Protective structures as a device of ensuring the safety of victims in a war situation

• Autorzy: Skrabacz Aleksandra , Wołoch Franciszek

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.37105/iboa.198

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Interest in protective structures is steadily increasing as the armed conflict in Ukraine unfolds. Experience shows that shelters and hiding places are the most effective form of protection for civilians from conventional and unconventional war threats. Meanwhile, there are no guidelines and rules for the construction of public and private shelters in Poland. The problem is a big one, especially in view of the war that is taking place in the close vicinity of Poland. The purpose of the article is to review Polish and foreign legal and organizational solutions in the field of protective constructions and to indicate the technical requirements necessary to meet in a situation of war danger, with particular emphasis on the use of nuclear weapons. The authors put forward the thesis that in the face of military and non-military threats, the effective way to protect and defend the life and health of the population are properly maintained and managed protective structures, including shelters and hiding places and places of temporary shelter. However, the basic problem remains the question of legal regulation in this regard and the responsibility for their financing and maintenance, which involves the issue of ownership (private and public shelters). In Poland, the experience of other countries that have adopted a variety of solutions should be a guideline for forward-looking activities in the area of protective structures.

Słowa kluczowe

EN

protective structures; shelters; hiding places; war

PL

konstrukcje ochronne; wojna; kryjówka; schron; bunkier

• Wydawca: Centrum Rzeczoznawstwa Budowlanego Sp. z o.o.
• Czasopismo: Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 1
• Strony: 1--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 74 poz., rys.

Twórcy

autor

Skrabacz Aleksandra

• Military University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-5958-810X

autor

Wołoch Franciszek

• Instytut Budownictwa Ochronnego, Military University of Technology, Warsaw, Poland

