Cultural and sports activity of seniors in the Małopolskie voivodeship

Mamcarczyk, Mariola

doi:10.29119/1641-3466.2022.157.20

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Cultural and sports activity of seniors in the Małopolskie voivodeship

Autorzy

Mamcarczyk Mariola

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2022.157.20

Warianty tytułu

Języki publikacji

Abstrakty

Purpose: The discussion of issues related to the seniors’ participation in cultural life. An indication of the possibilities of free time management, the current level of participation of older people in culture, sport and recreation, and comparing them with the point of view of communes. Design/methodology/approach: The seniors’ cultural activity was presented from the perspective of data from the Polish Central Statistical Office. A survey conducted in 2018 among the communes of the Małopolskie Voivodeship in cooperation with the Regional Audit Chamber in Kraków was used to develop detailed analyses. Findings: The surveyed local government units positively assessed their activities in the area of culture and entertainment of the elderly. The vast majority of the LGUs surveyed have no problems with the low level of participation of older people in cultural, recreational and sports life. Research limitations/implications: The survey was conducted in the Małopolskie Voivodeship. The research could be extended to the whole country. In the future, the point of view of officials could be correlated with the opinion of residents. Practical implications and social implications: Paying attention to the seniors’ low cultural and sports activity. The result of this study is to draw attention to the differences in the perception of the issues of seniors’ cultural and sports activity in terms of statistical data and surveyed local government units. The consequence should be a re-analysis of the problem in communes and the correction of relevant documents in this field. Originality/value: The questionnaire research in which the author participated presents the issues of seniors’ cultural and sports activity from the perspective of local government units in the Małopolska region. The article is addressed to all people who have an influence on making decisions in the field of promoting seniors’ active lifestyle.

Słowa kluczowe

seniors social activity physical activity culture entertainment free time

seniorzy aktywność społeczna aktywność fizyczna kultura rozrywka czas wolny

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

Rocznik

2022

Tom

z. 157

Strony

309--326

Opis fizyczny

Bibliogr. 54 poz.

