Majowe obrzędy religijne na Nizinie Południowopodlaskiej

• Autorzy: Bytniewski M. , Zbucki Ł. , Dąbrowski D.

Warianty tytułu

EN

May religious rites in the Southern Podlasie lowland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Krajobraz kulturowy Niziny Południowopodlaskiej wzbogacają liczne obiekty sakralne wśród nich kapliczki i krzyże przydrożne. Usytuowane są na skrzyżowaniach dróg, w pobliżu dużych kompleksów leśnych, przy niebezpiecznych zakrętach, mostach, grobach powstańców, na początku i końcu wsi i miast oraz wielu innych miejscach. Przydrożne kapliczki stawiano w wielu intencjach np.: aby otrzymać błogosławieństwo w pracach polowych, z okazji urodzin, powrotu do zdrowia, czy na przebłaganie Boga za winy. Na Nizinie Południowopodlaskiej znajdują się również kapliczki związane z kultem Matki Boskiej, które w majowe wieczory gromadzą wiernych na nabożeństwa. Celem pracy jest wskazanie znaczenia miejsca kapliczek w codziennym życiu mieszkańców Podlasia oraz sfery sacrum, która towarzyszy tym miejscom.

EN

The cultural landscape of the Southern Podlasie lowland is shaped by numerous religious buildings, including chapels and wayside crosses. They are located at road junctions, near large forests, with dangerous curves, bridges, tombs of the insurgents, at the beginning and at the end of the village and towns, and in many other places. Roadside shrines were located for a number of intentions, for example: to get a blessing in a field work, on the occasion of birthday, recovery, and in atonement for the sins. Here, in the Southern Podlasie lowland, one can find also shrines associated with the cult of the Virgin Mary, were believers gather for worship during the May evenings. The aim of this study is to document the existence of shrines in the region and the sacred sphere associated with inhabitants’ daily life. This will enable an assessment of the culture based values that are connected with the sacrum, that currently is getting more and more deteriorated.

Słowa kluczowe

PL

sacrum; dziedzictwo kulturowe; kapliczka; obrzęd; krajobraz kulturowy

EN

sacrum; cultural heritage; shrine; rite; cultural landscape

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 19
• Strony: 141--149
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., fot.

Twórcy

autor

Bytniewski M.

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Instytut Turystyki i Rekreacji, Biała Podlaska, Polska

autor

Zbucki Ł.

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Instytut Turystyki i Rekreacji, Biała Podlaska, Polska

autor

Dąbrowski D.

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Instytut Turystyki i Rekreacji, Biała Podlaska, Polska

Bibliografia

• Bernat S., 2011: Krajobraz dźwiękowy jutra [w:] Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych (red.): S. Bernat, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, Nr 15: 193-205.
• Budzyńska N., 2008: Modlitwy ludu polskiego, Przewodnik katolicki 21/2008.
• Groń R., 2008: Maj – miesiącem maryjnym, Katolik w Archidiecezji Chicago, http://www.katolikwchicago.com/katonline/2008/05/2.aspx.
• Janowski A., 1928: Idea i praca krajoznawcza, Warszawa.
• Kasprzyk A., Żbikowski J,. 2010: Krajobraz kulturowy wsi podlaskiej jako istotny element atrakcyjności turystycznej [w:] Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja (red.): A. Richling, Problemy Ekologii Krajobrazu, t. XXVII: 163-169.
• Kiernikowski Z., 2012: O poszanowaniu znaków i symboli nasze wiary (Wielki Post 2012), Słowo Biskupa Sieleckiego.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobraz kulturowy. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Uniwersytet Śląski, Katowice: 409.
• Plit J., 2009: Tradycyjny krajobraz wiejski wschodniego Podlasia na przykładzie „krainy otwartych okiennic”, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Nr 12: 47-57.
• Stepaniuk M., Garweł A., 2006: Granice między krajobrazami kulturowymi w regionie Puszczy Białostockiej, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG: 158-172.
• Szewczuk J., 2008: Przemiany krajobrazu na Białostocczyźnie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, Nr 10: 256-266.
• Siedlanowski P., 2010: Poświęcenie pól, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/echo201019_e.html.
• Wojciechowski H.H., 2010: Wartości i walory krajobrazów przemijających i efemerycznych [w:] Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy (red.): D. Chylińska, J. Łach, Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 37-43.
• Wojtanowicz J., 2011: Krajobraz kulturowy a turystyka [w:] Krajobraz kulturowy a turystyka (red.): J. Wojtanowicz, Ł. Zbucki, Wydawnictwo PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska: 9-11.
• Woynarowska K., 2004: Nabożeństwa majowe, Niedziela w Chicago nr 18.
• http://bbc.mbp.org.pl/dlibra/docmetadata?id=2453&from=&dirids=1&ver_id=2567&lp=2&QI=!EB9A62D36EF0B13E9D308096B681C66E-2.