Czy mamy do czynienia z regresem małych polskich portów i przystani morskich?

• Autorzy: Michalski Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.20.032.13249

Warianty tytułu

EN

Is there a regress in small Polish sea ports and marinas?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest pokazanie, jak zanikają ważne dotychczas funkcje małych polskich portów i przystani morskich. Dokonano tego poprzez analizę wielkości obrotów ładunkowych, liczby pasażerów międzynarodowych oraz pojemności brutto (GT) kutrów. Analiza obejmuje lata 1996-2018. Stwierdzono, że przy wzroście przeładunków w Gdańsku, Gdyni i Świnoujściu, spadają one w Szczecinie i małych portach. Międzynarodowy ruch pasażerski (po maksimum w latach 1997-2001 w niektórych z nich) jest obecnie na minimalnym poziomie. Także po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej znacznie spadła pojemność brutto (GT) floty kutrowej. Zatem ewidentnie widać, że polskie małe porty i przystanie morskie powinny szukać nowych funkcji, które w przyszłości być może staną się dla nich czynnikami rozwoju. Jedną z takich funkcji powinna stać się turystyka, w tym jachtowa.

EN

The aim of the article is to show how the hitherto important functions of small Polish ports and marinas are disappearing. This was done by analyzing the volume of cargo turnover, the number of international passengers and the gross tonnage (GT) of cutters. The analysis covers the years 1996-2018. It was found that the transhipments increased in Gdańsk, Gdynia and Świnoujście while decrease was observed in Szczecin and small ports. International passenger traffic (after a peak in 1997-2001 in some of them) is currently at a minimal level. Also after Poland’s accession into the European Union, the gross tonnage (GT) of the cutter fleet significantly decreased. Therefore, it is evident that Polish small seaports and marinas should look for new functions that may become their development factors in the future. Tourism, including yacht tourism, should become one of such functions.

Słowa kluczowe

PL

mały port morski; przystań morska; Polska

EN

small sea port; sea marina; Poland

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 23(5)
• Strony: 61--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Michalski Tomasz

