Bariery współpracy międzypokoleniowej na przykładzie MSP z powiatu poznańskiego

• Autorzy: Gajowiak Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.0239-9415.2022.085.05

Warianty tytułu

EN

Barriers to intergenerational cooperation on the example of SMEs from the Poznań poviat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących identyfikacji kluczowych barier efektywnej współpracy młodszego i starszego pokolenia w MSP powiatu poznańskiego w ramach realizowanego projektu w obszarze różnorodności wiekowej pracowników. W artykule skoncentrowano się przede wszystkim na aspektach takich jak stereotypy oraz dyskryminacja ze względu na starszy wiek. Wybór przedmiotu zainteresowań wynikał z faktu, że na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat obserwowany jest postępujący proces starzenia się ludności oraz zasobów siły roboczej. Stan ten doprowadzić może w nieodległej przyszłości do niedoborów na rynku pracy w aspekcie ilościowym oraz jakościowym, spadku inwestycji, zwiększenia się zadłużenia państwa na skutek konieczności wypłacania świadczeń emerytalnych oraz – w konsekwencji – do zahamowania wzrostu gospodarczego. Istnieje więc pilna potrzeba wydłużenia aktywności zawodowej seniorów przez koncentrację uwagi pracodawców na potrzebach i preferencjach osób starszych. Nie jest to jednak łatwe zadanie w obliczu istnienia wielu stereotypów dotyczących starości i osób starszych, które mogą się stać przyczynkiem do konfliktu międzypokoleniowego i skłaniać osoby 50+ do szybszej rezygnacji z życia zawodowego. Przeprowadzone badania w MSP potwierdzają, że stereotypy stanowią drugą najistotniejszą barierę kooperacji starszego i młodszego pokolenia. Przekonania te dotyczą najczęściej zbyt dużego indywidualizmu, osłabionej kondycji fizycznej i mentalnej oraz pracoholizmu wśród seniorów. W związku z tym w artykule wskazano, że konieczne jest stanowcze i konsekwentne działanie kadry kierowniczej w celu niwelowania tych stereotypów. Zaproponowano wdrożenie m.in. mentoringu, shadowingu, zespołów mieszanych oraz spotkań integracyjnych poza miejscem pracy. By czerpać korzyści z różnorodności wiekowej, niezbędne są budowa klimatu wzajemnego zaufania, szacunku oraz tolerancji, komplementarność kompetencji oraz kultura włączania.

EN

The main purpose of the article is to present the results of research on the identification of key barriers to effective cooperation of the younger and older generations in SMEs in the Poznań poviat. In particular, the article focuses on aspects like stereotypes and age-based discrimination. This subject was chosen due to the fact that over the last years, the process of aging of the labour force has been observed. This situation leads to shortages in the labor market, a decline in investments, an increase in state indebtedness due to the need to pay retirement benefits, and a slowdown in economic growth. Therefore, there is a need to extend the professional activity of seniors by focusing employers’ attention on the needs and preferences of the elderly. However, this is not an easy task in the face of the existence of many stereotypes about old age, which may contribute to an intergenerational conflict and persuade people aged 50+ to quit their professional life prematurely. The research carried out at the SME confirms that stereotypes constitute the second and most important barrier to cooperation between the older and younger generations. These beliefs most often relate to individualism, a weakened physical and mental condition and workaholism among seniors. The article indicates that managerial staff must consistently act to eliminate these stereotypes. The authors propose that companies implement mentoring, shadowing, mixed teams and team building meetings as a solution.

Słowa kluczowe

PL

osoby starsze; różnorodność wiekowa; stereotypizacja; dyskryminacja ze względu na wiek

EN

elderly; stereotyping; age diversity; age discrimination

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 85
• Strony: 83--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gajowiak Małgorzata

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Zarządzania, Instytut Logistyki, Zakład Ekonomiki Przedsiębiorstw, Inwestycji i Ubezpieczeń