Twórcy

autor

Mamcarczyk Mariola

mamcarcm@uek.krakow.pl

Cracow University of Economics, Department of Economics

https://orcid.org/0000-0003-0316-533X

Bibliografia

1. Arai, A., Ishida, K., Tomimori, M., Katsumata, Y., Grove, J.S., Tamashiro, H. (2007). Association between lifestyle activity and depressed mood among home-dwelling older people: a community-based study in Japan. Aging and Mental Health, Vol. 11, iss. 5. pp.547-55. doi: 10.1080/13607860601086553. PMID: 17882593.
2. Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego. Retrieved from https://demografia.stat.gov.pl/BazaDemografia/CustomSelectData.aspx?s=lud&y=2020&t=00, 15.02.2022.
3. Błachnio, A. (2019). Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się. Bydgoszcz.
4. Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie małopolskim (w latach 2010-2018).
5. Elsawy, B.M.D. and Higgins, K.E. (2010). Physical Activity Guidelines for Older Adults. American Family Physician, Vol. 81, N. 1, pp.55-59.
6. Gębska-Kuczerowska, A. (2002). Ocena zależności między aktywnością a stanem zdrowia ludzi w wieku podeszłym. Przegląd Epidemiologiczny, 56(3), pp.471-477.
7. Gryglewska, B. (2006). Prewencja gereontologiczna. In: T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska, Geriatria z elementami gerontologii ogólnej (pp.47-52). Gdańsk: Via Medica.
8. GUS (2014). Prognoza ludności na lata 2014-2050. Warszawa, p. 134.
9. GUS (2017). Uczestnictwo w sporcie i rekreacji ruchowej w 2016 roku. Warszawa, p. 49.
10. GUS (2020). Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki badania spójności społecznej 2018. Warszawa, pp. 240-241.
11. GUS (2021a). Stan zdrowia ludności Polski w 2019 roku, Informacje sygnalne, pp. 1-2. Retrieved from https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/stan-zdrowia 25 ludnosci-polski-w-2019-r-,26,1.html, 18.02.2022.
12. GUS (2021b). Sytuacja osób starszych w Polsce w 2019 roku. Warszawa-Białystok, pp. 73-76.
13. GUS (2021c). Sytuacja osób starszych w Polsce w 2020 roku. Warszawa-Białystok, p. 58.
14. GUS (2022). Informacja o wstępnych wynikach Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. Informacje sygnalne, p. 2. Retreived from https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-wstepne/informacja-o-wstepnych 32 wynikach-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2021,1,1.html, 24.02.2022.
15. Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2020 rok (2021). Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 18 października 2021 r. Warszawa, pp. 49-50.
16. Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2017 (2018). Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, pp.40-41
17. Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2018 (2019). Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Warszawa, p. 59.
18. Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2019 (2020). Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Warszawa, pp. 52-53.
19. Jakubowska, A., Kłosiewicz, E., Mękarski, M. (2015). Changing the image of elderly people in Poland: the senior citizen as an important audience member and creator of culture. Encatc. Journal of Cultural Management and Policy, Vol. 5, Iss. No. 1, pp. 53-66.
20. Kaczmarczyk, M., Trafiałek, E. (2007). Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie [Activating elderly people — a chance of good and satisfying aging]. Gerontologia Polska, Vol. 15, iss. 4, pp. 116-118.
21. Lampek, K. et al. (2021). Sports activities of 60 above Hungarian elderly-explaining and predicting impact of exercise on health. BMC Public Health, 21(Suppl. 1), 1863,https://doi.org/10.1186/s12889-020-09974-x, pp. 1-13.
22. Lenartowicz, M., Dziubiński, Z., Jankowski, K.W. (2017). Aktywni Polacy: dwie dekady uczestnictwa w sporcie i rekreacji ruchowej. Próba wyjaśnienia zmian. Kultura i Społeczeństwo, 61(2), 195-210. https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.2.10.
23. Marchewka, A. (2013). Aktywność fizyczna – oręż przeciw niepełnosprawności osób w wieku starszym. In: A. Marchewka, Z. Dąbrowski and J.A. Żołądź (Eds.), Fizologia starzenia się. Profilaktyka i rehabilitacja (pp. 387-388). Warszawa: PWN.
24. Mazurek, J., Szczygieł, J., Blaszkowska, A., Zgajewska, K., Richter, W. and Opraca, J.(2014). Aktualne zalecenia dotyczące aktywności ruchowej osób w podeszłym wieku [Current recommendations for physical activity for older adults]. Gerontologia Polska, 2,pp. 70-75.
25. Mucha, B., Mucha, M. (2021). Aktywność fizyczna w dobie pandemii COVID-19 [Physical activity in the COVID-19 pandemic]. In: W. Nowak, and K. Szalonka (Eds.), Zdrowie i styl życia. Ekonomiczne, społeczne i zdrowotne skutki pandemii [Health and lifestyle. Economic, social and health effects of the pandemic] (pp. 385-397). Wrocław:E Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
26. Naukowiec, https://www.naukowiec.org/wiedza/statystyka/chi-kwadrat-test 31 niezaleznosci_741.html, 20 February 2020.
27. Nelson, M.E., Rejeski, W.J., Blair, S.N., Duncan, P.W., Judge, J.O., King, A.C., Castaneda 33 Sceppa, C. (2007). Physical activity and public health in older adults: Recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation, 116(9), 1094-1105.