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

Bibliografia

• [1] Anisiewicz R., 2009, Ruch graniczny pomiędzy Polską i obwodem kaliningradzkim w kontekście Europy Bałtyckiej bez granic, [w:] T. Studzienicki (red.), Granice, współpraca i turystyka w Europie Bałtyckiej, Akademia Europa Nostra, Gdynia, 88-102.
• [2] Anisiewicz R., Palmowski T., 2014, Small border traffic and cross-border tourism between Poland and the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation, Queastiones Geographicae, 33(2), 79-85. (DOI: https:/doi.org/10.2478/quageo-2014-0017).
• [3] Aps R., Lassen H., 2010, Recovery of depleted Baltic Sea fish stocks: a review, ICES Journal of Marine Science, 67, 1856-1860.
• [4] Biernacki D., 2017, Korzyści skali związane z wielkością statku morskiego do przewozu ładunków suchych masowych i kontenerów, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki, 1(37), 113-125. (DOI: https:/doi.org/10.18276/ptl.2017.37-22).
• [5] Bobrowska A., 2013, Migracje Polaków po przystąpieniu do Unii Europejskiej, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, 2(10), 49-64.
• [6] Bombińska E., 2017, Kierunki rozwoju światowego transportu morskiego na początku XXI wieku – wybrane aspekty, Studia i Prace WNEIZ US, 49(2), 281-296. (DOI: https:/doi.org/10.18276/sip.2017.49/2-21).
• [7] Borowska-Beszta B., Bartnikowska U., Ćwirynkało K., 2017, Analiza wtórna jakościowych danych zastanych: przegląd założeń teoretycznych i aplikacji metodologicznych, Jakościowe Badania w Pedagogice, 2(1), 5-24.
• [8] Brzozowski M., 2012, Morskie przewozy kontenerowe jako generator zmian, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, 84, 5-17.
• [9] Czapliński P., 2012, Lokalne centrum pierwszej sprzedaży ryb jako narzędzie regulacji rynku rybnego na przykładzie LCPSR – Aukcji Rybnej Ustka Sp. z o.o., Słupskie Prace Geograficzne, 9, 5-22.
• [10] Czapliński P., 2013, Przestrzenny wymiar funkcjonowania i rozwoju przemysłu przetwórstwa rybnego w Polsce, Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin.
• [11] Czapliński P., 2014, Processes of Transformation of Spatial Structure of Fish Processing Industry in Poland, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 25, 151-163.
• [12] Czapliński P., 2018, Przemiany w polskim przemyśle przetwórstwa rybnego, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(2), 60-72. (DOI: https:/doi.org/10.24917/20801653.322.4).
• [13] Czarniawska B., 2014, Social Science Research: From Field to Desk, SAGE Publications, Los Angeles.
• [14] Czochański J.T., 2016, Przemiany krajobrazowe Gdyni – przegląd typów i zmian krajobrazów w dziewięćdziesięcioleciu istnienia miasta, Problemy Ekologii Krajobrazu, 41, 211-225.
• [15] Grzelakowski A., 2007, Transport morski w gospodarce światowej. Podstawowe kierunki jego rozwoju i ich wpływ na politykę transportową UE, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni, 20, 15-31.
• [16] Karnicki Z., 2020, A w Luksemburgu bez zmian, Wiadomości Rybackie, 9-10(237), 3.
• [17] Kasych A., Vochozka M., 2019, Globalization processes in the modern world challenging the national economy development, SHS Web of Conferences, 65, 09002. (DOI: https:/doi.org/10.1051/shsconf/20196509002).
• [18] Katz T., Yahel G., Yahel R., Tunnicliffe V., Herut B., Snelgrove P., Crusius J., Lazar B., 2009, Groundfish overfishing, diatom decline, and the marine silica cycle: Lessons from Saanich Inlet, Canada, and the Baltic Sea cod crash, Global Biogeochemical Cycles, 23, GB4032. (DOI: https:/doi.org/10.1029/2008GB003416).
• [19] Kłosiński W., 1994, Morska gospodarka rybna w Polsce, Wiadomości Rybackie, 1(38), 1-3.
• [20] Kollmorgen R., 2013, Theories of Postcommunist Transformation. Approaches, Debates, and Problems of Theory Building in the Second Decade of Research, Studies of Transition States and Societes, 5(2), 88-105.
• [21] Lindegren M., Möllmann C., Nielsen A., Stenseth N.C., 2009, Preventing the collapse of the Baltic cod stock through an ecosystem-based management approach, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 106(34), 14722-14727. (DOI: htt-ps:/doi.org/10.1073/pnas.0906620106).
• [22] Luks K., 2011, Strategia aktywizacji nadbałtyckich regionów peryferyjnych wobec zjawiska marginalizacji małych portów w Polsce, Problemy Transportu i Logistyki, 15, 193-209.
• [23] Maurya P.K., Ali S.A., Ahmad A., Zhou Q., da Silva Castro J., Khane E., Ali H., 2020, An introduction to environmental degradation: Causes, consequence and mitigation, [w:] V. Kumar, J. Singh, P. Kumar (red.), Environmental Degradation: Causes and Remediation Strategies. Volume 1, Agro Environ Media, Haridvar, 1-20. (DOI: https://doi.org/10.26832/aesa-2020-edcrs-01).
• [24] Mikalauskiene A., Štreimikiene D., Mulagalejeva K., 2016, Assess the Impact of Globalisation Processes by Indices, Economics and Sociology, 9(4), 82-100. (DOI: https:/doi.org/10.14254/2071-789X.2016/9-4/5).
