Metoda AHP/ANP jako narzędzie wyboru wariantów inwestycji drogowej z uwzględnieniem aspektu bezpieczeństwa ruchu drogowego

• Autorzy: Budzyński M. , Kaszubowski D.

Warianty tytułu

EN

AHP/ANP method as a tool for selection of road investment variants with regards to safety issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu było opracowanie wielokryterialnego modelu decyzyjnego wykorzystującego metodę AHP/ANP na potrzeby usprawnienia procedury wyboru wariantów inwestycji drogowej. Poszukiwanie nowego rozwiązania w tym zakresie było związane z ograniczeniami analizy kosztów korzyści w zakresie wyceny skutków inwestycji. W związku z tym zaproponowano dwuetapowe podejście obejmujące w pierwszym etapie dobór wag kryteriów decyzyjnych za pomocą odrębnego modelu ANP (analitycznego procesu sieciowego), a następnie przeniesienie ich do wynikowego modelu AHP, gdzie dokonano hierarchizacji czterech wariantów realizacji obwodnicy Malborka. W modelu ANP dla inwestycji liniowych przyjęto następujące kryteria decyzyjne: techniczne, transportowe, bezpieczeństwo, środowisko, komplementarność i dostępność terenu. Pozwoliły one na uwzględnienie kluczowych cech ocenianych wariantów. Uzyskane wyniki poddano dalszej ocenie zgodnie z zasadą, że analiza wielokryterialna wspomaga proces decyzyjny poprzez identyfikację jego uwarunkowań, nie zastępując natomiast decydentów. W związku w tym jako docelowy wskazano nie wariant 1 który uzyskał najwyższy wynik, ale wariant 2 charakteryzujący się największą możliwością etapowania.

EN

The objective of this paper was to elaborate multicriteria decision model under AHP/ANP principles to improve road investments variants selection. The search for new solution on this field was associated with limitations of cost-benefit analysis in term of investment impact evaluation. Therefore, a two step approach was proposed. The first step was to prepare the ANP (analytic network process) model to assess weights of selected decision criteria. Subsequently, the weights were transferred to the AHP hierarchical model to evaluated four criteria of the city of Malbork ring road. Following criteria were used: technology,. transport, safety, environment, complementarity and the land availability. Selected criteria allowed for identification of varaint's key characteristics. The obtained results were later a subject to further discussion according to the rule that multicriteria analysis role is to support a decision maker, not to replace him. Thus, the recommended variant was not the one with highest ranking, but the one with highest staging potential.

Słowa kluczowe

PL

model decyzyjny; inwestycja drogowa; bezpieczeństwo

EN

decision model; road investment; safety

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 6
• Strony: 2405--2413
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., schem., tab., pełen tekst na CD3

Twórcy

autor

Budzyński M.

• Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Katedra Inżynierii Drogowej; 80-233 Gdańsk; ul. Narutowicza 11/12. Tel. [phone]

autor

Kaszubowski D.

• Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Katedra Inżynierii Drogowej; 80-233 Gdańsk; ul. Narutowicza 11/12. Tel. [phone]

Bibliografia

• 1. Mackie P., Preston J., Twenty-one sources of error and bias in transport appraisal. Transport Policy 5, 1998.
• 2. Wee V.B.,. Large Infrastructure Projects: The Quality of Demand Forecasts and Cost Estimations. A Review of Literature. Environment and Planning B: Planning and Design 34(4), 2007.
• 3. Salling K.B., Banister D., Assessment of large transport infrastructure projects: the CBA-DK model. Transportation Research Part A 43, 2009.
• 4. Ševcíková, H., Raftery, A.E., Waddell, P.A, Uncertain benefits: application of Bayesian melding to the Alaskan way viaduct in Seattle. Transportation Research Part A 45, 2011.
• 5. Assesment and Decisionmaking for Sustainable Transport. ECMT 2004.
• 6. Tudela A., Akiki N., Cisternas R., Comapring the output of cost benefit and multicritera analysis. An application to urban transport investments. Transportation Research Part A 40 (2006).
• 7. Żak J., Wielokryterialne wspomaganie decyzji w transporcie drogowym. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2005.
• 8. Adamus W., Gręda A., Wspomaganie decyzji wielokryterialnych w rozwiązywaniu wybranych problemów organizacyjnych i menedżerskich. Badania operacyjne i decyzje 2/2005.
• 9. Saaty T., 2006, Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process, RWS Publications.
• 10. Ivanović I., Grujićić D., Macura D., Jović, J., Bojović N., One approach for road transport project selection, Transport Policy 25 (2013)
• 11. Onut S., Tuskaya U. R., Torun E., Selecting container port via a fuzzy ANP-based approach: A case study in the Marmara Region,Turkey, Transport Policy 18 (2011)
• 12. Macura D., Boskowić B., Bojović B., Milenković M., A model for prioritization of rail infrastructure projects using ANP. International Journal of Transport Economics XXXVIII (3) 2011
• 13. Tzeng G. H, Lin Ch., Opricovic S., Multi-criteria analysis of alternative fuel buses for public transportation. Energy Policy 33 (2005)
• 14. Turcksin L., Bernardini A., Macharis C., A combined AHP-PROMETHEE approach for selecting the most appropriate policy scenario to stimulate a clean vehicle fleet. Procedia-Social and Behavioral Sciences 20/2011
• 15. Koncepcja Programowa Budowy Obwodnicy Malborka, Analiza Wielokryterialna, Kontrakt sp. z o.o., Gdańsk 2013
• 16. Niebieska Księga dla Inwestycji Infrastruktury Drogowej, JASPERS 2009
• 17. Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych, IBDiM, Warszawa 2008