Prognozy wydobycia, konsumpcji i salda wymiany surowców energetycznych w Polsce

• Autorzy: Olkuski T. , Sikora A. , Sikora M. P. , Szurlej A.

Warianty tytułu

EN

The forecasted production, consumption, and net exports of energy resources in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podjęto próbę opracowania prognozy dotyczącej wydobycia, konsumpcji i salda wymiany z zagranicą surowców energetycznych będących źródłem energii pierwotnej w Polsce. Ze względu na brak nowej polityki energetycznej Polski, autorzy oparli się na dostępnych dokumentach zarówno krajowych, jak i zagranicznych, z których najważniejsze to nadal obowiązująca Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, przyjęta w 2009 r. oraz Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2050 roku opracowana przez Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A. Uwzględniono również Projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku wraz z najważniejszymi analizami prognostycznymi wykorzystywanymi podczas jego przygotowywania. W artykule odniesiono się do prognozy Krajowej Agencji Poszanowania Energii wykazując jej liczne błędy, jak na przykład nieuwzględnianie: spadków cen nośników energii na światowych rynkach, możliwych wzrostów cen uprawnień do emisji CO2 w Unii Europejskiej, czy też zakładanie zbyt niskich celów wykorzystywania OZE w polskiej gospodarce. Autorzy artykułu wyrazili pogląd co do możliwości uruchomienia pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej w połowie trzeciej dekady obecnego stulecia. W dalszej części artykułu przedstawiono prognozy dotyczące wydobycia, zużycia i salda wymiany węgla kamiennego i brunatnego, ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce w perspektywie do 2040 roku. Zwrócono uwagę na prognozowany spadek poziomu wydobycia węgla w Polsce, zwłaszcza węgla kamiennego, co zwiększy import tego surowca do Polski. W przypadku gazu ziemnego planowany jest wzrost wydobycia do poziomu 8,5 mld m3 w 2040 roku, ale w najbliższych latach nadal głównym dostawcą gazu ziemnego do Polski będzie rosyjski Gazprom, a zapotrzebowanie będzie uzupełniane przez terminal LNG w Świnoujściu. Jeszcze poważniejsza, z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego, jest sytuacja związana z dostawami ropy naftowej do Polski. Jeszcze w 2015 r. aż 88% krajowego zapotrzebowania na ropę naftową było pokrywane dostawami z Rosji (ropa REBCO) (POPiHN 2017). W 2016 r. udział ten znacząco się obniżył do 81%, mimo obowiązujących kontraktów z firmami rosyjskimi i już 1/4 surowca, który trafia do Grupy LOTOS pochodzi z krajów Zatoki Perskiej, a w przypadku PKN ORLEN udział dostawców alternatywnych wobec dostaw z kierunku wschodniego wynosi 12% (POPiHN 2017).

EN

This paper is an attempt to forecast the production, consumption, and net exports of energy resources used as primary energy sources in Poland. Due to the fact that a new energy policy of Poland is under development, the authors relied on the available domestic and foreign documents, the most important of which include the Energy Policy of Poland until 2030, adopted in 2009, and the Forecast of fuel and energy demand until 2050 developed by the Polish National Energy Conservation Agency (KAPE). A draft of the Polish Energy Policy until 2050, together with the most important prognostic analyses used during its development, was also taken into account. The article criticized the forecast of the Polish National Energy Conservation Agency for numerous errors, including not taking into account decreasing energy prices in world markets, ignoring the possible increases in prices of CO2 emission allowances in the European Union, or setting too low renewable energy target for Poland. The authors of the paper are also sceptical about the possibility of launching the first nuclear power plant in Poland in the middle of the third decade of the current century. The forecasts for production, consumption and net exports of bituminous coal and lignite, crude oil, and natural gas in Poland in the perspective of 2040 are presented in the following sections of the article. Special attention has been paid to the projected decrease in the level of coal mining in Poland, especially in the case of bituminous coal, which will increase the import of this raw material to Poland. In the case of natural gas, it is planned to increase the output to 8.5 billion cubic meters in 2040. However, in the coming years Gazprom will continue to be the main supplier of natural gas to Poland, while the demand will be supplemented by the LNG terminal in Świnoujście. From the point of view of energy security, the situation is even more complicated when it comes to the supply of crude oil to Poland. Until 2015, as much as 88% of domestic demand for oil was covered by supplies from Russia (REBCO oil) (the Polish Oil Industry and Trade Organisation; POPIHN 2017). In 2016, this share decreased significantly to 81% despite the contracts with Russian companies; currently, a quarter of the raw material delivered to Grupa LOTOS S.A. is shipped from the Gulf countries. In the case of PKN ORLEN, the share of alternative suppliers against supplies from the east is 12% (POPIHN 2017).