• [25] Norkus Z., 2012, On Baltic Slovenia and Adriatic Lithuania. A Qualitative Comparative Analysis of Patterns in Post-Communist Transformation, Apostrofa, Vilnius.
• [26] Pacuk M., Michalski T., 2002, Problemy funkcjonowania małych portów morskich na przykładzie Ustki, [w:] J. Wendt (red.), Wybrane zagadnienia geografii transportu, Zakład Geografii Społecznej i Turyzmu, Zakład Geografii Ekonomicznej Morza, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 143-158.
• [27] Reid H.M., 2013, Introduction to Statistics Fundamental Concepts and Procedures of Data Analysis, Thousand Oaks, SAGE Publications.
• [28] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 1996, 1996, GUS, Warszawa.
• [29] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2000, 2000, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [30]Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2004, 2004, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [31] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2007, 2007, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [32] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2009, 2009, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [33] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2013, 2013, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [34] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2017, 2017, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [35] Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2019, 2019, GUS, US Szczecin, Warszawa–Szczecin.
• [36] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie pomiaru statków morskich, 2004 (Dz.U. 2004 nr 119 poz. 1248).
• [37] Slack B., 1999, Across the pond: Container shipping on the North Atlantic in the era of globalisation, GeoJournal, 48(1), 9-14. (DOI: https:/doi.org/10.1023/A:1007080517715).
• [38] Studzińska D., Nowicka K., 2016, Ruch bezwizowy na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej na przykładzie granicy polsko-rosyjskiej, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 34, 45-58.
• [39] Szymańska W., Michalski T., 2018, Przekształcenia funkcji polskich małych portów morskich, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 21(3), 70-77.
• Źródła internetowe
• [40] Endresen Ø., Eide M., Dalsøren S., Isaksen I.S., Sørgård E., 2008, The Environmental Impacts of Increased International Maritime Shipping. Past trends and future perspectives, OECD/ITF Global Forum on Transport and Environment in a Globalising World, 10-12 November 2008 in Guadalajara, Mexico, https://www.oecd.org/greengrowth/greening-transport/41373767.pdf [dostęp: 07.06.2018].
• [41] Historia TPŚ, http://www.sft.pl/o-nas/historia-tps [dostęp 12.11.2020].
• [42] Home.Porty.Lokalizacja, http://www.port.szczecin.pl/pl/porty/lokalizacja/ [dostęp: 10.11.2020].
• [43] Home.Porty.Nabrzeża.Świnoujście, http://www.port.szczecin.pl/pl/porty/nabrze%C5%BCa/nabrzeza_swinoujscie/ [dostęp: 10.11.2020].
• [44] Kłossowska A., El Faloui J., 2002, Statkiem po wódkę: morze wolne od cła robi karierę, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Statkiem-po-wodke-morze-wolne-od-cla-robi-kariere-418457.html [dostęp: 12.11.2020].
• [45] Koncepcja rozwoju Portu Władysławowo, 2019, „Szkuner” Sp. z o.o., Władysławowo, https://www.szkuner.pl/index.php?page=port [dostęp: 29.10.2020].
• [46] Kutry na dorsze do wycofania, 2019, https://ec.europa.eu/po- land/news/191031_cod_pl#top-page [dostęp 29.10.2020].
• [47] Maciejewski A., Hintz I., 2000, Wódolot, czyli wycieczka po tanią wódkę, https://elblag.naszemiasto.pl/wodolot-czyli-wycieczka-po-tania-wodke/ar/c10-5221093 [dostęp 12.11.2020].
• [48] O porcie. Informacje ogólne, https://www.portgdansk.pl/m-o-porcie/informacje-ogolne [dostęp: 10.11.2020].
• [49] Piotrowski M., 15 lat temu zaczęło się w Polsce tanie latanie. Jak, za ile i dokąd lataliśmy?, https://www.fl y4free.pl /historia-tanich-linii-lotniczych-w-polsce/ [dostęp: 12.11.2020].
• [50] Program rozwoju polskich portów morskich do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku), 2018, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Warszawa, https://www.gov.pl/documents/528248/541918/PRO-GRAM_PRPM_26112018.pdf/917baba4-8f73-1d3d-1f- 63-8446b0c41145 [dostęp 17.10.2020].
• [51] Statystyki wg kierunków – miasta, 2020, https://ulc.gov.pl/ pl/statystyki-analizy/statystyki-i-analizy-rynku-transportu-lotniczego/3728-statystyki-wg-kierunkow-miasta [dostęp 12.11.2020].
• [52] Zarząd Morskiego Portu Police sp. z o.o., https://www.port- police.pl/o-nas/ [dostęp 10.11.2020].
• [53] Złomowanie statków rybackich, https://www.arimr.gov.pl /dla-beneficjenta/biblioteka/archiwum/programy-i-dzialania-wdrozone-w-poprzednich-latach/spo-rybolowstwo-i-przetworstwo-ryb-2004-2006/zlomowanie-statkow-rybackich.html [dostęp: 29.10.2020].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).