Zmiany pokrycia terenu w Polsce w latach 1990-2012 na podstawie danych CORINE Land Cover

• Autorzy: Mierzwiak Michał , Całka Beata

Warianty tytułu

EN

Land cover changes in Poland in 1990-2012

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ostatnie 25 lat w Polsce cechują duże zmiany społeczno-gospodarcze, wyraźnie widoczne także w pokryciu i użytkowaniu terenu. W artykule przedstawiono charakterystykę ilościową, jakościową oraz przestrzenną zmian w pokryciu terenu, jakie zaszły w Polsce w latach 1990-2012, ze szczególnym zwróceniem uwagi na okresy: 1990-2000, 2000-2006 oraz 2006-2012. Analizy zostały wykonane na podstawie danych zgromadzonych w bazach CORINE Land Cover. Podstawowym celem badań była ocena zmian pokrycia terenu, które są następstwem zmian sposobu użytkowania ziemi w Polsce w okresie transformacji systemowej na przełomie XX i XXI wieku. Szczegółowo przeanalizowano przejmowanie gruntów rolnych i leśnych na budowę dróg oraz powiększanie terenów zabudowanych. Otrzymane wyniki pokazują, że powierzchnia zmian była stosunkowo niewielka i w żadnym z analizowanych okresów nie przekroczyła 1% powierzchni kraju. Zaobserwowano, że od 1990 roku następuje systematyczne zwiększanie terenów antropogenicznych głównie kosztem terenów rolniczych (gruntów ornych, sadów i plantacji oraz łąk i pastwisk) i zalesionych.

EN

The last 25 years in Poland are characterized by large socio-economic changes, clearly visible in the land cover. The article presents quantitative, qualitative and spatial characteristics of land cover changes in Poland in the years 1990-2012, with special attention paid to the periods 1990-2000, 2000-2006 and 2006-2012. The analyses base on CORINE land Cover data. The main objective of the study was to analyze the urbanization and accompanying land take of agricultural lands and forest for the construction of roads and the spread of built-up areas. The results show that the area of land cover changes was relatively small and it does not exceeded 1% of the country's territory. Since 1990 a systematic increase in anthropogenic areas is observed which is accompanying with afforestation, and decrease of arable lands.

Słowa kluczowe

PL

pokrycie terenu; CORINE Land Cover; urbanizacja; wylesianie; zalesianie; przejmowanie gruntów rolnych

EN

land cover; CORINE Land Cover; urbanization; deforestation; afforestation; land take

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 17, z. 2(85)
• Strony: 127--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mierzwiak Michał

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

autor

Całka Beata

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

Bibliografia

• Bossard, M, Feranec J., Otahel J., 2000: CORINE land cover technical guide. – Addendum 2000. Technical report No 40. EEA, https://www.eea.europa.eu/publications/tech40add
• Bielecka, E., Ciołkosz, A.,2008: Land use mapping in Poland. Geodezja i Kartografia 57 (1), 21-39.
• Bielecka E., Calka B., 2012: Analiza procesu wyłączeń gruntów z produkcji rolnej i leśnej na terenach wiejskich (The analysis of the land exclusions from agricultural and forest production in the rural areas). Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, 2(III), 163-173.
• CEC, 1994: CORINE Land Cover. Technical Guide, Office for Official Publications of European Communities, Luxembourg.
• Ciołkosz, A., Adamski, R.,: 2006: Uszczegółowienie bazy danych CORINE Land Cover (Detailing CORINE Land Cover database). Polski Przegląd Kartograficzny, 38(3), 226–232.
• Bielecka E., Ciołkosz A., 2005: Pokrycie terenu w Polsce. Bazy danych CORINE Land Cover (Land cover in Poland. CORINE Land Cover database). Inspekcja Ochrony środowiska. Biblioteka Monitoringu środowiska. Warszawa 2005, 76 s.
• EEA, 2006: Land account for Europe 1990-2000. Towards integrated land and ecosystems. EEA report No 11.
• EEA, 2017: Land Take. European Environment Agency, Kopenhaga, Dania. Dostępny on-line https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/land-take-2/assessment-1
• Gąsiorowski J., Poławski Z. F., 2011: Wpływ założeń metodycznych programu CORINE Land Cover na szczegółowość opracowanych baz danych (Impact of CORINE Land Cover's methodological assumptions on the detail of the databases developed). Polski Przegląd Kartograficzny, vol. 43, nr 1, s. 35–42.
• GTOS, 1988: Global Terrestrial Observing System, 1998. www.fao.org/gtos/tems
• GUS, 2016: Mały Rocznik Statystyczny (Small Statistical Yearbook) .Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Hościło, A., Tomaszewska, M., 2014: CORINE Land Cover 2012–4th CLC inventory completed in Poland. Geoinformation Issues, 6,1 (6), 49-58.
• Jakkola, O., Mikkola, A., 1999: Data integration: Land cover in Finland, an example. Land cover and land use information systems for European Union policy needs. Proceedings of seminar. Luxembourg.
• Jankowski, W., 1976: Działalność Komisji Światowego Zdjęcia Użytkowania Ziemi MUG w latach 1949–1976 (Activities of the Mug World Earth Photo Commission from 1949 to 1976). Przegląd Geograficzny, XLIX (4).
• Kayadjanian, M., 2003: Land Use/Cover Area Frame Statistic of Europe. LUCAS. European pilot project. Eurostat, F-2.
• Łowicki, D., Mizgajski A., 2005: Zmiany krajobrazu kulturowego Wielkopolski w okresie transformacji i opisujące je kategorie użytkowania terenu (Changes in the cultural landscape of Wielkopolska during the transformation period and describing them categories of land use). Przegląd Geograficzny 77(4), s. 551–568.
• Łowicki, D., Mizgajski, A., 2013: Typology of physical-geographical regions in Poland in line with land-cover structure and its changes in the years 1990-2006. Geographia Polonica 86(3), s. 255-266.
• Luc, M., Bielecka, E., 2015: Ontology for National Land Use/Land Cover Map: Poland Case Study. [w] Land Use and Land Cover Semantics: Principles, Best Practices, and Prospects (red.) Ahlqvist O., Varanka D., Fritz S., Janowicz K. Taylor & Francis, USA.
• MŚ, 2003: Krajowy Program Zwiększania Lesistości (National programme of forestry enhancement). Ministerstwo Środowiska, https://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_04/b3ad6cecfb46cc59e76530ba9b9d1575.pdf
• PELCOM, 2001:Pan-European Land Use and Land Cover Monitoring, 2001. www.geo-informatie.nl/projects/pelcom
• Perdigao, V., Annoni, A., 1997: Technical and Methodological Guide for updating CORINE Land Cover Database. Luxembourg.
• Perdigao, V., Annoni, A., 1997: Technical and Methodological Guide for updating CORINE Land Cover Database. Luxembourg.
• Śleszyński, P., 2014: The diversity of terrain and land cover in Poland. Geographia Polonica 87(3), 481-485, http://dx.doi.org/10.7163/GPol.2014.32
• Śleszyński, P., 2015: Expected traffic speed in Poland using Corine land cover, SRTM-3 and detailed population places data. Journal of Maps 11(2), s. 245-254.