Makrorestrukturyzacja Krajowego systemu energetycznego pilną koniecznością w złotym wieku gazu

• Autorzy: Trzaska Z.

Warianty tytułu

EN

Urgent need of macrorestructuring of national energy system In the golden age of gas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Świadomość wagi energii w życiu społeczno-gospodarczym kraju staje się obecnie niezwykle istotna. Przyszłość polskiej energetyki należy do energii gazowej i OZE z uwzględnieniem poprawy efektywności energetycznej i ochrony przemysłu energochłonnego, który już obecnie wypracowuje 20% krajowego PKB i odpowiada za ok. 4% zatrudnienia ogółem. Gaz ziemny stanowi drugie najważniejsze źródło energii w UE i jego udział w strukturze paliw w 2011 r. wynosił ok. 24 proc. Wysoki poziom uzależnienia od importu gazu z Rosji wpływa na strategiczne działania UE w zakresie bezpieczeństwa dostaw, a także na doraźne działania i partykularną politykę energetyczną poszczególnych państw członkowskich. Zwieńczeniem porozumienia UE z Rosją zawartego ostatnio w Moskwie ma być stworzenie w połowie wieku "paneuropejskiej przestrzeni energetycznej, ze zintegrowaną siecią infrastruktury oraz otwartymi, przejrzystymi, wydajnymi i konkurencyjnymi rynkami". Zmieniająca się w czasie dynamika złożonych procesów zmierzających do realizacji ustaleń długofalowej polityki w dziedzinie energetyki krajowej powinna być w możliwie maksymalny sposób dostosowana do programu rozwoju społeczno-gospodarczego kraju z wykorzystaniem mechanizmów systemu ekonomiczno-finansowego państwa. Stąd też w najbliższym okresie, jedyną realną opcją, aby wypełnić lukę w przyszłościowym programie bezpieczeństwa energetycznego w Polsce, jest maksymalne wykorzystanie gazu ziemnego zapewniającego działanie turbin gazowych o cyklu skojarzonym w produkcji zarówno energii elektrycznej, jak i cieplnej - jako potencjalnie największemu odbiorcy gazu z łupków. Zidentyfikowanie bogatych rodzimych złóż gazonośnych łupków stwarza pilną potrzebę odwrócenia tendencji w stosunku do obecnej krajowej sytuacji zaspokajania popytu na nośniki energetyczne a także w odniesieniu do innych państw importujących energię. Zmierzch klasycznego systemu elektroenergetycznego należy uznawać jako bardzo realny w bliskiej perspektywie. Wolny rynek gazu powinien doprowadzić do spadku cen tego paliwa (z korzyścią dla polskiej gospodarki i konsumentów indywidualnych), a nowe projekty infrastrukturalne w sektorze energetycznym powinny zoptymalizować nie tylko przesył, ale także bezpieczeństwo zaopatrzenia odbiorców w gaz. Zaspokojenie zmieniających się dynamicznie w czasie potrzeb odbiorców energii z jej nośnika gazowego w oparciu o możliwości sytemu wydobywczego i zasilającego stanowi podstawowy problem dynamicznej równowagi w układzie: źródła gazu, system przesyłowy i odbiorcy końcowi. Relacje występujące w tym zakresie są na ogół bardzo złożone a ich ustalenie może być uzyskane w oparciu o odpowiedni model matematyczny procesów występujących w systemie wydobywania, przesyłu i użytkowania gazu, który wkrótce stanie się zasadniczym nośnikiem energii. Wyniki bliskie rzeczywistości uzyskuje się przyjmując model nieliniowy, w którym kształtując odpowiednio rynek za pośrednictwem parametrów a, b, d, e oraz u możemy w nim sterować zarówno ceną równowagi, jak i szybkością jej osiągania. Idealna sytuacja na analizowanym rynku gazu występuje wtedy, kiedy wszystkie siły rynkowe równoważą się, a cena gazu pozostaje niezmienna, gdy na początku jest równa cenie równowagowej. Niekorzystny efekt na rynku gazu występuje wówczas, gdy początkowa jego cena jest większa od ceny równowagi.

EN

Awareness of the importance of energy in socio-economic life of the country is now becoming extremely important. The future of the Polish energy sector is a gas and renewable energy including energy efficiency and conservation of energy-intensive industry, which already generates 20% of the national GDP and accounts for approximately 4% of total employment. Natural gas is the second most important source of energy in the EU's share of the fuel mix in 2011 was about 24 percent. The high level of dependence on gas imports from Russia affects the strategic activities of the EU security of supply, as well as on the immediate and particularistic energy policies of the Member States. The culmination of the EU-Russia agreement signed recently in Moscow is to create a mid-century "pan-European energy space, with an integrated network of infrastructure and open, transparent, efficient and competitive markets." The changing dynamics during complex processes in order to pursue the findings of a long-term energy policy in the country should be the maximum possible manner adapted to the socio-economic development of the country through the mechanisms of the economic and financial state. Therefore, in the near term, the only viable option to fill the gap in future energy security program in Poland, the maximum use of natural gas, ensuring the operation of gas turbines in combined-cycle production of both electricity and heat - potentially the largest recipient of shale gas . Identify the gas-rich shale deposits of native creates an urgent need to reverse the trend in relation to the current national situation to meet the demand for energy carriers as well as in relation to other energy-importing nations. Twilight classical power system should be considered as a very viable in the short term. Free gas market should lead to lower prices of fuel (for the benefit of the Polish economy and individual consumers), and new infrastructure projects in the energy sector should not only optimize the transmission, but also the security of supply of gas customers. Meeting the rapidly changing needs of customers during the energy of the carrier gas based on the capabilities of the system of mining and power is the main problem of dynamic equilibrium in the system: gas supply, transmission system and the end users. Relationships occurring in this area are generally very complex and their determination can be obtained based on a robust mathematical model of processes occurring in the extraction, transmission and use of gas, which will soon become an essential source of energy. Results close to reality is achieved by taking a non-linear model, in which the shaping appropriately market via the parameters a, b, d, e and u can be controlled in both the equilibrium price and speed of its development. The ideal situation in the analyzed gas market occurs when all the forces are balanced market, and the price of gas remains constant when the beginning is equal to the equilibrium price. Adverse effect on the gas market occurs when the initial price is higher than the equilibrium price

