Budowa mostu na łodziach i przeprawa wojsk Władysława Jagiełły do Czerwińska w 1410 roku

• Autorzy: Tyszkiewicz Jan

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.20.027.12860

Warianty tytułu

EN

Construction of a bridge on boats and the crossing of Władysław Jagiełło’s army to Czerwińsk in 1410

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Władysław Jagiełło and Witold Kiejstutowicz were preparing a war with the Teutonic Order. It was decided to build a bridge across the Vistula near Czerwińsk. The wood for building about 50 riverboats (punts) and spans had to dry for several months. The works which started in February 1409 in the Kozienice Forest were coordinated by Master Jarosław and Staroste Dobrogost the Black. Teams of boatbuilders, carpenters, blacksmiths and raftsmen made the elements of the bridge (boats, spans, anchors, iron buckles). The bridge was erected between Śladow and Czerwińsk on June 28-30, 1410. The barriers on the banks and the military forces ensured an uninterrupted march of the Polish army on June 30-July 3, comprising approx. 15,000 mounted knights, several hundred heavy tabor wagons, and several dozen cannons. The combined Polish and Lithuanian-Ruthenian armies departed from Czerwińsk for the war with the Teutonic Order. The bridge was dismantled, floated to Płock and rebuilt on the Vistula near Przypust on September 24-27, 1410 for the returning Polish army.

Słowa kluczowe

PL

Władysław Jagiełło; Puszcza Radomska; Jedlnia; Kozienice; budowa mostu od lutego 1409 r.; łodzie rzeczne; przęsła; tratwy; montaż mostu pod Czerwińskiem; przejazd wojsk 30 czerwca-3 lipca 1410 r.; mistrz Jarosław; starosta Dobrogost Czarny

EN

Wladyslaw Jagiello; Radom Forest; Jedlnia; Kozienice; bridge construction February 1409-June 1410; riverboats; moveable platform; rafts; anchors; iron buckles; bridge assembly Czerwińsk; transfer of troops June 30-July 3 1410; Master Jaroslaw; Staroste Dobrogost the Black

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 65, nr 4
• Strony: 43--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 73 poz., mapy, 1 rys.