Słowa kluczowe

PL

wydobycie; konsumpcja; energia pierwotna; paliwa stałe; ropa naftowa; gaz ziemny; prognoza

EN

production; consumption; primary energy; solid fuels; crude oil; natural gas; forecast

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 20, z. 2
• Strony: 41--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Olkuski T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Energetyki i Paliw, Kraków

autor

Sikora A.

• Instytut Studiów Energetycznych, Warszawa

autor

Sikora M. P.

• Instytut Studiów Energetycznych, Warszawa

autor

Szurlej A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Kraków

Bibliografia

• Annual… 2015 – Annual Long-Term Strategic Workbook Refining and Product Markets Europe. IHS Markit, kwiecień 2015.
• European… 2014 – European Gas Long-Term Supply and Demand Outlooks to 2040. HIS Markit. Listopad 2014.
• Gawlik, L. red. 2013. Węgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku − analizy scenariuszowe. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Katowice: Wyd. Instytutu GSMiE PAN.
• Int. 1 – [Online] Dostępne w: http://www.me.gov.pl/node/26574 [Dostęp: 5.04.2017].
• Int. 2 – [Online] Dostępne w: http://www.rp.pl/Energianews/303149851-Polski-miks-energii-prosto-z-Brukseli.html [Dostęp: 5.04.2017].
• KAPE … 2013 – Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2050 roku. KAPE. Warszawa
• Krupa i in. 2017 – Krupa, M., Sikora, A.P. i Sikora, M.P. 2017. Polityka energetyczna UE a możliwości realizacji inwestycji elektroenergetycznych w Polsce. Collegium Civitas (materiał złożony do druku w marcu 2017 r.).
• LOTOS 2015 – [Online] Dostępne w: www.lotos.pl [Dostęp: 05.04.2017].
• Łaciak i in. 2017 − Łaciak, M., Olkuski, T., Świdrak, M., Szurlej, A. i Wyrwa, A. 2017. Rola i znaczenie gazu ziemnego w strukturze wytwarzania energii elektrycznej Polski w perspektywie długoterminowej. Rynek Energii Nr 2(129), s. 60−67.
• Możliwości… 2007 – Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce do roku 2020. Raport Instytutu Energetyki Odnawialnej. Warszawa grudzień 2007.
• Nieć, M. i Salamon, E. 2016. Zmiany zasobów złóż paliw kopalnych (kopalin energetycznych) w Polsce w ostatnim półwieczu. Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 96, s. 221−228.
• PKN ORLEN 2015 – [Online] Dostępne w: www.orlen.pl [Dostęp: 5.04.2017].
• Paska, J. i Surma, T. 2017. Pakiet Zimowy Komisji Europejskiej a kierunki i realizacja polityki energetycznej do 2030 roku. Rynek Energii Nr 2(129), s. 21−28.
• Poland… 2015 – IHS Markit Poland Coal Profile, marzec 2015.
• Polityka… 2009 – Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Ministerstwo Gospodarki. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów. Warszawa 10 listopada 2009 roku.
• POPiHN… 2017 – Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego.
• Projekt… 2015 – Projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku – wersja 06. Ministerstwo Gospodarki. Warszawa, sierpień 2015 roku.
• Scenariusze… 2014 – Scenariusze rozwojowe rynków energii, grudzień 2014.
• Sikora, M. 2016. Kogeneracja jądrowa – czy oznacza reaktory wysokotemperaturowe w elektroenergetycznym systemie Polski? PAA – Biuletyn Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna 4/2016, s. 35–44.
• Steam… 2015 – Steam coal seaborne exports and imports outlooks to 2040, maj 2015.
• Strategia… 2017) – Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju z dnia 14 luty 2017 r. do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) [Online] Dostępne w: https://www.mr.gov.pl/media/34300/SOR_2017_maly_internet_14072017_wstepPMM.pdf [Dostęp: 5.04.2017].
• Ustawa… 1997 – Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne. [Online] Dostępne w: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970540348 [Dostęp: 5.04.2017].
• Ustawa… 2016 – Dz.U. 2016 z dnia 1 lipca 2016 r., Poz. 961, USTAWA z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).