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo energetyczne; Złoty Wiek Gazu; rynek energii; równowaga rynkowa; atraktor ceny; nieliniowy model; ceny rynkowe gazu

EN

energy security; Golden Age of Gas; energy market; market equilibrium; attractor of price; gas market; non-linear model

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 3
• Strony: 50--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Trzaska Z.

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie

Bibliografia

• [1] Banaś J., Dhage B.C.: Global asymptotic stability of solutions of a functional integral equation. Nonlinear Analysis, 62, 2008.
• [2] Bartodziej G., Tomaszewski M. (pod redakcją): Problemy rozległych awarii sieci elektroenergetycznych.. Wydawnictwo Nowa Energia, Racibórz, 2010
• [3] Bezpieczenstwo energetyczne Warszawy – gwarantem sprawnego funkcjonowania Miasta. Materiały V Forum Operatorów Systemów Odbiorców Energii i Paliw. Biuro Infrastruktury Urzędu m. st. Warszawy, 2008.
• [4] Baurski J.: Elektrociepłownie jądrowe dla Warszawy, czyli jak ogrzać i oczyścić miasto stołeczne. Energetyka, Zeszyt Specjalny, Sierpień 2009.
• [5] Dąsal K., Popławski T., Rusek K.: Prognozy długoterminowe energii elektrycznej w KSE – wybrane problemy. Polityka Energetyczna, 15, 4, 2012.
• [6] Gabriel S.A. i in.: Complementarity Modeling in Energy Markets. Springer Science, New York, 2013.
• [7] Halicka K.: Przyszłość polskiej energetyki w świetle badań foresight. Rynek Energii, 105, 2, 2013.
• [8] Jankowski B.: Modelowanie rozwoju krajowego systemu energetycznego z uwzględnieniem wymagań stabilizacji redukcji emisji dwutlenku węgla w Polsce. IPPT PAN, Warszawa, 1997.
• [9] Kaliski M., Krupa M., Sikora A.: Potencjał polskiego rynku elektroenergetyki jako możliwy kierunek monetyzacji polskiego gazu łupkowego. Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, 2010.
• [10] Kasprzyk S.: Program polskiej energetyki jądrowej. Najkorzystniejsze lokalizacje, moce w lokalizacjach, rozwój i modernizacja linii i rozdzielni najwyższych napiec. Energetyka, Zeszyt Specjalny. Sierpien 2009.
• [11] Kłos A., Trzaska Z.: Modelowanie sieci elektrycznych. Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa, 2007
• [12] Maciejewski Z.: Stan krajowego systemu elektroenergetycznego. Polityka Energetyczna, 14, 2, 2011.
• [13] Ministerstwo Gospodarki: Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 10 listopada 2009 roku
• [14] Osiadacz A.: Simulation & Analysis of Gas Networks. Gulf Pub Co, Houston, 1987
• [15] Pluta M., Wyrwa A., Mirowski T., Zyśk J.: Wyniki wstępnych badań nad długookresowym rozwojem krajowego systemu wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Polityka Energetyczna, 15, 4, 2012.
• [16] Popczyk J.: Postprzemysłowa energetyka. Piata fala innowacyjności. Wykład inaugurujący rok akademicki 2009/2010 w Politechnice Śląskiej.
• [17] Reński A.: Elektrownie i elektrociepłownie jądrowe źródłem ciepła dla systemów ciepłowniczych. Trzecia Szkoła Energetyki Jądrowej, Gdańsk, 2010.
• [18] Rotko P.: Dostęp do sieci przesyłowej w Polsce oraz zasada funkcjonowania modelu Entry-Exit w wybranych krajach europejskich. Krakowska Konferencja Młodych Uczonych, 2008.
• [19] Staśko D.: Prognozy energetyczne Polski w perspektywie roku 2025. Wiertnictwo Nafta Gaz, 22, 1, 2005.
• [20] Szurlej A., Mirowski T., Kamiński J.:Analiza zmian struktury wytwarzania energii elektrycznej w kontekście założeń polityki energetycznej. Rynek Energii, 104, Nr 1, 2013
• [21] Trzaska Z.: Dynamika zaspokajania potrzeb energetycznych odbiorców krajowych z uwzględnieniem eksploatacji złóż gazu łupkowego. Energetyka, 64, 9, 2011.
• [22] Yao J., Adler I., Oren S.: Modeling and Computing Two-settlement Oligopolistic Equilibriumin a Congested Electricity Network. UC Energy Institute, Berkly, 2006.
• [23] Wogrin S., Hobbs B. F., Ralph D., Centeno E., Barquin J.: Open versus closed loop capacity equilibria in electricity markets under perfect and oligopolistic competition. Mathematical Programming, Grudzien, 2013 (w druku)