28. Ng, R., Chow, T.Y.J., Yang, W. (2021). Culture Linked to Increasing Ageism During COVID-19: Evidence From a 10-Billion-Word Corpus Across 20 Countries. The Journals of Gerontology: Series B, Vol. 76, Iss. 9, pp. 1808-1816. https://doi.org/10.1093/geronb/gbab057.
29. Ortenburger, D., Tsos, A. (2021). Physical activity of senior citizens. Quantitative analysis of literature derived from scopus base. Central European Journal of Sport Sciences and Medicine. Vol. 33, No. 1, pp.97-103. DOI: 10.18276/cej.2021.1-09.
30. Pędziwiatr, K. (2015). Social Activation of the Elderly in Poland [Aktywizacja Społeczna Osób Starszych w Polsce]. Space-Society-Economy, Vol. 1, Iss. 14 , Art. 7, pp. 122-136. Retreived from https://digijournals.uni.lodz.pl/sse/vol1/iss14/7, 20.02.2022. DOI: 10.18778/1733-3180.14.07.
31. Piekara, A. (2005). Samorząd terytorialny i inne formy aktywności społecznej dawniej i dzisiaj. Warszawa: Twigger, p. 13.
32. Różański, T. (2016). Wybrane problemy czasu wolnego ludzi starszych w Polsce. In: M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska (Eds.), Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć (pp. 389-400). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
33. Różański, T. (2020). Czas wolny ludzi starszych w świetle teorii aktywności [The Leisure Time of Older People in Light of Activity Theory]. Studia Paedagogica Ignatiana. Vol. 23. Kraków: Akademia Ignatiana, pp.133- 148. DOI: 10.12775/SPI.2020.1.007.
34. Sallis, R., Young, D.R., Tartof, S.Y., Sallis, J.F., Sall, J., Li, Q., Smith, G.N., Cohen, D.A. (2021). Physical inactivity is associated with a higher risk for severe COVID-19 outcomes: a study in 48 440 adult patients. British Journal of Sports Medicine, Vol. 55, Iss. 19, pp. 1099-1105.
35. Słownik wyrazów obcych (2002). Warszawa: PWN, p. 26.
36. Sparling, P.B., Howard, B.J., Dunstan, D.W., and Owen, N. (2015). Recommendations for physical activity in older adults. Bmj, 350, doi: 10.1136/bmj.h100.
37. Stay physically active during self-quarantine. Available online https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/publications-and-technical 25 guidance/noncommunicable-diseases/stay-physically-active-during-self-quarantine, 20.02.2022.
38. Szopa, B. (2016). Konsekwencje procesu starzenia się społeczeństwa. Wybrane problemy. Problemy zarządzania, vol. 14, no. 2(59), t. 1, p. 37.
39. Sztompka, P. (2021). Socjologia. Wykłady o społeczeństwie. Kraków: Znak Horyzont, pp. 11-112.
40. Taylor, D. (2014). Physical activity is medicine for older adults. Postgraduate Medical Journal, Vol. 90, iss. 1059, pp. 26-32. doi:10.1136/postgradmedj-2012-131366.
41. Tsuji, T., Kanamori, S., Yamakita, M. et al. (2022). Correlates of engaging in sports and exercise volunteering among older adults in Japan. Scientific Reports, Vol. 12, Art. 3791, https://doi.org/10.1038/s41598-022-07688-1, pp.1-12.
42. U.S. Department of Health and Human Services (2018). Physical Activity Guidelines for Americans.
43. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego (2010). Wyzwania Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa. Podejście strategiczne. In: S. Golinowska (ed.), Małopolskie Studia Regionalne, nr 2-3, pp. 19-20.
44. Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 o sporcie, Dz.U. 2010, Nr 127, poz. 857 z późn. zm.
45. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 2017, poz.1875 z późn. zm.
46. Webankieta, https://www.webankieta.pl/blog/metoda-cawi/, 26 February 2020.
47. Wolnicka, K. (2021). Aktywność fizyczna w okresie pandemii COVID-19 i izolacji domowej. Available online https://ncez.pzh.gov.pl/aktywnosc-fizyczna/aktywnosc 9 fizyczna-w-okresie-pandemii-covid-19-i-izolacji-domowej-2/, 20.02.2022.
48. Woolcott, J.C., Ashe, M.C., Miller, W.C., Shi, P., Marro, C.A. (2010). Does physical activity reduce seniors' need for healthcare? a study of 24 281 Canadians. British Journal of Sports Medicine, Vol. 44, Iss. 12, pp. 902-904.
49. World Health Organization (2020). WHO guidelines on physical activity and sedentary behaviour: at a glance. World Health Organization. Retreived from https://apps.who.int/iris/handle/10665/337001, 19.02.2022.
50. World Health Organization (2020). Wytyczne WHO dotyczące aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia. Retrieved from https://kif.info.pl/wytyczne-who-dotyczace 18 aktywnosci-fizycznej-i-siedzacego-trybu-zycia-dostepne-w-jezyku-polskim/, 19.02.2022.
51. Worldometer. Available online https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries, 10.02.2022.
52. Yang, S., Ye, S., Li, H. (2022). Comparison of Senior Leisure Activities in China and the United States from the Perspective of Cultural Differences. Wireless Communications and Mobile Computing, Art. 8430490. https://doi.org/10.1155/2022/8430490, pp. 1-8.
53. Zarębski, P. (2009). Wydatki gmin jako determinanty poziomu życia ludności. In: B. Mróz (ed.), Oblicza konsumpcjonizmu (pp. 260-261). Warszawa: SGH.
54. Zimny, T. (2007). Metody statystyczne w badaniach i diagnostyce pedagogicznej. Szczecin: Wydawnictwo US.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-6cd715c1-6ffb-4312-9b61-b8915f41f31c