Arkose sandstone - a forgotten treasure of Kwaczała

• Autorzy: Stanisz J. , Ziobro A.

Identyfikatory

DOI

http://dx.doi.org/10.7494/geotour.2013.32-33.47

Warianty tytułu

PL

Piaskowce arkozowe - zapomniany skarb Kwaczały

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the surroundings of Krakow, there are few places where coarse carbonless rocks called the Kwaczała Arkose crop out. One of them is located near the Kwaczała countryside next to Alwernia. These deposits are unique in the scale of our country and Europe. They include silicified fragments of tree-trunks Dadoxylon. The current condition of gorges is presented in this paper. Many of them are uncared for, despite their significant scientific and educational value. An evaluation of the current outcrops' state was made. The authors also proposed how to develop the Kwaczała countryside.

PL

W okolicach Krakowa niewiele jest miejsc, gdzie odsłaniają się na powierzchni gruboziarniste osady karbońskie zwane arkozą kwaczalską. Jedno z nich znajduje się w pobliżu wsi Kwaczała obok Alwerni. Osady te są ewenementem w skali naszego kraju i Europy. Zawierają zsylifikowane fragmenty pni Dadoxylon. Aktualny stan wąwozów został przedstawiony w niniejszym artykule. Wiele z nich jest zaniedbanych mimo znacznej wartości naukowej i edukacyjnej. Ocena stanu zawiera spis aktualnych wychodni. Autorzy przedstawili również propozycje rozwoju wsi Kwaczała.

Słowa kluczowe

EN

arkose; Kwaczała; araucaria

PL

arkoza; Kwaczała; araukaria

• Wydawca: Wydawnictwa AGH ; Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
• Czasopismo: Geotourism / Geoturystyka
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 1-2
• Strony: 47--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab., zdj.

Twórcy

autor

Stanisz J.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Krakow

autor

Ziobro A.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Krakow

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz S.W., Bogacz K., 1971. Nowe dane o arkozie kwaczalskiej. Wszechświat, 6: 161.
• 2. Czerny J., Dudek K., Górniak K., Kwiecińska B., Łodziński M., Manecki A., Matyszkiewicz J., Muszyński M., Parchoniak W., Pawlikowski M., Ratajczak T., Skowroński A., Szydłak T., 2008, Przewodnik do petrografii, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, AGH, 240-244 pp.
• 3. Dżułyński S., 1956. Przewodnik wycieczki na południowy brzeg Wyżyny Krakowskiej XXVII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 24: 435-448.
• 4. Gradziński R., 1972. Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• 5. Kondracki J., 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• 6. Kotasowa A., 1968. Flora karbonu produktywnego w północno-wschodniej części Zagłębia Górnośląskiego (rejon dąbrowski), Prace Instytutu Geologicznego, 52: 63-70.
• 7. Pacyna G., 2012. Jak rozumieć termin Dadoxylon. Chrzanowskie Zeszyty Muzealne: Araukaryty chrzanowskie, 4: 41-43.
• 8. Pawlikowski M., Holcer Z., 1994. Badania mineralogiczne skrzemionkowanych pni i arkozy kwaczalskiej, Archiwum Mineralogiczne, 50: 69-89.
• 9. Płonczyński J., Łopusiński L., 1993. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, skala 1 : 50 000, arkusz Krzeszowice (972), Warszawa.
• 10. Reymanówna M., 1962. On Dadoxylon schrollianum with Pith and other Dadoxyla from the Upper Carboniferous in South Poland [Dadoxylon schrollianum z rdzeniem i inne Dadoxyla z górnego karbonu Polski południowej]. ActaPalaeobotanica, 3: 3-20.
• 11. Rutkowski J., 1972. Osady stefanu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Instytutu Geologicznego, 61: 539-552.
• 12. Siedlecka A., Krysowska M., 1962. Badania nad genezą i rozprzestrzenieniem piaskowców karniowickich w północnym obrzeżeniu rowu krzeszowickiego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 32: 371-400.
• 13. Siedlecki S., 1952a. Utwory paleozoiczne okolic Krakowa - zagadnienia stratygrafii i tektoniki. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 73: 90-110.
• 14. Siedlecki S., 1952b. Utwory stefańskie i permskie we wschodniej części Polskiego Zagłębia Węglowego. Acta Geologica Polonica, 2: 300-317.
• 15. Siedlecki S., 1956. Przewodnik wycieczki w okolice Krzeszowic i Chrzanowa XXVIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego: 24, t. 4, 449-462.
• 16. Słomka T., Kicińska-Świderska A., Doktor M., Joniec A., 2006. Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków.
• 17. Stille H., 1924. Grundfragen der vergleichenden Tektonik, Berlin.
• 18. Stille H., 1928. Die oberkarbonisch-altdyadischen Sedimentationsraume Mittel — Europus in ihrer Abhangigkeit von der wariscischen Tektonik. Congress Heerlen 1927.
• 19. Szuwarzyński M., 2012. Araukaryty chrzanowskie z punktu widzenia geologa. Chrzanowskie Zeszyty Muzealne: Araukaryty chrzanowskie, 4: 43-62.
• 20. Turnau-Morawska M., Łydka K., 1954. Studia petrograficzne nad arkozą kwaczalską. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 22, t. 4: 473-490.
• 21. Zastawniak E., 2001. Historia szaty roślinnej Krakowa i jego najbliższych okolic, Wiadomości Botaniczne, 45: 7-14.