Evolution of longitude description system. Example of Polish school geographical atlases (1771-2012)

• Autorzy: Spallek W.

Identyfikatory

DOI

10.1515/pcr-2017-0013

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The evolution of the mathematical foundations of maps in school geographical atlases, especially in 19th and 20th century, was one of the elements of the perception of progress in cartography by the didactics of geography. The biggest changes, ongoing also today, concerned cartographic projections used to maps design. The evolution of the geographical coordinate system is a part of this process and the basis of the theory of cartographic projections. In the paper there are described changes concerning the location of the Prime Meridian and the method of the description of longitude - elements necessary for the construction of the grid of meridians and parallels. These changes are presented on the basis of analysis of 665 atlases, what means all editions of Polish school geographical atlases between 1771 and 2012 identified by the author. The evolution of the mathematical foundations of maps in Polish school atlases over more than two centuries is an example of assimilation of the newest trends and scientific researches that takes place between science and education.

Słowa kluczowe

EN

school atlases; geographical coordinate system; description of longitude; Prime Meridian

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polish Cartographical Review
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 49, No. 4
• Strony: 177--186
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., mapy, tab., wykr.

Twórcy

autor

Spallek W.

• University of Wrocław, Institute of Geography and Regional Development Department of Geoinformatics and Cartography Wrocław, Poland

Bibliografia

• International conference held at Washington for the purpose of fixing a prime meridian and a universal day. October, 1884. Protocols of the proceedings, 1884. Washington: Gibson Bros., Printers and Bookbinders.
• Leszczyński A., 2015, Krwawa jatka Amerykanów. „Wyborcza. Ale historia. Tygodnik Historyczny”, nr 14 (168), pp. 8-10.
• Monmonier M., 2004, Rhumb Lines and Map Wars. A Social History of the Mercator Projection. Chicago: University of Chicago Press.
• Sirko M., 1999, Zarys historii kartografii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sobel D., 1998, W poszukiwaniu długości geograficznej. Prawdziwa historia samotnego geniusza, który rozwiązał największy problem swoich czasów. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• www.Greenwich, 2015, http://www.rmg.co.uk/explore/astronomy-and-time/astronomy-facts/history/theprime-meridian-at-greenwich (access 2.02.2015).
• www.Greenwich_meridian, 2015, http://www.thegreenwichmeridian.org/tgm/articles.php?article=10 (access 15.02.2015).
• www.Paris, 2015, http://www.paris-walking-tours.com/observatoryofparis.html#top (access 2.02.2015)
• Atlases
• [1] Atlas kieszonkowy z czternastu kart złożony z dokładnym tychże objaśnieniem, 1806. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn. Next edition about 1809 with title Atlas doręczny, złożony z kart czternastu, z których jedna stawia Księstwo Warszawskie.
• [2] Atlas kieszonkowy z dwunastu kart złożony z dokładnym tychże objaśnieniem, 1806. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn. Next editions 1806 and 1826.
• [3] Atlas mały kieszonkowy z siedmiu kart złożony. Do użycia przy jeografii Steina służyć mogący, 1817. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn. Next edition 1831 with title Powszechny doręczny atlas najnowszej jeografii złożony z 24 mapp.
• [4] Atlas nowy jeografii dla użytku szkolnego, 1818. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn. Next editions 1825 and 1831.
• [5] Atlas powszechny doręczny najnowszej jeografii, złożony z 24 map, 1825. Wrocław: Wilhelm Bogumił Korn.
• [6] Bazewicz J. M., about 1918, Atlas geograficzny duży, szczegółowy wszystkich części świata. Warszawa: Author-publisher. Next edition 1921.
• [7] Dzierżyński I., 1918, Atlas do geografji Polski. Cz. I. Przyroda. Warszawa: Author-publisher.
• [8] Dzierżyński I., 1919, Atlas do geografji Polski. Cz. II. Ludność. Warszawa: Author-publisher.
• [9] Gustawicz B., ok. 1908, Atlas geograficzny dla szkół ludowych i wydziałowych. Kraków: Author-publisher. Next edition 1910.
• [10] Gustawicz B., ok. 1908, Atlas geograficzny dla szkół średnich. Kraków: Author-publisher. Next edition 1910.
• [11] Gustawicz B., about 1910, Atlas geograficzny dla szkół ludowych i wydziałowych. Wiedeń: Zakład Kartograficzny G. Freytaga i Berndta. Next edition 1917.
• [12] Gustawicz B., about 1917, Atlas geograficzny dla szkół średnich. Wiedeń: Zakład Kartograficzny G. Freytaga i Berndta. Next editions about 1919 and 1925.
• [13] Haardt W., 1883, Atlas geograficzny dla galicyjskich szkół ludowych. Wiedeń: Edward Hölzel. Next editions 1886, 1896, with title Atlas geograficzny dla szkół ludowych pospolitych i wydziałowych. Two editions after 1913, one edition in 1924 and one edition after 1924.
• [14] Haardt W., Gustawicz B., 1930, Atlas geograficzny dla szkół średnich i powszechnych. Kraków: Księgarnia Powszechna.
• [15] Kośmiński J., 1833, Atlas ieograficzny nowożytny i starożytny przeznaczony dla użytku młodzieży. Warszawa: Author-publisher. Next edition 1835.
• [16] Kośmiński J., about 1840, [Atlas geograficzny powszechny]. Warszawa: Author-publisher.
• [17] Kozenn B., 1875, Mały atlas szkolny. Wiedeń: Edward Hölzel.
• [18] Kozenn B., 1879, Atlas geograficzny dla szkół średnich i wydziałowych. Wiedeń: Edward Hölzel. So-called the first edition, with at least 11 impressions were issued till 1904.
• [19] Kozenn B., Haardt W., Schmidt W., Gustawicz B., 1898, Atlas geograficzny dla szkół średnich (gimnazyalnych, realnych i handlowych). Wiedeń: Edward Hölzel. Second edition.
• [20] Podręczny atlas geograficzny, about 1908. Warszawa: Wydawnictwo Tow. Akc. S. Orgelbranda Synów.
• [21] Romer E., 1908, Atlas geograficzny. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyż- szych, E. Wende i Ska.
• [22] Schneider O., 1900, Atlas przyrodniczo-gieograficzny zawierający typy krajobrazów, ludzi, zwierząt i roślin. Warszawa: M. Arct.
• [23] Schrader F., Gallouédec L., 1931, Atlas classique de Géographie ancienne et moderne. II Géographie moderne. Paris: Librairie Hachette. Nouvelle edition.
• [24] Szybiński D., 1771, Atlas dziecinny czyli nowy sposób do nauczenia dzieci geografii krotki, łatwy, y naydoskonalszy… Warszawa: Michał Grel.
• [25] Weinfeld I., Szturm de Sztrem E., Piekałkiewicz J., 1925, Szkolny atlas statystyczny Polski. Warszawa – Bydgoszcz: Biblioteka Polska.

Uwagi

Opracowanie w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).