Twórcy

autor

Tyszkiewicz Jan

• Akademia Humanistyczna w Pułtusku, Grupa Uczelni Vistula

Bibliografia

• Źródła
• Atlas historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI w., red. W. Pałucki, cz. 1-2, Warszawa 1973.
• Cronica conflictus Wladislai regis Poloniae cum Cruciferis anno Christi 1410, [w] Monumenta Poloniae Historica, t. 2, wyd. A. Bielowski, Lwów 1872, s. 897-904.
• Długosz J., Roczniki czyli Kronika Królestwa Polskiego, ks. 10-11, Warszawa 1982.
• Mapa Prus Południowych, oprac. D. Gilly, 1802-1803, skala: 1:150.000.
• Pazyra S., Najstarszy opis Mazowsza Jędrzeja Święcickiego, Warszawa 1974.
• Zbiór dokumentów małopolskich, t. 6, wyd. S. Kuraś, Kraków 1972.
• Literatura przedmiotu
• Bartoszewicz A.. Handel solą na Mazowszu w XV i XVI w., „Rocznik Mazowiecki” t. 18, 2006, s. 47-62.
• Biskup M., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim: 1308-1521, Gdańsk 1993.
• Bołdyrew A., Equus Polonus. Koń w wojsku polskim w XVI w., Piotrków Trybunalski 2016.
• Chlebowski B., Wisła, [w:] Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. 13, Warszawa 1893, s. 589-591.
• Chwaściński B., Mosty na Wiśle i ich budowniczowie, Warszawa 1997.
• Czapski M., Mosty drewniane, Warszawa 2001.
• Domosławski J., Malarstwo ścienne na Pomorzu Wschodnim, [w:] Malarstwo gotyckie w Polsce. Synteza, Dzieje sztuki polskiej, t. 2, cz. 2, red. A.S. Labuda, K. Secomska, Warszawa 2004, s. 117-142.
• Dorzecze Wisły. Monografia powodzi: maj-czerwiec 2010., red. M. Maciejewski i in., Warszawa 2011.
• Dąbrowski J., Dawne dziejopisarstwo polskie (do 1480), Wrocław 1964.
• Dybaś B., Walczak K, Toruńska przeprawa i mosty na Wiśle, Toruń 1998.
• Ekdahl S., Grunwald, 1410. Studia nad tradycją i źródłami, Kraków 2010.
• Falkowski E., Wisła mazowiecka, [w:] Wisła. Monografia rzeki, red. A. Piskozub, Warszawa 1982, s. 137-150.
• Furtak K., Mosty drewniane. Podręcznik dla studentów wyższych szkół inżynierskich, Kraków 2002.
• Gąsiorowski A., Nad nowym wydaniem „Roczników” Jana Długosza, „Przegląd Historyczny” t. 74, 1983, nr 1, s. 113-129.
• Gąsiorowski A., Itinerarium króla Władysława Jagiełły: 1386-1434, Warszawa 2015.
• Grodzicka M., Bombarda z zamku w Kurzętniku, „Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubiorów Wojskowych” t. 1, 1963, s. 7-13.
• Handelsman M., Historyka, Warszawa 1928.
• Hensel-Moszczyńska B., O budowie mostu na elekcję w 1632 r., „Almanach Muzealny” 2001, nr 3, s. 45-56.
• Jankowski J., Mosty w Polsce i mostownicy polscy. Od czasów najdawniejszych do koń. I wojny światowej, Warszawa 1973.
• Jóźwiak S., Wywiad i kontrwywiad w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, Malbork 2004.
• Jóźwiak S., Rozwój badań nad wielką wojną polsko-litewsko-krzyżacką (1409-1411) w historiografii i ostatniego półwiecza, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2009, nr 2, s. 209-222.
• Jóźwiak S., Negocjacje pokojowe w trakcie trwania pierwszej fazy wojny polsko-krzyżackiej (16 VIII-8 X 1409), „Roczniki Historyczne” t. 79, 2013, s. 57-72.
• Jóźwiak S., Kwiatkowski K., Szweda A., Szybkowski S., Wojna Polski i Litwy z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010.
• Jučas M., Grunwald 1410, Kraków 2010.
• Kampinoski Park Narodowy: Dzieje Puszczy Kampinoskiej i okolic, t. 3, cz. 1, red. P. Matusak, Izabelin 2005.
• Kobendzina J., Powodzie na Wiśle w okolicach Warszawy, „Gospodarka Wodna” t. 14, 1954, nr 4, s. 129-131.
• Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1, Warszawa 1930.
• Konopczyński W., Historyka, Warszawa 2012.
• Kuczyński S., Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411, Warszawa 1980.
• Kus J., Materiały do dziejów szkutnictwa w XVI-XVIII wieku w „Aktach miasta Kazimierza Dolnego”, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” t. 32, 1984, nr 1, s. 23-38.
• Laskowski O., Grunwald 1410, Londyn 1943.
• Litwin J., Polskie szkutnictwo ludowe XX wieku, Gdańsk 1995.
• Litwin J., Sztuka rzecznego szkutnictwa, „Rzeki” t. 9, 2000, s. 217-263.
• Linde B.S., Słownik języka polskiego, t. 2, Lwów 1855.
