Wpływ środowiska na barierę antyoksydacyjną człowieka

• Autorzy: Bombolewska K. , Dróżdż J. , Koim-Puchowska B.

Warianty tytułu

EN

Influence of the environment on the natural antioxidant barrier

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tlen jest życiodajną substancją dla organizmów tlenowych na ziemi. Może powodować także uszkodzenia składników komórkowych, prowadząc do zaburzenia procesów fizjologicznych organizmu, rozwoju wielu schorzeń, a w konsekwencji nawet śmierci. Reaktywne formy tlenu (RFT) powstają zarówno w trakcie procesów zachodzących wewnątrz komórek, jak i pod wpływem działania zewnętrznych czynników środowiskowych, m.in.: zanieczyszczenie środowiska, dym tytoniowy, dieta, styl życia oraz metale ciężkie. Organizmy tlenowe wykształciły mechanizmy obronne przed działaniem szkodliwym RFT są to mechanizmy obrony antyoksydacyjnej: mechanizmy enzymatyczne (SOD, CAT), białka (ferrytyna, ceruloplazmina i haptoglobina.) oraz antyoksydanty niskocząsteczkowe: glutation, witamina E, witamina C, bilirubina, kwas moczowy. Zaburzenia równowagi pomiędzy powstawaniem reaktywnych form tlenu RFT a działaniem systemów obronnych organizmu, powodują stres oksydacyjny, który jest przyczyną poważnych zaburzeń metabolizmu komórkowego. Wzmożona produkcja RFT powoduje niszczenie białek, błon komórkowych i DNA. Uszkodzenia DNA prowadzą do mutacji, a te leżą u podłoża procesów nowotworowych.

EN

Oxygen is the life-giving substance for aerobic organisms on earth. On the other hand, it can damage cellular components, leading to abnormal physiological processes in the body, the development of many diseases, and consequently death. Reactive oxygen species (ROS) are formed both in the course of processes inside the cells, as well as under the influence of external environmental factors such as environmental pollution, tobacco smoke, diet, lifestyle and heavy metals. Aerobic organisms have evolved defenses against harmful ROS, and their antioxidant defense mechanisms are: enzymatic mechanisms (SOD, CAT), proteins (ferritin, ceruloplasmin, and haptoglobin.) and the low molecular weight antioxidants: glutathione, vitamin E, vitamin C, bilirubin, and uric acid. An imbalance between the generation of reactive oxygen species and the effects of ROS defense systems of the body causes oxidative stress, which is the cause serious disturbances in cellular metabolism. Increased production of ROS causes the destruction of proteins, cell membranes and DNA. DNA damage leads to mutations and those processes underlie cancer.

Słowa kluczowe

PL

środowisko; enzymy; człowiek; bariera antyoksydacyjna; reaktywne formy tlenu

EN

environment; enzymes; human; antioxidant barrier; reactive oxygen species

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 17, nr 4
• Strony: 175--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Bombolewska K.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medium w Bydgoszczy, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska, ul. M. Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz, tel. [phone], fax [phone]

autor

Dróżdż J.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medium w Bydgoszczy, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska, ul. M. Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz, tel. [phone], fax [phone]

autor

Koim-Puchowska B.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medium w Bydgoszczy, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska, ul. M. Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz, tel. [phone], fax [phone]

Bibliografia

• [1] Ahamed M., Fareed M., Kumar A., Siddiąui W., Siddiąui M.: Oxidative stress and neurological disorders in relation to blood lead levels in children. .Redox. .Rep. 2008; 13. Supl. 3: 117-122.
• [2] Mena S., Ortega A., Estrela J.: Oxidative stress in environmental-induced carcinogenesis.Mutat. Res. 2009; 674. Supl. 1-2:36-44.
• [3] Leelakunakorn W., Sriworawit R., Soontaros S.: Ceruloplasmin oxidase activity as a biomarker of lead exposure. J. Occup. Health. 2005; 47. Supl. 1:56-60.
• [4] Lauwerys R., Amery A., Bernard A., Bruaux R, Buchet J., Claeys F., De Plaen P., Ducoffre G., Fagard R., Lijnen R, Nick L., Roels H., Rondia D., Saint-Remy A., Sartor F., Staessen J.: Health effects of environmental exposure to cadmium: objectives, design and organization of the Cadmibel study: a cross-sectional morbidity study carried out in Belgium from 1985 to 1989. Environ. Health. Perspect. 1990; 87:283-289.
• [5] Kumar R., Kumar P., Sharma R, Sher Singh Bisht S.: Modulation of oxidative stress responsive enzymes by excess cobalt. Plant. Scien. 2002; 162. Supl. 3:381-388.
• [6] Kasperczyk S., Kasperczyk J., Ostałowska A., Zalejska-Fiolka J., Wielkoszyński T., Świętochowska E., Birkner E.: The role of the antioxidant enzymes in erythrocytes in the development of arterial hypertension among humans exposed to lead. Biol. Trace. Elem. Res. 2009; 130.supl. 2:95-106.
• [7] Ikediobi C, Badisa V., Ayuk-Takem L., Latinwo L., West J.: Response of antioxidant enzymes and redox metabolites to cadmium induced oxidative stress in CRL-1439 normal rat liver cells. Int. J. Mol. Med. 2004; 14. Supl. 1:87-92.
• [8] Hanna R, Kaduska M., Mason R.: Oxygen-derived free radical and active oxygen complex formation from cobalt(II) chelates in vitro. Chem. Res. Toxicol. 1999; 5. Supl. 1:109-115.
• [9] Gałecka E., Mrowicka M., Malinowska K., Gałecki R: Wybrane substancje nieenzymatyczne uczestniczące w procesie obrony przed nadmiernym wytwarzaniem wolnych rodników. Pol. Mer. Lek. 2008; XXV. Supl. 147:269-272.
• [10] Dryden G., Deaciuc I., Arteel G., McClain C: Clinical implications of oxidative stress and antioxidant therapy. Curr. Gastroenterol. Rep. 2005; 7. Supl. 4:308-316.
• [11] Culotta V.: Superoxide dismutase, oxidative stress, and celi metabolism. Curr. Top. Cell. Regul. 2000; 36:117-132.
• [12] Ahamed M., Siddiqui M.: Environmental lead toxicity and nutritional factors. Clin. Nutr. 2007; 26. Supl. 4:400-408.