• https://orcid.org/0000-0002-5631-7758

Bibliografia

• 1. Adamczyk, M.D. (2016). Wizja starości w opinii Polaków. Studium socjologiczne. Rocznik Nauk Społecznych, 8(44), 2, 243-267.
• 2. Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.
• 3. Chechelski, D. (2007). Starość w niewoli stereotypu. MEDI. Forum Opieki Długoterminowej, 3. Pobrano z: www.dps.pl (30.04.2020).
• 4. Dąbrowska, A., Jurkiewicz, I., Cybulska, M., Dziemianowicz, W., Marchewa, W., Pecio, A., Burnicki, K. (2019). Ekspertyza z zakresu branż dominujących w gospodarce regionu w ramach identyfikacji specjalizacji gospodarczej Wielkopolski. Warszawa: Geoprofit.
• 5. EC (2020). The 2021 Ageing Report. Luxembourg: Publication Office of the European Union.
• 6. EU (2020). Ageing Europe – statistics on working and moving into retirement. European Union. Pobrano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Ageing_Europe_-_statistics_on_working_and_moving_into_retirement (21.05.2021).
• 7. EU (2021). Population projections in the EU. Pobrano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics--explained/index.php?title=People_in_the_EU__population_projections&oldid=497115#Population_projections (13.03.2021).
• 8. GUS (2020). Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan na 31.12.2020). Warszawa. Pobrano z: https://stat.gov.pl/obszary-tema-tyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-31-12-2020,6,29.html (14.01.2022).
• 9. Hebda, J., Biela, A. (2015). Znaczenie stereotypów i teorii starzenia się w postrzeganiu społecznym osób starszych. Edukacja Etyczna, 9, 50-62.
• 10. IBnDiPP (2013). Dobre praktyki w zarządzaniu wiekiem i zasobami ludzkimi ze szczególnym uwzględnieniem pracowników 50+. Warszawa.
• 11. IPSOS MORI (2019). The Future of ageing. Global Advisor.
• 12. Jurek, Ł. (2012). Ekonomia starzejącego się społeczeństwa. Warszawa: Difin.
• 13. Klimczuk, A. (2012). Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie miasta Białystok. Lublin: Wydawnictwo Wiedza i Edukacja.
• 14. Liwiński, J., Sztanderska, U. (2010). Wstępne standardy zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach. Warszawa: PARP.
• 15. Mockałło, Z. (2015). Stereotypy na temat starszych pracowników i ich związek z dobrostanem oraz pracą – przegląd badań. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 4, 11-13.
• 16. OECD (2021). Elderly population. Pobrano z: https://data.oecd.org/pop/elderly-population.htm (16.02.2022).
• 17. Przytuła, S. (2019). Wyzwania międzynarodowego rynku pracy. In: S. Przytuła (red.). Zarządzanie różnorodnością pracowników. Perspektywa globalnej mobilności i migracji. Warszawa: PWN, 19-38.
• 18. PUP (2019). Rynek pracy w Poznaniu i powiecie poznańskim. Pobrano z: https://www.bip.powiat.poznan.pl/plik,31248,rynek-pracy-w-poznaniu-i-powieciepoznanskim-w-2019-roku.pdf (18.03.2022).
• 19. Rybowska, A. (2017). Stereotypy a styl życia i zachowania rynkowe osób 65+. Handel Wewnętrzny, 4, 377-387.
• 20. Skarul, B. (2009). Pokolenie Y – przytłoczeni rzeczywistością. Pobrano z: http://www.gs24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090207/REPORTAZE/87811343 (18.03.2022).
• 21. Smolbik-Jęczmień, A. (2019). Różnorodność pracowników w wymiarze wielopokoleniowości. In: S. Przytuła (red.). Zarządzanie różnorodnością pracowników. Perspektywa globalnej mobilności i migracji. Warszawa: PWN, 93-116.
• 22. Statista (2021). Total fertility rate in Europe in 2021 by country. Pobrano z: https://www.statista.com/statistics/612074/fertility-rates-in-european-countries/ (15.02.2022).
• 23. SWW (2020). Znaczenie sektora MSP w kontekście zmian wielkopolskiego rynku pracy. Poznań: Samorząd Województwa Wielkopolskiego.
• 24. Synak, B. (2000). Pozycja społeczna ludzi starych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych. In: B. Synak (red.). Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• 25. Tokarz, B. (2005). Postawy wobec starości i ludzi starszych. In: B. Tokarz, J. Tokarz, B. Szatur-Jaworska. Stop dyskryminacji ze względu na wiek. Co wiemy o dyskryminacji ze względu na wiek? Głos ekspertów, doświadczenia osób starszych. Warszawa: Akademia Rozwoju Filantropii.
• 26. Urbaniak, B., Gładzicka-Janowska, A., Żyra, J., Kaliszczak, L., Piekutowska, A., Rollnik-Sadowska, E., Sobolewska-Poniedziałek, E., Niewiadomska, A., Gagacka, M. (2015). Socjoekonomika starzenia się współczesnych społeczeństw. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
• 27. USwP (2020). Sytuacja demograficzna województwa wielkopolskiego w 2019 r. Analizy statystyczne. Poznań. Pobrano z: https://poznan.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/ludnosc/sytuacja-demograficzna-wojewodztwa-wielkopolskiego-w-2019-r-,6,2.html (19.01.2022).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).