Bibliografia

• 1. Archremienia E. (1989): Fortyfikacja. Zasady obliczania konstrukcji polowych schronowych wykopowych. Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, 1859/89, Część IV, Zeszyt 2.
• 2. ATP-3.8.1-3 Base Document:2011 - CBRN DEFENCE STANDARDS FOR EDUCATION, TRAINING AND EVALUATION (ATP-3.8.1 III).
• 3. ATP-70 Base Document:2009 - COLLECTIVE PROTECTION IN A CHEMICAL, BIOLOGICAL, RADIOLOGICAL AND NUCLEAR ENVIRONMENT (COLPRO).
• 4. Baryłka A., Kulesa A., Obolewicz J. (2023): Introduction to the issues of engineering of anthropogenic objects of state security infrastructure. “Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropologicznych” 3, pp. 15-29. https://inzynieriabezpieczenstwa.com.pl/. [dostęp: 23.11.2023].
• 5. Bashawri A., Garrity S., Moodley K. (2014): An overview of the design of disaster relief shelters. “Procedia Economics and Finance”, 18, pp. 924-931. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(14)01019-3. [dostep: 26.11.2023].
• 6. Caçoilo A., Mourão R., Lecompte D., Teixeira-Dias F. (2023): Layout considerations on compound survival shelters for blast mitigation: A finite-element approach. “International Journal of Protective Structures”. doi:10.1177/20414196231197701. [dostęp: 20.11.2023].
• 7. Chester C.V., Zimmerman G.P (1987): Civil Defense Shelters: a State-of-the-Art Assessment. DOI https://doi.org/10.1201/9781420015423 . [dostęp: 12.11.2023].
• 8. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2022/2557 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylająca dyrektywę Rady 2008/114/WE.
• 9. Finströms Kommun (2012): Statsrådets förordning om skyddsrum.15.08.2012. https://www.finstrom.ax/sites/default/files/attachments/protocol/bnprotokoll_72012.pdf. [dostęp: 22.11.2023].
• 10. Harmata W., Szcześniak Z., Sobiech M. (2019): Zagadnienia projektowania obiektów specjalnych z instalacją filtrowentylacji [w:] Z. Mierczyk (red.) Ochrona przed skutkami nadzwyczajnych zagrożeń. T. 5. Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.
• 11. Harmata W., Szcześniak Z., Sobiech M., Baryłka A. (2023): Collective protection measures - methods to ensure clean air. “Inżynieria bezpieczeństwa obiektów antropogenicznych” (3). https://doi.org/10.37105/iboa.183. [dostęp: 23.11.2023].
• 12. Harmata W. (2015): Ochrona przed skażeniami. cz. III. Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.
• 13. https://www.rp.pl/kraj/art39165861-coraz-blizej-prawdy-o-rakiecie-w-przewodowie-wiadomo-czyj-byl-pocisk [dostęp: 07.10.2023].
• 14. https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art38698491-zaminowana-zaporoska-elektrownia-atomowa-nadchodzi-czas-apokalipsy [dostęp: 07.10.2023].
• 15. https://zbiam.pl/osw-ukrainski-atak-na-sztab-floty-czarnomorskiej-579-dzien-wojny [dostęp: 07.10.2023 r.].
• 16. https://nuclearsecrecy.com/nukemap/ [dostęp: 07.10.2023].
• 17. https://infosecurity24.pl/bezpieczenstwo-wewnetrzne/sprawdz-gdzie-znajdziesz-miejsce-schronienia-strazacka-aplikacja-juz-dostepna [dostęp: 07.10.2023].
• 18. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12371608/katalog/12965752#12965752. [dostęp: 13.07.2023].
• 19. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8398012,niemcy-wojna-zapasy-schrony-przygotowania.html. [dostęp: 9.04.2022].
• 20. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C497887%2Cpolscy-preppersi-przygotowani-na-najgorsze.html. [dostęp: 24.07.2023].
• 21. https://www.rmf24.pl/raporty/raport-wojna-z-rosja/news-arestowycz-podal-sie-do-dymisji-za-slowa-nt-tragedii-w-dniep. [dostęp: 07.10.2023].
• 22. https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/civil-protection. [dostęp: 01.10.2023].
• https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2022/06/17/ochrona-ludnosci-cywilnej-staly-punkt-odniesienia-w-zmieniajacym-sie-srodowisku-bezpieczenstwa/index.html. [dostęp: 01.10.2023].
• 23. https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art38668401-ukraincy-przygotowuja-sie-na-wysadzenie-reaktora-zaporoskiej-elektrowni-jadrowej [dostęp: 01.10.2023].
• 24. https://www.rp.pl/polityka/art38687541-miedwiediew-ostrzega-przed-wlaczeniem-ukrainy-do-nato-ponownie-grozi-bronia-jadrowa [dostęp: 01.10.2023].
• 25. https://www.gov.pl/web/mswia/inwentaryzacja-budynkow-i-obiektow-budowlanych--konferencja-prasowa-z-udzialem-wiceministra-macieja-wasika. [dostęp 5.07.2023].
• 26. ISO 22359 - Security and resilience — Guidelines for hardened protective shelters.
• 27. Kobielak S. (2005): Współczesne betonowe budowle ochronne: wybrane zagadnienia projektowania. Wrocław: Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej.
• 28. KG PSP (2022): Decyzja nr 57 Komendanta Głównego PSP z 30 września 2022 roku.
• 29. KG PSP (2023): Raport dotyczący budowli ochronnych. Warszawa. file:///C:/Users/aleks/Downloads/2023_raport_PSP_dotyczacy_budowli_ochronnych_.pdf. [dostęp 20.07.2023].
• 30. Krauthammer T. (2008): Modern Protective Structures. CRC Press.
• 31. Metodyka oceny strat od uderzeń jądrowych i chemicznych – Chem. 398/2006. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, Sztab Generalny Wojska Polskiego.
• 32. Ministerstwo Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej (1986): Tymczasowe szczegółowe zasady projektowania i wykonywania schronów obrony cywilnej – Część I – Schrony o konstrukcji monolitycznej. Warszawa.
• 33. Nappi M. M. L., Souza, J. C. (2015): Natural Hazards, 75, pp. 2421-2436. https://doi.org/10.1007/s11069-014-1437-4. [dostęp: 22.11.2023].
• 34. Nappi M., Nappi V., Souza J. (2019): Multi-criteria decision model for the selection and location of temporary shelters in disaster management. “Journal of International Humanitarian Action” 4 (1). DOI:10.1186/s41018-019-0061-z. [dostęp: 22.11.2023].
• 35. NO-02-A116:2015, Wojska inżynieryjne - Określanie poziomów zagrożeń oraz procedury przekazywania tymczasowych obiektów ochronnych.
• 36. NO-42-A211:2011- Sprzęt do oczyszczania powietrza w obiektach ochrony zbiorowej - Pochłaniacze i filtropochłaniacze stosowane w urządzeniach filtrowentylacyjnych - Wymagania i badania.
• 37. NO-42-A213:2011- Sprzęt do oczyszczania powietrza w obiektach ochrony zbiorowej - Urządzenia filtrowentylacyjne - Klasyfikacja, wymagania i badania.
