Występowanie wysokiego ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015

Bielec-Bąkowska, Z.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Występowanie wysokiego ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015

Autorzy

Bielec-Bąkowska Z.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

High pressure values occurrence over Svalbard In period 1971-2015

Języki publikacji

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono przestrzenną i czasową zmienność występowania wysokich wartości ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015. W tym celu wykorzystano średnie dobowe wartości ciśnienia na poziomie morza dla 12 punktów gridowych uzyskane z reanaliz NCEP/NCAR. Podstawowym wskaźnikiem był dzień ze średnim ciśnieniem ≥1020 hPa oraz ≥1030 hPa. Na tej podstawie stwierdzono, że liczba rozpatrywanych dni jest niewielka (średnio 49-72 dni w roku), a dni z ciśnieniem ≥1030hPa notowane są sporadycznie. W przebiegu rocznym analizowane dni występują głównie wiosną, stanowiąc w zależności od położenia punktu gridowego około 37-45% wszystkich dni z ciśnieniem ≥1020hPa i 43-55% dni ciśnieniem ≥1030hPa. W badanym wieloleciu nie stwierdzono tendencji zmian liczby opisywanych dni. Wyróżniono jednak dwa okresy zwiększonej częstości występowania dni z wysokim ciśnieniem (1977-1988 oraz 1995-2010) przedzielone kilkuletnim bardzo silnym spadkiem ich liczby. Pomimo niewielkiej powierzchni analizowanego obszaru, przestrzenne zróżnicowanie rocznej i wieloletniej zmienności występowania badanych dni wskazuje na ścieranie się cech cyrkulacji: strefy dominującej działalności cyklonalnej północnego Atlantyku, obszaru częstych i silnych wyżów znad Grenlandii i północnej Kanady oraz strefy układów wysokiego ciśnienia znad centralnej Arktyki.

The article discusses the spatial and temporal variability of the highs occurrence over Svalbard region in the period 1971–2015. The analysis was based on the average daily sea-level air pressure values obtained from NCEP/NCAR Reanalyses for 12 grid points. The day with pressure values ≥1020hPa and ≥1030hPa became a basic index that shows highs occurrence. As a result, it was determined that number of days when a high pressure system affected weather of the study area is low (49–72 days/year on average) and strong highs were noted sporadically. Annual course of examined days shows that a majority of highs occurrence were recorded during the spring and it was 37–45% and 47–55% of all cases respectively. No specific trends in long-term variability of the anticyclones frequency have been identified during the study period. However, two periods of distinct increased of high pressure systems occurrence were distinguished (1977–1988 and 1995–2010) and they were separated by several years of very strong decline in numbers of examined days. Despite the fact that the analyzed region is not large, the spatial variation of annual and long-term variability of highs occurrence indicates that circulation features of: the zone with dominant cyclonic activity in the North Atlantic, an area of frequent and severe highs from the Greenland and northern Canada, and the zone of high pressure systems from the central Arctic struggle in this region.

Słowa kluczowe

wysokie ciśnienie atmosferyczne wyże zmienność wieloletnia Svalbard Arktyka

atmospheric pressure highs long-term variability Svalbard Arctic

Wydawca

Stowarzyszenie Klimatologów Polskich

Czasopismo

Problemy Klimatologii Polarnej

Rocznik

2016

Tom

Nr 26

Strony

83--96

Opis fizyczny

Bibliogr. 43 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bielec-Bąkowska Z.

zuzanna.bielec-bakowska@us.edu.pl

Katedra Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Katowicach ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

