Oznaczanie prop-2-en-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy

• Autorzy: Kondej Dorota , Wasilewski Paweł

Warianty tytułu

EN

Determination of prop-2-en-1-ol in workplaces air

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prop-2-en-1-ol to bezbarwna ciecz o ostrym zapachu przypominającym musztardę. Związek sklasyfikowano jako substancję łatwopalną, o toksyczności ostrej przy działaniu na drogę oddechową, drogę pokarmową oraz skórę, drażniącą na oczy oraz skórę, działającą toksycznie na narządy docelowe przy narażeniu jednorazowym oraz stwarzającą zagrożenie dla środowiska wodnego. Celem badań było opracowanie metody oznaczania prop-2-en-1-olu do oceny narażenia zawodowego w zakresie 1/10 ÷ 2 obowiązującej wartości NDS. Metoda polega na adsorpcji prop-2-en-1-olu na węglu aktywnym, desorpcji roztworem propan-2-olu w disiarczku węgla i analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie propan-2-en-1-olu w powietrzu w zakresie stężeń 0,2 ÷ 4 mg/m³. Metoda została poddana walidacji zgodnie z normą PN-EN 482. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu i inżynierii środowiska.

EN

Prop-2-en-1-ol is a colorless liquid with a pungent mustard-like odor. The compound is classified as a highly flammable liquid and vapour, toxic if inhaled, swallowed and in contact with skin, causes eye, respiratory and skin irritation, toxic to target organs at a single exposure and hazardous to the aquatic environment. The purpose of the study was to develop a method for the determination of prop-2-en-1-ol for the assessment of occupational exposure in the range of 1/10–2 of the MAC value. The method involves adsorption of prop-2-en-1-ol on activated carbon, desorption with a solution of propan-2-ol in carbon disulfide and chromatographic analysis (GC-FID) of the resulting solution. The method allows the determination of prop-2-en-1-ol in air in the concentration range from 0.2 to 4 mg/m³. The method has been validated in accordance with EN 482. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

Słowa kluczowe

PL

alkohol allilowy; chromatografia gazowa; powietrze na stanowiskach pracy; nauki o zdrowiu; inżynieria środowiska

EN

allyl alcohol; gas chromatography; workplace air; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 4 (122)
• Strony: 175--187
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kondej Dorota

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-9033-1273

autor

Wasilewski Paweł

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-6735-4207

Bibliografia

• 1. ECHA, European Chemicals Agency (2024). Allyl alcohol, https://echa.europa.eu/substance-information/-/substanceinfo/100.003.156 [dostęp: 21.08.2024].
• 2. GESTIS, Substance Database (2024). 2-Propen-1-ol, https://gestis-database.dguv.de/data?name=024570 [dostęp: 21.08.2024].
• 3. ILO, International Labour Organisation (2022). Allyl alcohol, https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.display?p_ card_id=0095 [dostęp: 21.08.2024].
• 4. Kacpura B. (1983). Oznaczanie stężenia alkoholu allilowego w powietrzu metodą chromatografii gazowej. Prace CIOP 117, 111-120.
• 5. NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (1994). Method No. 1402. Alcohols III. NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), Fourth Edition.
• 6. NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (2003). Method No. 1405. Alcohols combined. NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), Fourth Edition.
• 7. OSHA, Occupational Safety and Health Administration (2004). Method No. PV2140. Allyl alcohol. Organic Service Branch I, OSHA Salt Lake Technical Center, Salt Lake City, Utah.
• 8. PN-EN 482:2021 Narażenie na stanowiskach pracy - Procedury oznaczania stężenia czynników chemicznych - Podstawowe wymagania dotyczące parametrów procedur.
• 9. PN-Z-04012-01:1983 Ochrona czystości powietrza - Badania zawartości alkoholu allilowego - Oznaczanie alkoholu allilowego na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej z wzbogacaniem próbki.
• 10. PubChem (2024). Allyl alcohol. Compound Summary. National Center for Biotechnology Information, https://pubchem. ncbi.nlm.nih.gov/compound/7858#section=Use-and-Manufacturing [dostęp: 21.08.2024].
• 11. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU 2018, poz. 1286 ze zm.
• 12. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008 ze zm.
• 13. Sawant S.P., Parihar H.S., Mehendale H.M. (2014). Allyl Alcohol. Encyclopedia of Toxicology. Elsevier Inc. 146–148, https://www. sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/allyl-alcohol [dostęp: 21.08.2024].
• 14. Żółtański A., Tic W.J. (2014). Otrzymywanie i zastosowanie alkoholu allilowego w przemysłowej syntezie organicznej. Przemysł chemiczny 11(93), 1937-1941.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).