• 38. NO-54-A205:2011 - Polowe obiekty fortyfikacyjne - Klasyfikacja i wymagania ogólne dotyczące rozwiązań funkcjonalnych.
• 39. NO-54-A206:2018 - Wejścia do schronów polowych z elementów prefabrykowanych - Klasyfikacja i podstawowe wymiary.
• 40. Obolewicz J., Baryłka A., Szafrański M., Wołoch F. (2021): Legal conditions for the construction of backyard shelters and hides. “Modern Engineering” 3 (2021), https://mengineering.eu/. [dostęp: 14.11.2023].
• 41. Obolewicz J., Baryłka A., Szota M. (2023): The impact of human behaviour on the (un)safety of the construction site. “Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering” 119 (1): 35-41. DOI: 10.5604/01.3001.0053.8697. [dostęp: 23.11.2023].
• 42. Obwieszczenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie wykazu uchwał Rady Ministrów, zarządzeń i innych aktów normatywnych Prezesa Rady Ministrów, ministrów i innych organów administracji rządowej, które utraciły moc z dniem 30 marca 2001 r.
• 43. Ogólne wymogi techniczno-użytkowe obiektów umocnionych stanowisk kierowania /SK/ - Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 05/85 Komitetu Obrony Kraju z dn. 25 listopada 1985 r.
• 44. PN-EN 13123-1:2002 - Okna, drzwi i żaluzje -- Odporność na wybuch -- Wymagania i klasyfikacja -- Część 1: Rura uderzeniowa.
• 45. PN-EN 13123-2:2004 - Okna, drzwi i żaluzje -- Odporność na wybuch -- Wymagania i klasyfikacja -- Część 2: Próba poligonowa.
• 46. PN-EN 13124-1:2002 - Okna, drzwi i żaluzje -- Odporność na wybuch -- Metoda badania -- Część 1: Rura uderzeniowa.
• 47. PN-EN 13124-2:2004 - Okna, drzwi i żaluzje -- Odporność na wybuch -- Metoda badania -- Część 2: Próba poligonowa.
• 48. PN-EN 1822-1:2019-05 - Wysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA) -- Część 1: Klasyfikacja, badania właściwości użytkowych, znakowanie.
• 49. PN-EN: 1991-1-2:2006 Oddziaływanie pożaru na konstrukcje.
• 50. PN-EN 1990:2004 - Eurokod - Podstawy projektowania konstrukcji.
• 51. PN-EN 1991-1-1:2004/NA:2010, Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje -- Część 1-1: Oddziaływania ogólne -- Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
• 52. Projekt Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 22 sierpnia 2023 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać przydomowe schrony i przydomowe ukrycia doraźne o powierzchni użytkowej do 35 m 2 oraz ich usytuowanie.
• 53. Projekt Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 września 2023 r. w sprawie warunków technicznych i warunków technicznych użytkowania budowli ochronnych.
• 54. Protokoły Dodatkowe do Konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I) oraz dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół II), sporządzone w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r.
• 55. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie działalności normalizacyjnej związanej z obronnością i bezpieczeństwem państwa, Dz.U. 2002 nr 239 poz. 2038.
• 56. Solarz J. (2016): Predykcja skażeń jądrowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• 57. Sołowin R. (2011): Rozwiązania systemowe budownictwa schronowego w krajach UE. Warsztaty Biura ds. Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej KG PSP, Bydgoszcz 27-28.04.2011 r.
• 58. STANAG 2280 Ed.1, Design threat levels and handover procedures for temporary.
• 59. STANAG-4623. HARD AND DEEPLY BURIED TARGETS.
• 60. Szafrański M., Wołoch F. (2023): Budowa schronów i ukryć – wybrane uwarunkowania prawne i projektowe. „Inżynier Budownictwa” 9. https://inzynierbudownictwa.pl/budowa-schronow-i-ukryc-wybrane-uwarunkowania-prawne-i-projektowe/. [dostęp: 23.11.2023].
• 61. Szef Obrony Cywilnej Kraju (2018): Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dn. 04.12.2018 r. w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego wraz z załącznikiem w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego – Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle ochronne.
• 62. Szcześniak Z. (2012): Zasady kształtowania układów funkcjonalnych, ustrojów nośnych oraz warstw ochronnych schronów i ukryć. XXVI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna „EKOMILITARIS-2012”. Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.
• 63. Szcześniak Z. (2011): Budowle schronowe obrony cywilnej w Polsce stan dzisiejszy i kierunki rozwoju. XXV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna „EKOMILITARIS-2011”, Zakopane, 13-16.09.2011. Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.
• 64. Szcześniak Z., Lalka J. (2019): Ukrycia doraźne dla zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, „Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych” nr 1-2, ss. 52-58. https://www.inzynieriabezpieczenstwa.com.pl .[dostęp: 22.11.2023].
• 65. TWK. Technische Weisungen für die Konstruktion und Bemessung von Schutzbauten (2017). Bundesamt für Bevölkerungsschutz BABS - Stand 01.12.2021. https://www.babs.admin.ch. [dostęp: 22.11.2023].
• 66. Tymczasowe szczegółowe zasady projektowania i wykonywania schronów obrony cywilnej - część I - schrony o konstrukcji monolitycznej - Ministerstwo Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej - Departament Spraw Obronnych - Warszawa 1986.
• 67. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, Dz.U. 2022 poz. 655.
• 68. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2003 Nr 80 poz. 717.
• 69. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz. U. 1994 Nr 89 poz. 414.
• 70. Wytyczne techniczne budowy schronów i innych pomieszczeń przeciwlotniczych - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Nr BB. OPL. 21-S-329-39 - Warszawa 1939.
• 71. Wytyczne techniczne dotyczące budowy schronów przeciwlotniczych, pomieszczeń zabezpieczających i uszczelnionych - Inspektorat Obrony Powietrznej Państwa - Warszawa 1938.
• 72. www.tygodnikplus.com/pl/n3159/domy-na-odludziu-bunkry-prywatne, dostęp 15.07.2023 r.
• 73. Weidlinger P., Hinman E. (1988): Analysis of underground protective structures. “Journal of Structural Engineering” Volume 114, Issue 7. https://doi.org/10.1061/(ASCE)0733-9445(1988)114:7(1658. [dostęp: 20.11.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).

Błędna numeracja bibliografii.