”, Lublin, 2012
• [8] Ren T.X., Armstrong W.: Methane extraction and utilization from abandoned coal mines – China/UK technology transfer, Report No. COAL R251 DTI/Pub URN 03/1609, University of Nottingham, 2004
• [9] Skorek J., Kalina K., Backhaus C., Mroz A.: Możliwości wykorzystania metanu z pokładów węgla w niemieckich i polskich kopalniach, Materiały międzynarodowej konferencji „Energie odnawialne w Niemczech i w Polsce, Łódź, 2004
• [10] Łukaszczyk Z., Badura H., Dźwigoł R.: Analiza kształtowania się wydajności otworów drenażowych metanu ze ścian eksploatacyjnych węgla kamiennego jako źródła energii – studium przypadku. Rynek Energii 1(152), Warszawa 2021.
• [11] Łukaszczyk Z.: Zagrożenie metanowe - przegląd literatury. Syst. Wspomag. Inż. Prod. 2019 vol. 8 iss. 1, s. 300-313
• [12] Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., Kopalnia Węgla Kamiennego „Jas-Mos”: Plan Ruchu JSW S.A. KWK „Jas-Mos” Ruch Górniczy „Moszczenica” w likwidacji, egz. 16132.
• [13] Nawrat S., Stopa J., Napieraj S.: Ocena możliwości szacowania zasobów metanu pokładów węgla, Pozyskanie i utylizacja metanu z pokładów węgla: konferencja naukowo-techniczna, Jastrzębie-Zdrój, 2014.
• [14] Nawrat S., Stopa J., Napieraj S. :Zastosowanie modelowania numerycznego do oceny zasobów metanu i jego eksploatacji z pola „Moszczenica", Wiadomości Górnicze, 2012, R. 63, nr 12, s. 722—731.
• [15] Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U.2020.1064
• [16] Dane źródłowe Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. – pozyskane na etapie analizy badawczej
• [17] Nawrat S., Słomka T., Stopa J.: Ocena możliwości i sposoby pozyskania metanu ze zrobów Pola „Moszczenica” w aspekcie wpływu ujęcia gazu na czynne wyrobisko kopalni „Jas-Mos”, AGH, Kraków, 2008, materiały niepublikowane
• [18] Nawrat S.: Pozyskiwanie i utylizacja metanu z kopalń, Wydawnictwo AGH, Kraków, 2013

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).