Zagrożenie pożarowe lasu od transportu kolejowego i ocena efektywności pasów przeciwpożarowych

• Autorzy: Szczygieł R. , Kwiatkowski M. , Kołakowski B. , Piwnicki J.

Identyfikatory

DOI

10.12845/bitp.34.2.2014.6

Warianty tytułu

EN

Forest Fire Risk Related to the Railway Traffic and the Evaluation of Fire Breaks’ Efficiency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem publikacji jest ocena zagrożenia pożarowego obszarów leśnych od transportu kolejowego oraz efektywności pasów przeciwpożarowych, wykonywanych zgodnie z aktualnymi przepisami prawnymi, służących do zatrzymania lub ograniczenia rozprzestrzeniania się ognia. Artykuł powstał na podstawie pracy badawczej BLP-352 „Analiza zagrożenia pożarowego lasu od transportu kolejowego, efektywność stosowania pasów przeciwpożarowych oraz propozycja modyfikacji istniejących pasów przeciwpożarowych przy liniach kolejowych” [1], finansowanej przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych. Wprowadzenie: Transport kolejowy stanowi istotne zagrożenie dla lasów położonych przy szlakach kolejowych. Urządzane pasy przeciwpożarowe, mające zabezpieczyć las przed rozprzestrzenianiem się ognia od linii kolejowej, nie stanowią skutecznej bariery zaporowej, gdyż największe pożary lasu (Nadleśnictwo: Potrzebowice, Kuźnia Raciborska i inne) spowodowane były przez kolej. Metodologia: Badania oparto na analizach danych, dotyczących występowania pożarów lasu przy liniach kolejowych oraz urządzania i utrzymywania pasów przeciwpożarowych zebranych z Lasów Państwowych, Państwowej Straży Pożarnej, Polskich Kolei Państwowych i Instytutu Badawczego Leśnictwa. Wnioski: Badania wykazały, że blisko 65% pasów zlokalizowanych jest na siedliskach borowych, najbardziej podatnych na pożary, 90% pasów wykonywanych jest w drzewostanach sosnowych, głównie w wieku powyżej 30 lat (81,8%). Najwięcej pożarów lasu powstało na siedliskach borowych (58,3%). Ponad 60% wszystkich pożarów powstawało w drzewostanach sosnowych. Najczęściej paliły się drzewostany w wieku od 30 do 60 lat (28%). Prowadzenie akcji gaśniczej w wypadku pożarów lasu przy liniach kolejowych jest znacznie utrudnione przede wszystkim ze względu na późne wykrycie ognia, utrudniony dojazd oraz inicjację spalania na znacznej długości. Zagrożenie pożarowe lasów położonych w sąsiedztwie linii kolejowych jest znacznie większe niż na pozostałych obszarach leśnych. Wizje terenowe jakości utrzymania pasów wykazują, że pasy nie zawsze są wykonywane, a szczególnie utrzymywane, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ponad 27% powstających pożarów przekroczyło pierwszą bruzdę pasa przeciwpożarowego, co oznacza, że obecny sposób jego wykonania nie zapewnia odpowiedniego zabezpieczenia dla przyległych terenów leśnych. Wynikiem pracy jest projekt modernizacji pasa przeciwpożarowego przy liniach kolejowych, którego rozwiązanie zostało uwględnione w znowelizowanym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju.

EN

Aim: The aim of this paper is to evaluate the forest fire risk related to the railway transport and the effectiveness of fire breaks along the railway, made in accordance with the current legislation and designed to stop or limit the fire propagation. This article is based on the research BLP-352 “The analysis of the forest fire risk related to the railway traffic, the fire breaks’ efficiency along the railway and the proposed modification of existing fire breaks’ structure along the railway” [1], financed by the Directorate-General of the State Forests National Forest Holding. Introduction: The railway transport causes a significant risk to the forest area along the railway. The current structure of fire breaks, aimed to protect the forest against the fire propagation does not constitute a sufficient barrier, because the largest forest fires (Forest District Potrzebowice, Kuźnia Raciborska and other) were caused by the railway. Methodology: The study was based on the data analysis regarding the occurrence of forest fires along the railway, their arranging and maintaining. The data were collected from State Forests, State Fire Service, Polish State Railways and Forest Research Institute. Results: The studies have shown that nearly 65% of the fire breaks are located in the coniferous stands, which are the most susceptible to the fires; 90% of the fire breaks are made in the pine stands, mostly over the age of 30 years (81.8%). The highest number of forest fires occurred in the coniferous stands (58.3%). Over 60% of all forest fires arose in the pine stands. Mostly, the forest fires occurred in the stands between 30 and 60 years of age (28%). The rescue actions during the forest fires are much more difficult along the railway due to the late detection of the fire, the initiation of the combustion process at the considerable distance and a difficult access to the fire. The forest fire risk along the railway is much higher comparing to the other forest area. According to the field studies regarding the quality of fire breaks, they are not always prepared and in particularly maintained in accordance with the existing legislation. More than 27% of the occurred forest fires have passed the first fire break, what means that the existing realization system does not provide the sufficient level of security to the adjacent forest areas.

Słowa kluczowe

PL

transport kolejowy; zagrożenie pożarowe lasu; pas przeciwpożarowy; kategoria zagrożenia pożarowego lasu

EN

railway traffic; forest fire risk; fire break; forest fire risk category

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 2
• Strony: 65--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., il.

Twórcy

autor

Szczygieł R.

• Instytut Badawczy Leśnictwa, Samodzielna Pracowania Ochrony Przeciwpożarowej Lasu, Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej nr 3, 05-090 Raszyn

autor

Kwiatkowski M.

• Instytut Badawczy Leśnictwa, Samodzielna Pracowania Ochrony Przeciwpożarowej Lasu, Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej nr 3, 05-090 Raszyn

autor

Kołakowski B.

• Instytut Badawczy Leśnictwa, Samodzielna Pracowania Ochrony Przeciwpożarowej Lasu, Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej nr 3, 05-090 Raszyn

autor

Piwnicki J.

• Instytut Badawczy Leśnictwa, Samodzielna Pracowania Ochrony Przeciwpożarowej Lasu, Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej nr 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• 1. Kwiatkowski M., Szczygieł R., Kołakowski B., Piwnicki J., Analiza zagrożenia pożarowego lasu od transportu kolejowego, efektywność stosowania pasów przeciwpożarowych oraz propozycja modyfikacji istniejących pasów przeciwpożarowych przy liniach kolejowych, 2012, s. 77
• 2. Zapobieganie pożarom przy trasach kolejowych, Żurek S. i inni, Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa, 1995, s. 33
• 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 nr 109, poz. 719).