• Majewski M., Tillinger T., Roboty regulacyjne na Wiśle środkowej od 1919 do 1931, Warszawa 1932.
• Morawski Z., O spławie wiślanym i przyczynach wojny 1409-1411, „Kwartalnik Historyczny” t. 95, 1988, nr 1, s. 107-111.
• Morawski Z., Handel miast nadwiślanego Mazowsza do końca XVI w., [w:] Studia nad ośrodkami miejskimi w dorzeczu środkowej Wisły, red. J. Łukasiewicz, Warszawa 1996, s. 7-31.
• Nowak T.M., Uwagi o technice budowy mostów polowych w Polsce w XV do XVII wieku, „Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej” t. 2, 1956, s. 345-387.
• Nowak T.M, Polska technika wojenna XVI-XVIII wieku, Warszawa 1970.
• Olejnik K., Działalność militarna Polski w czasach Kazimierza Wielkiego, Poznań 1966.
• Ossowski W., Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne, Gdańsk 2010.
• Ossowski W., Krąpiec M., Niektóre zagadnienia szkutnictwa późnośredniowiecznego na przykładzie wraka z Kobylej Kępy, „Przegląd Archeologiczny” t. 49, 2001, s. 85-101.
• Pacuski K., O rodzie Gozdawów na Mazowszu w XIV-XV w. i jego tradycjach, [w:] Kultura średniowiecza i staropolska. Studia ofiarowane A. Gieysztorowi, Warszawa 1991, s. 655-665.
• Pacuski K., Współpracownicy książąt mazowieckich w ziemi warszawskiej w XIV w., [w:] Początki Warszawy. Spojrzenie po 700 latach, red. H. Rutkowski, Warszawa 2015, s. 53-72.
• Pazyra S., Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959.
• Poklewski-Koziełł T., Zamki królewskie i miasta obronne na drogach handlowych prowadzących przez Polskę nad Morze Bałtyckie w XIV i XV w., [w:] Studia o zamkach średniowiecznych, red. T. Poklewski-Koziełł, Warszawa 2012, s. 99-108.
• Polska technika wojskowa do 1500 roku, red. A. Nadolski, Warszawa 1994.
• Potkowski E., Fikcja i historia u Długosza, „Przegląd Humanistyczny” 1987, nr 12, s. 47-63.
• Reszka A., Żaglowce frachtowe z Czerwińska n. Wisłą, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 49, 2004, nr 2, s. 69-112.
• Reszka A., Wiślane statki i techniki nawigacyjne od XVI do XX wieku, Gdańsk 2012 (Prace Centralnego Muzeum Morskiego, Seria A, t. 13).
• Rola militarna Wisły w dziejach Polski, cz. 1, Od czasów piastowskich do 1864, red K. Myśliński, Warszawa 1992.
• Rosset A., Drogi i mosty w średniowieczu i czasach Odrodzenia, Warszawa 1974.
• Rymsza B., O budowie repliki mostu Jagiełły, [w:] Wsparcie inżynieryjne w wielkiej wojnie z Zakonem Krzyżackim 1409-1411. Sesja popularno-naukowa z okazji 600-lecia bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku, red. M. Białas, Warszawa 2010, s. 31-40.
• Samsonowicz H., Gospodarka i społeczeństwo XIII-pocz. XVI w., [w:] Dzieje Mazowsza, t. 1, do 1526, red. A. Gieysztor, H. Samsonowicz, Pułtusk 1994, s. 249-293.
• Smolarek P., Stan i perspektywy badań nad rozwojem szkutnictwa w Polsce (do końca XVIII w.), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” t. 7, 1959, nr 2, s. 229-267.
• Smolarek P., Zabytki szkutnictwa skandynawskiego, Gdańsk 1963.
• Studia geograficzne nad aktywizacją małych miast, red. K. Dziewoński, Warszawa 1957.
• Stachý J., Fal B., Dobrzyńska I., Hołdakowska J., Wezbrania rzek polskich w latach 1951-1990. Materiały Badawcze, Warszawa 1996 (Hydrologia i Oceanografia, nr 20).
• Strzyż P., Broń palna w Europie średniowiecznej w XIV-XV w., Łódź 2014.
• Tyszkiewicz J., Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014.
• Tyszkiewicz J., Klęski elementarne na Mazowszu w XVI-XVIII w. [w:] Dzieje Mazowsza, t. 2, 1527-1795, red. J. Tyszkiewicz, Pułtusk 2015, s. 293-309.
• Ważny T., Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce, Gdańsk 2001.
• Wilska M., Mazowieckie środowisko dworskie Janusza Starego. Studium społeczne, Warszawa 2012.
• Wyrozumski J., O kongregacji włóczków krakowskich, „Małopolskie Studia Historyczne” t. 1, 1958, nr 1, s. 29-43.
• Wyrozumski J., Państwowa gospodarka solna w Polsce do schyłku XIV w., Kraków 1968.
• Z biegiem Wisły, red. C. Kolago, Warszawa 1967.
• Zobel H., Alkhafaji Th., Mosty drewniane. Konstrukcje przełomu XX i XXI wieku, Warszawa 2006.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).