Świadczenia na rzecz obrony w procesie pozamilitarnych przygotowań obronnych państwa : stan aktualny oraz kierunki rozwoju

• Autorzy: Lewandowski Grzegorz

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34752/rg8x-yn20

Warianty tytułu

EN

defence benefits in the process of non-military defense preparation of the state : current conditions and directions of development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pozamilitarne przygotowania obronne w państwie obejmują działania, planistyczne, organizacyjne i rzeczowo-finansowe realizowane przez niemilitarne podmioty systemu obronnego, czyli przez administrację publiczną, przedsiębiorców, różne instytucje oraz obywateli na rzecz przygotowania do sprawnego funkcjonowania państwa w warunkach kryzysu polityczno-militarnego oraz w czasie mobilizacji i wojny. Działania te mają na celu wspieranie Sił Zbrojnych RP, w tym wojsk sojuszniczych oraz zapewnienie funkcjonowania państwa i przetrwania społeczeństwa w trudnych warunkach kryzysowych i wojennych. We wszystkich tych działaniach zasadnicza role odgrywać będą świadczenia na rzecz obrony. W związku z tym, treścią niniejszego artykułu było w pierwszym etapie, omówienie genezy oraz podstaw prawnych regulujących problematykę świadczeń na rzecz obrony. W dalszej kolejności zbadano dysfunkcje planistyczno-organizacyjne w procesie nakładania (przeznaczania) świadczeń osobistych, rzeczowych i szczególnych przez organy administracji publicznej. W kolejnym etapie, wskazano na dwa zasadnicze problemy w obszarze świadczeń na rzecz obrony: brak systemu motywacyjnego dla osób oraz przedsiębiorców (instytucji) realizujących świadczenia na rzecz obrony oraz brak odpowiednich zasobów, zarówno pod względem jakościowym oraz ilościowym, do wykorzystania w ramach świadczeń na rzecz obrony. Na koniec, wskazano propozycje rozwiązań prawno-organizacyjnych w zakresie realizacji świadczeń osobistych, rzeczowych i szczególnych, mogących wpłynąć na podniesie poziomu realizowanych przygotowań obronnych w państwie.

EN

Non-military defence preparations in the state include activities, planning, organizational and material and financial implemented by non-military defence system entities, i.e. public administration, entrepreneurs, various institutions and citizens for preparation for the smooth functioning of the state in the conditions of political and military crisis and during mobilization and war. These activities are aimed at supporting the Polish Armed Forces, including allied forces and ensuring the functioning of the state and the survival of society in difficult crisis and war conditions. Defence services will play a key role in all these activities. Therefore, in the first stage, the content of this article was to discuss the genesis and legal basis governing the issue of defence benefits. Subsequently, planning and organizational dysfunctions in the process of imposing (allocating) personal, material and specific benefits by public administration bodies were examined. In the next stage, two main problems were identified in the area of defence services: lack of an incentive system for persons and entrepreneurs (institutions) providing defence services and a lack of adequate resources, in both qualitative and quantitative terms, to be used as part of defence services. Finally, suggestions were made for legal and organizational solutions regarding the implementation of personal, material and specific benefits that could affect the level of defence preparations implemented in the country.

Słowa kluczowe

PL

przygotowania obronne; świadczenia na rzecz obrony; świadczenia osobiste; świadczenia rzeczowe; świadczenia szczególne

EN

defence preparations; defence services; personal benefits for defence; benefits in kind for defence; special benefits

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 4
• Strony: 77--104
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Lewandowski Grzegorz

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Jurczuk J., Wybrane zagadnienia regulacji prawnych dotyczących świadczeń na rzecz obrony, [w:] Świadczenia na rzecz obrony realizowane w sytuacjach kryzysowych, red. Z. Piątek, AON, Warszawa 2006.
• Kamiński M.A., Prawo Bezpieczeństwa Narodowego, „Wiedza Obronna”, 2019, t. 268, nr 3, https://doi.org/10.34752/vwz4-j897
• Kamiński M.A., Ujednolicenie prawa w zakresie systemowych rozwiązań ochrony ludności i obrony cywilnej [w:] Współczesna obrona cywilna wyzwania, ryzyko, zagrożenia, red. J.Gawęcka, J.Wojtycza, Piotrków Trybunalski, 018.
• Kuliczkowski M., Pozamilitarne przygotowania obronne w Polsce, próba systematyzacji procesualnych oraz funkcjonalnych aspektów przygotowań, AON, Warszawa 2016.
• Kutrzeba S., Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1937.
• Olech A., Nakładanie zadań na przedsiębiorców, [w:] Wojewódzka administracja rządowa w przygotowaniach obronnych, red. Z. Piątek, Ruch Wspólnot Obronnych, Gołuchów 2012.
• Planowanie i realizacja świadczeń gospodarki narodowej w procesie zabezpieczenia mobilizacyjnego rozwinięcia Sił Zbrojnych RP, Szt. Gen. WP, Warszawa 2008.
• Świat i życie - zarys encyklopedyczny, Warszawa-Lwów 1939.
• Wojnarowski J., Świadczenia na rzecz obronności Rzeczypospolitej Polskiej, AON, Warszawa 2012.
• ŹRÓDŁA
• SOURCES
• Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 marca 1939 roku o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych (Dz.U. z 1939 r. Nr 30, poz. 200 ze zm.).
• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej (Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.).
• Ustawa z dnia18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. z 2002 r. Nr 62, poz.558 ze zm.).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 roku o stanie wojennymi kompetencjach Naczelnego Dowódcy SZ RP i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 156, poz.1301 ze zm.).
• Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 1991 r. nr 9, poz. 31).
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 czerwca 2004 r. w sprawie ewidencji świadczeń na rzecz obrony (Dz.U. z 2004 r. nr 148, poz.556 ze zm.).
• Rozporządzenie ministrów Spraw Wojskowych, Wewnętrznych, Zagranicznych Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Rolnictwa i Reform Rolnych, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Opieki Społecznej oraz Poczt i Telegrafów z dnia 26 września 1939 r. w sprawie wykonania ustawy o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych (Dz.U. z 1939 r. poz.81, nr 529).
• Rozporządzenie Rady Ministrów Rozporządzenie z dnia 20 lipca 1993 roku w sprawie określania organów właściwych do nakładania niektórych obowiązków i zadań niezbędnych na potrzeby obronne państwa oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych zadań i przeprowadzenia kontroli ich realizacji (Dz.U. z 1993 r. Nr 69, poz.331 ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2002 roku w sprawie świadczeń na rzecz obrony (Dz.U. z 2002 r. nr 18, poz.168 ze zm.).Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz.U. z 2004 r. nr 229, poz. 2307 ze zm.),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń rzeczowych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz.U. z 2004 r. nr 181, poz. 1872 ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obrony w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz.U. z 2004 r. nr 203, poz. 2081 ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 1953 r. w sprawie wykonania dekretu o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz.U. z 1953 r. Nr 37, poz.158).Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP 2022 (M.P. 2013, poz. 377).
• Dekret Rady Państwa z dnia 23 kwietnia 1953 roku o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz.U. z 1953 r. Nr 23, poz.93 ze zm.).

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).