Octan 2-metoksy- 1 –metyloetylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia

• Autorzy: Sitarek K.

Warianty tytułu

EN

l-Methoxy-2-acetoxypropane

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Octan 2-metoksy-l-metyloetylu (PGMEA) jest bezbarwną cieczą, wrzącą w temperaturze 145,8 °C (ciśn. 1013 hPa). Związek ten jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik olejów oraz naturalnych i syntetycznych żywic. PGMEA należy do związków nieklasyfikowanych pod względem toksyczności ostrej. Medialna dawka śmiertelna tego związku dla szczurów po podaniu do żołądka wynosi 8,5 g/kg, a po naniesieniu na skórę królika - powyżej 5 g/kg. Medialne stężenie śmiertelne dla szczurów narażanych 6 h wynosi 23,5 g/m3 (4345 ppm). Nierozcieńczony PGMEA naniesiony na skórę królika nie wywiera działania drażniącego, natomiast podany do worka spojówkowego powoduje obrzęk spojówek oraz niewielkie zmętnienie rogówki i tęczówki, ustępujące po 7 dniach. W warunkach 9-dniowego narażenia inhalacyjnego PGMEA o stężeniu 1620 mg/mJ i większym uszkadza nabłonek węchowy myszy i szczurów. Związek ten nie wywiera działania embriotoksycznego, teratogennego, mutagennego ani genotoksycznego. Nie ma danych na temat jego toksyczności przewlekłej i rakotwórczości. Wchłania się dobrze w układzie oddechowym. Główne metabolity PGMEA obecne w moczu zwierząt narażanych dożołądkowo lub inhalacyjnie to: glikol propylenowy, l-metoksypropan-2-ol i inne produkty sprzęgania w postaci siarczanów i gluku- ronianów. Profil metaboliczny i rozmieszczenie w tkankach PGMEA są prawie identyczne jak po podaniu 1-meto- ksypropan-2-olu (PGME), co wskazuje, że PGMEA jest szybko hydrolizowany do PGME. Wydychane powietrze i mocz stanowią główne drogi wydalania PGMEA po narażeniu per os i inhalacyjnym. W Polsce nie ustalono wartości NDS octanu 2-metoksy-l-metyloetylu w powietrzu środowiska pracy. W Niemczech wartość NDS tego związku wynosi 275 mg/m3 (50 ppm), a ze względu na wartość NDSCh zaliczono ten związek do kategorii 1, tzn., że wartość NDS octanu 2-metoksy-l-metyloetylu może być przekroczona dwukrotnie w ciągu 5 min. maksymalnie 8 razy w ciągu zmiany roboczej. Związek ten zaliczono do grupy C, tzn., że nie stwarza on ryzyka zaburzeń rozwoju prenatalnego potomstwa przy zachowaniu wartości NDS.

EN

l-Methoxy-2-acetoxypropane (PGMEA) is a colourless liquid. This compound is produced by reacting l-methoxy-2-propanol (PGME) with acetic acid. PGMEA is used in coatings and in ink-removers. The oral LD50 value for rats is 8,5 g/kg, the dermal LD50 for rabbits is higher than 5 g/kg, and LC50 for rats is 23,5 g/m3. PGMEA is irritating to the eyes, is not mutagenic, genotoxic and teratogenic agent. This substance is absorbed from the respiratory tract and is extensively metabolized and excreted in expired air and urine. The proposed maximum exposure limit (MAC) - 260 mg/nr5 and the MAC-STEL 520 mg/m3 by analogy to PGME. The skin notation (Sk) is recommended.

Słowa kluczowe

PL

octan 2-metoksy- -1 –metyloetylu; narażenie zawodowe; działanie toksyczne

EN

l-Methoxy-2-acetoxypropane; occupational exposure; toxic effect

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 4 (34)
• Strony: 89--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Sitarek K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. Dyrektywa Rady z dnia 26 listopada 1990 r., dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w pracy (siódma szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16(1) dyrektywy 89/391/EWG), 90/679 EWG. Załącznik: Standardowe wartości graniczne dotyczące ryzyka zawodowego.
• 2. ECETOC (1995) The toxicology of glycol ethers and its relevance to man. ECETOC, Brussels.
• 3. Health-based recommended occupational exposure limits for 1 -methoxypropanol-2, 1-methoxypropylacetate- 2,2-methoxypropanol-I, 2-methoxypropylacetate-I/Dutch expert committe on occupational standards (1993). The Hague: Ministry of Social Affairs and Employment, Labour Inspectorate, Haga.
• 4. MAK (1996) List of MAK and BAT values, 1996. VCH Verlagsgesellschaft mbH, D-69451, Weinheim.
• 5. Miller R.R. i in. (1984) Propylene glycol monomethyl ether acetate (PGMEA) metabolism, disposition, and short-term vapor inhalation toxicity studies. Toxicol. Appl. Pharmacol. 75, 521-530.
• 6. Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. DzU RP. Załącznik do nr. 105, poz. 671 z dnia 10 września 1997. Załączniki nr I i 2. Substancje chemiczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia.
• 7. Stott W. T., McKenna M.J. (1984) The comparative absorption and excretion of chemical vapors by the upper, lower and intact respiratory tract of rats. Fundamental. Appl. Toxicol. 4, 594-602.
• 8. TOXLINE (1998)