Zarys dawnego górnictwa i przerobu surowców ilastych Lubska, Jasienia i ich okolic (powiat żarski)

• Autorzy: Kaczan W.

Identyfikatory

DOI

10.5277/hm180507

Warianty tytułu

EN

Mining and processing of clay raw materials in Lubsko, Jasień and its surroundings (western Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lubsko (dawniej Sommerfeld) to miasto położone w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego. Jego morfologia została istotnie zmieniona w wyniku odkrywkowej eksploatacji surowców ilastych prowadzonej na przemysłową skalę w XIX i XX w. Celem tej publikacji jest uporządkowanie obecnej wiedzy na temat geologii i historii górniczej Lubska, Jasienia oraz ich okolic. Dodatkowo, wynikiem przeprowadzonego zwiadu terenowego jest dokumentacja fotograficzna reliktów górniczych. Studium literaturowe zostało przeprowadzane na bazie dokumentów, tekstów i map pochodzących z Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Lubsko, Archiwum Państwowego w Zielonej Górze, prywatnych zbiorów geologa – pana A. Kuźniara,a także baz danych i źródeł internetowych. Przeprowadzono również rozmowy z byłymi pracownikami zakładów – mechanikiem, panem Piotrem Kaczanem, głównym geologiem, panem Alfredem Kuźniarem i kierownikiem produkcji, panią Eugenią Kuźniar.

EN

Lubsko is a small town in western part of Poland. Deposits of clay raw materials in this area were well known in middle ages. Back in those days production existed as a cottage industry. Development of mining occurred in XIX and XX century due to the construction of a new railway line across this region. The end of this industry branch is related to the political changes in Poland in the late 80's. Nowadays, only one mine is operating in this area. The mining left significant impact on Lubsko’s history and morphology. This article describes geology of the region, its deposits and history of the mining and processing of clay raw materials. Moreover, the recent condition of the mining remainings is described and documented with photos.

Słowa kluczowe

PL

Lubsko; Jasień; Sommerfeld; Gassen; surowce ilaste; ceramika budowlana; cegielnie

EN

Lubsko; Jasień; Sommerfeld; Gassen; clay raw materials; ceramics

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 5
• Strony: 165--179
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kaczan W.

• Doktorant Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• DZWONKOWSKI T., Wstęp do akt miasta Lubsko. Arch. Nar. w Zielonej Górze, 89/1519/0, dostępny na stronie: https://szukajwarchiwach.pl/89/1519/0/?q=lubsko+XTYPEro:zesp +XARCHro: 89iwynik=60irpp=15ipage=4#tabZespol (dostęp: kwiecień 2019).
• BARTCZAK E., 2001. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:500, Ark. Zasieki i Lubsko. Wyd. PIG, Min. Środ. Warszawa.
• geolog.pgi.gov.pl-mapa interaktywna na witrynie internetowej PIG (dostęp: grudzień 2018).
• geoportal.pgi.gov.pl/portal/page/portal/midas-MIDAS, System Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych (dostęp: grudzień 2018).
• KOZYDRA Z., WYRWICKI R., 1978. Surowce ilaste południowej części Ziemi Lubuskiej. Kwart. Geol., 22, 2: 227-253.
• KÖPPEN A., 2011. Sommerfeld in der Niederlausitz mit Gassen und Umgegend nebst Industrie, Handel und Gewerbe in Wort und Bild. Niederlaustiz Verlag, Guben (reprint wydania z 1908 r.).
• KUŹMA H., 1971, Rozwój Zakładów Ceramiki Budowlanej w Lubsku w okresie 25-lecia PRL. Bibl. Publ. w Lubsku. Praca niepublikowana.
• MAJCHRZAK J.P., 1998. Miasto ze złotym lwem w herbie. Dom Wydawn. Soravia. Żary.
• marszow.pl-witryna internetowa Zakładu Zagospodarowania Odpadami (dostęp: grudzień 2018).
• MIZERA J., WIŚNIEWSKI P., SZYMAŃSKA J., 2016. Polskie proppanty ceramiczne podporą rewolucji łupkowej. [w:] Paliwa i Energetyka, styczeń-marzec 1/2016/16.
• MYK T., 1977. Środowisko geograficzne Lubska, Jasienia i okolic. [W:] W. Hładkiewicz, J. Koniusz J. Zeszyty Lubuskie. Lubsko-Jasień, z dziejów i współczesności. Lubuskie Tow. Kultury. Zielona Góra.
• MAĆKÓW A., BOJAKOWSKA I., DOBEK P., PASIECZNA A., TOMASSI-MORAWIEC H., 2006. Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000, Ark. Lubsko. Wyd. PIG, Min. Środ. Warszawa.
• Meßtischblatt 4255, Sommerfeld 1939a. Königl. Preuss. Landes-Aufnahme. Berlin. Dostęp na http://igrek.amzp.pl (dostęp: kwiecień 2019).
• Meßtischblatt 4256, Gassen 1939b. Königl. Preuss. Landes-Aufnahme. Berlin. Dostęp na http://igrek.amzp.pl (dostęp: kwiecień 2019).
• OLSZEWSKI J., OSUCHOWSKI J., PILECKI J., PLUTA L., PRZYBYŁA M., SZCZEPAŃSKI Z., ZAJDEL F., 1989, Leksykon Górniczy, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
• SZUFLICKI M., MALON A., TYMIŃSKI M. (red.), 2018. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2017 r. PIG-PIB. Warszawa.
• www.aknova.com.pl-witryna internetowa firmy inżynieryjnej AK NOVA (dostęp: grudzień 2018).
• www.balticceramics.com-witryna internetowa spółki Baltic ceramics investments (dostęp: grudzień 2018).
• www.facebook.com/Ceramik-Lubsko-503860086384359-fanpage Ceramik Lubsko, Facebook (dostęp: grudzień 2018).
• www.imsig.pl-Internetowy monitor sądowy i gospodarczy (dostęp: grudzień 2018).
• www.indygotechminerals.com-witryna internetowa spółki Indygo Tech Minerals S.A. (dostęp: grudzień 2018).
• http://otworywiertnicze.pgi.gov.pl-Internetowa baza danych Polskiego Instytutu Geologicznego dotycząca otworów wiertniczych (dostęp: kwiecień 2019).
• www.stockwatch.pl-Serwis internetowy StockWatch dostarczający bieżące dane finansowe spółek (dostęp: grudzień 2018).
• ZARZĄDZENIE Ministra Przemysłu Lekkiego w sprawie utworzenia Przedsiębiorstwa Państwowego pod nazwą Lubskie Zakłady Ceramiki Budowlanej, 1951. Arch. Nar. w Zielonej Górze, 89/2581/0/1.1/1.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).