Dopływy wody do odkrywkowego wyrobiska piasku Maczki-Bór

• Autorzy: Kropka J. , Wróbel J

Warianty tytułu

EN

Water inflows to open sand-pit Maczki-Bór

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odkrywkowa kopalnia piasku Maczki-Bór położona jest w dolnym odcinku doliny kopalnej Białej Przemszy. Kopalnia znajduje się w „schyłkowej” fazie eksploatacji kopaliny. Eksploatacja górnicza zostanie zakończona w latach 2015-2016. Równocześnie z eksploatacją zakład górniczy prowadzi rekultywację techniczną wyrobisk popiaskowych. Obecne prognozy zakładają, że około roku 2029/2030 obszar dzisiejszych wyrobisk zostanie wypełniony odpadami pogórniczymi do poziomu około +255,0 m, tj. do rzędnej otaczającego terenu. Od drugiej połowy lat 90. XX wieku główną rolę w odwadnianiu wyrobiska górniczego Maczki-Bór odgrywa Kanał główny Wschód III. Średni dopływ wody do wyrobiska piaskowni w latach 1987-2012 wynosił 28,4 m3/min. W pracy przedstawiono relacje pomiędzy pięcioma okresami zróżnicowanych opadów atmosferycznych a wielkością dopływu wody do wyrobiska. Zmiany w systemie odwadniania wyrobiska w ostatnich 4 latach wytyczają kolejne daty: czerwiec 2010 r. – likwidacja Kanału głównego Zachód III i Rowu podskarpowego 4/I; maj 2013 r. – przełożenie wody płynącej dolnym odcinkiem Kanału głównego Wschód III do rurociągu o średnicy 800 mm, oraz lipiec 2013 r. – rozpoczęcie likwidowania wspomnianego odcinka kanału.

EN

Open sand-pit Maczki-Bor is located in the bottom section of Biala Przemsza buried valley. The pit is in its final exploitation stage. Mining exploitation will be finished in years 2015-2016. Along with exploitation, the plant performs technical reclamation of former sand-pits. Present estimations assume that around 2029/2030 the present area of pits will be reclaimed up to the level of +255,0 m, i.e. up to level of surrounding grounds. Since the second half of the 90s of the 20th century, the sand-pit Maczki-Bór has been drained mostly through the Main Channel East III. Average water inflow into the sand-pit in years 1987-2012 was 28,4 m3/min. The study presents relationships between the five periods of differentiated precipitation and the amount of water flowing into the pit. Changes in the pit drainage system in the last 4 years have been marked out with the following dates: June 2010 – liquidation of the Main Channel West III and sub-embankment trench 4/I; May 2013 – moving the stream of water running through the bottom section of the Main Channel East III into the ∅ 800 mm pipeline and, July 2013 – starting the liquidation process of the mentioned section of the channel.

Słowa kluczowe

PL

piaski podsadzkowe; odkrywkowa kopalnia Maczki-Bór; dopływy wody

EN

filling sands; Maczki-Bór open pit; mine-water inflow

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 70, nr 7
• Strony: 165--172
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kropka J.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej

autor

Wróbel J

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej

Bibliografia

• 1. Batko R.: Opinia hydrogeologiczna w sprawie leja depresji spowodowanego działalnością Zakładu Górniczego „Maczki Bór” w Sosnowcu. Pracownia Geologiczna GEOMA Maciej Jaworski. Jaworzno 2006, s. 1-6.
• 2. Gajowiec B., Siemiński A.: Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000. Arkusz Jaworzno (944; wraz z objaśnieniami). Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 1997, s. 1-26.
• 3. Górnik M., Duda I.: Dokumentacja hydrogeologiczna Kopalni Piasku Maczki-Bór. Przeds. Rob. Geol.-Wiertn. w Sławkowie. 1994.
• 4. Kędziorczyk E.: Warunki hydrogeologiczne w obszarze Kopalni Piasku Maczki-Bór w Sosnowcu. Praca magisterska. Arch. Kat. Hydrog. i Geol. Inż. Uniwersytetu Śląskiego. Sosnowiec 2001, s. 1-84.
• 5. Kropka J.: Hydrogeologia obszaru doliny Białej Przemszy między Sławkowem a Niwką. Praca doktorska. Arch. Inst. Hydrog. i Geol. Inż. AGH. Kraków 1984, s. 1-99.
• 6. Kropka J.: Infiltracja efektywna w obszarach drenażu górniczego i intensywnie zurbanizowanych w północnej części GZW (niecka bytomska i kopalnie piasku). Projekt badawczy 4 T12B 011 27. Arch. Kat. Hydrog. i Geol. Inż. Uniw. Śl. Sosnowiec 2006, s. 1-83.
• 7. Kropka J.: Infiltracja efektywna w rejonie odkrywkowej kopalni piasku Maczki-Bór. „Przegląd Górniczy” 2006, nr 12, s. 45-53.
• 8. Kropka J., Wróbel J.: Przekształcenia warunków hydrogeologicznych w obszarach odkrywkowej eksploatacji piasków podsadzkowych w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. „Przegląd Geologiczny” 2001, vol. 49, nr 7, s. 631-638.
• 9. Kropka J. i in.: Wielowariantowa koncepcja odwadniania zakładu górniczego CTL Maczki-Bór S.A. w Sosnowcu po 2011 r., tj. w okresie prowadzenia rekultywacji w kierunku przemysłowym pola Bór Wschód oraz południowo-wschodniej części pola Bór Zachód do rzędnej otaczającego terenu. Arch. Kat. Hydrog. i Geol. Inż. Uniw. Śl. Sosnowiec 2012, s. 1-31.
• 10. Kropka J., Witkowski A., Waligóra J., Rubin H., Kaźmierczak J.: Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku ze zmianą odwodnienia w celu wydobywania piasku w odkrywkowym wyrobisku CTL Maczki-Bór S.A., Sosnowiec-Bór, woj. śląskie. Arch. Kat. Hydr. i Geol. Inż. Uniw. Śl. Sosnowiec 2013, s. 1-94.
• 11. Łączny M.J., Bukowski P., Kubica J., Niedbalska K., Augustyniak I., Bauerek A., Janoszek T., Cempa M., Świnder H., Gogola K.: Prognoza wpływu Pola Bór Wschód oraz Pola Bór Zachód na środowisko wodno- -gruntowe. Główny Instytut Górnictwa. Katowice 2011.
• 12. Różkowski A., Rudzińska-Zapaśnik T., Siemiński A. (red.) Mapa warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrze- żenia w skali 1:100 000 (wraz z objaśnieniami). Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 1997, s. 1-63.
• 13. Solik-Heliasz E., Bukowski P.: Projekt monitoringu wód w rejonie zwałowiska Bór Zachód. Główny Instytut Górnictwa. Katowice 1994.
• 14. Wagner J., Chmura A.: Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000. Arkusz Katowice (943; wraz z objaśnieniami). Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 1997, s. 1-31.