Ocena zawartości metali ciężkich w osadach dennych wstępnej części zbiornika retencyjnego Stare Miasto na rzece Powie

• Autorzy: Sojka M. , Siepak M. , Gnojska E.

Warianty tytułu

EN

Assessment of Heavy Metal Concentration in Bottom Sediments of Stare Miasto Pre-dam Reservoir on the Powa River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of this study was the assessment of spatial variability of heavy metals concentration in the Stare Miasto pre-dam reservoir on the Powa river. Sediment samples from 16 locations were collected and analyzed for the trace metal contents (Cr, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb), organic carbon and grain size. The variability of heavy metal concentration in bottom sediments was assessed by multivariate statistical methods like cluster analysis (CA), factor analysis (FA) and principal components analysis (PCA). They made it possible to observe similarities and differences in trace metal content in samples taken from specific locations, to identify indicators suitable for characterizing its spatial variability and to uncover hidden factors accounting for the structure of the data. Data of the grain size indicated that sandy sediments dominated in the initial part of the pre-dam reservoir were the Powa river inflow. The mean concentrations of Zn 3.38 – 21.3 mg.kg^-1 was the highest followed by Pb and Ni, 0.47 – 4.96 mg.kg^-1 and 0.96 – 5.25 mg.kg^-1 respectively, relative to other metals. The concentrations of Cu was 1.03 – 2.88 mg.kg^-1 while Cd and Cr were the least 0.02 – 0.80 mg.kg^-1 and 0.06 do 0.74 mg.kg^-1 respectively. Cluster analysis CA of heavy metals content in bottom sediments of the reservoir showed that 16 samples of sediments can be divided into two groups characterized by different content of heavy metals. The analysis showed that the content of Cd, Pb, Ni, Cr and Zn were associated with content of clay and organic matter, depth of sampling and the sampling distance from the inflow point of the river. The concentration of the copper was associated with sampling distance from inflow and out flow point and the content of the silt.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; zbiornik retencyjny

EN

multivariate statistical techniques; water quality

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Tom 15, cz. 2
• Strony: 1916--1928
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Sojka M.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

autor

Siepak M.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

autor

Gnojska E.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Ahmed F., Ishiga, H.: Trace metal concentration in street dusts of Dhaka city, Bangladesh. Atmospheric Environment, 40, 3835–3844 (2006).
• 2. Bojakowska I., Gliwicz T., Małecka K.: Wyniki geochemicznych badań osadów wodnych Polski w latach 2003–2005. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, 2006.
• 3. Bojakowska, I. Duszyński J., Jaroń I., Kucharzyk J., Lech D., Maksymowicz A.: Zróżnicowanie zawartości metali ciężkich w glebach przy drogach wylotowych z Warszawy. Przegląd Geologiczny, 57, 1073–1077 (2009).
• 4. Czaplicka-Kotas A., Szostak A.: Mangan i żelazo w wodach zbiornika Goczałkowice i jego dopływach. Gospodarka Wodna nr 12/2006, 2006.
• 5. Gałka B., Wiatkowski M.: Charakterystyka osadów dennych zbiornika zaporowego Młyny oraz możliwość rolniczego ich wykorzystania, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty, t. 10, z. 4 (32), 53–63 (2010).
• 6. Ibragimow A., Głosińska G., Siepak M., Walna B.: Heavy metals in sediments of the Odra river flood-plains – introductory research. Quae¬stiones Geographicae 29/1, 37–47 (2010).
• 7. Johansson C., Norman M., Burman L.: Road traffic emission factors for heavy metals. Atmospheric Environment, 43, 4681–4688 (2009).
• 8. Kasperek R., Wiatkowski M.: Badania osadów dennych ze zbiornika Mściwojów. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, Annals XVII, Nr 2(40), 194–201 (2008).
• 9. Kondracki J.: Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa, 2009.
• 10. Kowalkowski T., Zbytniewski R., Szpejna J., Buszewski B.: Application of chemometrics in river water classification. Water Res. 40, 744–752 (2006).
• 11. Lis J., Pasieczna A.: Atlas geochemiczny Polski w skali 1:2500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995.
• 12. Mazerski J.: Fundamental of chemometrie. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gadńsk 2000 (in Polish).
• 13. PN-R-04032:1998. Gleby i utwory mineralne – Pobieranie próbek i oznaczanie składu granulometrycznego.
• 14. Shrestha S., Kazama F.: Assessment of surface water quality using multivariate statistical techniques: A case study of the Fuji river basin, Japan, Environmental Modeling and Assessment 22, 464–475 (2007).
• 15. Singh K.P., Malik A., Singh V.K.: Chemometric analysis of hydro-chemical data of an alluvial river – a case study. Water, Air and Soil Pollution 170, 383–404 (2005).
• 16. Singh K.P., Malik A., Sinha S.: Water quality assessment and apportionment of pollution sources of Gomti river (India) using multivariate statistical techniques— a case study. Analytical Chimica Acta 538, 355–374 (2005).
• 17. Sojka M., Siepak M., Zioła A., Frankowski M., Murat-Błażejewska S., Siepak J.: Application of multivariate statistical techniques to evaluation of water quality in the Mała Wełna River (Western Poland). Environ. Monit. Assess. 147, 159–170 (2008).