1. Aleksiejew G.W., Podgornoj I.A., Swiaszczennikow P.N., Hroł W.P., 1991. Osobiennosti formirowanija klimata i jego izmiencziwosti w polarnoj klimaticzeskoj sistemie atmosfiera – morskoj led – okiean. [w:] Krutskich B.A., Klimaticzeskij reżym Arktiki na rubieże XX i XXI w. Gidromietieoizdat, St. Petersburg: 4-29.
2. Bednorz E., 2011. Occurrence of winter air temperature extremes in Central Spitsbergen. Theoretical and Applied Climatology, 106 (3-4): 547-556.
3. Bednorz E., Jakielczyk M., 2014. Cyrkulacyjne warunki występowania ekstremalnych opadów atmosferycznych na Spitsbergenie. Badania Fizjograficzne, Seria A – Geografia Fizyczna, 65: 39-53.
4. Bielec-Bąkowska Z., 2014. Silne wyże nad Europą (1951-2010). Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 3135, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, ss. 220.
5. Bielec-Bąkowska Z., Piotrowicz K., 2011. Weather types accompanying very high pressure in Krakow in the period 1901-2000. International Journal of Climatology, 31: 2183-2193.
6. Burt S., 2007. The Highest of the Highs... Extremes of barometric pressure in the British Isles, Part 2 – the most intense anticyclones. Weather, 62 (2): 31-41.
7. Cassano J., Lynch P., Lynch A., 2006. Changes in synoptic weather patterns in the polar regions in the twentieth and twenty-first centuries, Part 1: Arctic. International Journal of Climatology, 26: 1027-1049.
8. Dzerdzeevskii, B.L., 1975. Cirkulacionnyje schemy v troposferie centralnoj Arktyki. Izbrannyje Trudy, Izd. Nauka Moskwa.
9. Gong D.-Y., Ho C.-H., 2002. The Siberian High and climate change over middle to high latitude Asia. Theoretical and Applied Climatology, 72: 1-9.
10. Hanssen-Bauer I., Forland E.J., 1998. Long-term trends in precipitation and temperature in the Norwegian Arctic: can there be explained by changes in atmospheric circulation patterns? Climate Research, 10: 143-153.
11. Hanssen-Bauer I., Førland E.J., 2000. Temperature and precipitation variation in Norway 1900–1994 and their links to atmospheric circulation. International Journal of Climatology, 20: 1693-1708.
12. Jones P.D., 1987. The early twentieth century Arctic High – fact or fiction? Climate Dynamics, 1: 63-75.
13. Kalnay E., Kanamitsu M., Kistler R., Collins W., Deaven D., Gandin L., Iredell M., Saha S., White G., Woollen J., Zhu Y., Chelliah M., Ebisuzaki W., Higgins W., Janowiak J., Mo K.C., Ropelewski C., Wang J., Leetmaa A., Reynolds R., Jenne R., Joseph D., 1996. The NCEP/NCAR 40-Year Reanalysis Project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77: 437-471.
14. Kistler R., Kalnay E., Collins W., Saha S., White G., Woollen J., Chelliah M., Ebisuzaki W., Kanamitsu M., Kousky V., van den Dool H., Jenne R., Fiorino M., 2001. The NCEP–NCAR 50–Year Reanalysis: Monthly Means CD– ROM and Documentation. Bulletin of the American Meteorological Society, 82: 247-268.
15. Łupikasza E., 2010. Long-term variability of precipitation form in Hornsund (Spitsbergen) in relation to atmospheric circulation (1979–2009). Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 22: 65-86.
16. Malik P., 2005. Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania typów pogody w Hornsundzie w latach 1991-2000. Problemy Klimatologii Polarnej, 15: 91-102.
17. Marsz A.A., Styszyńska A., 2011. Rozkład przestrzenny oraz skala ocieplenia ArktykiAtlantyckij w 30-leciu 19802009 i jej porównanie z "Wielkim ociepleniem Arktyki" lat 30. XX wieku. Problemy Klimatologii Polarnej, 21: 91-114.
18. Maturilli M., Herber A., König-Langlo G., 2013. Climatology and time series of surface meteorology in Ny-Alesund, Svalbard. Earth System Science Data, 5: 155-163.
19. Niedźwiedź T., 2001. Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 7-26.
20. Niedźwiedź T., 2002. Wpływ cyrkulacji atmosfery na wysokie opady w Hornsundzie (Spitsbergen). Problemy Klimatologii Polarnej, 12: 65-75.
21. Niedźwiedź T., 2004. Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu temperatury powietrza w styczniu na Spitsbergenie. Problemy Klimatologii Polarnej, 14: 59-68.
22. Niedźwiedź T., 2007. Cyrkulacja atmosferyczna. [w:] Marsz A.A., Styszyńska A. (red.), Klimat rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie, Wydawnictwo Akademii Morskiej, Gdynia: 45-64.
23. Niedźwiedź T., Łupikasza E., 2015. Dynamika wskaźników cyrkulacji nad Spitsbergenem. Problemy Klimatologii Polarnej, 25: 153-167.
24. Niedźwiedź T., Łupikasza E., Małarzewski Ł., 2012. Wpływ cyrkulacji atmosfery na występowanie dni mroźnych w Hornsundzie (Spitsbergen). Problemy Klimatologii Polarnej, 22: 17-26.
25. Pauley P.M., 1998. An example of uncertainty in sea level pressure reduction. Weather Forecasting, 13: 833-850.
26. Polyakov I.V., Bekryaev R.V., Alekseev G.V., Bhatt U.S., Colony R.L., Johnson M.A., Maskshtas A.P., Walsh D., 2003. Variability and trends of air temperature and pressurein the maritime Arctic, 1875-2000. Journal of Climate, 16: 2067-2077.
27. Porter D.F., Cassano J.J., Serreze M.C., 2012. Local and large-scale atmospheric responses to reduced Arctic sea ice and ocean warming in the WRF model. Journal of Geophysical Research – Atmospheres, 117: D11115.
28. Przybylak R, 1996. Zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w okresie obserwacji instrumentalnych w Arktyce. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń: 280 s.
29. Przybylak R, 2016. The Climate of the Arctic. Second Edition. Atmospheric and Oceanographic Sciences Library, 52, Springer, Switzerland: 287 s.
30. Przybylak R, Jankowska J., 2009. Ciśnienie atmosferyczne w euroazjatyckim sektorze Arktyki w okresie 18411920. Problemy Klimatologii Polarnej, 19: 81-98.
31. Przybylak R., 2000. Diurnal temperature range in the Arctic and its relation to hemispheric and Arctic circulation patterns. International Journal of Climatology, 20 (3): 231-253.
32. Przybylak R., 2007. Recent air-temperature changes in the Arctic. Annales of Glaciology, 46: 316-324.
33. Przybylak R., Kejna M., Araźny A., 2011. Air temperature and precipitation changes in the Kaffiøyra region (NW Spitsbergen) from 1975-2010. Papers on Global Change, 18: 7-22.
34. Rogers J.C., Yang L., Li L., 2005. The role of Fram Strait winter cyclones on sea ice flux and on Spitsbergen air temperatures. Geophysical Research Letters, 32: L06709.
35. Semenov V.A., Latif M., 2012. The early twentieth century warming and winter Arctic sea ice. The Cryosphere, 6: 1231-1237.
36. Serreze M.C., Francis J.A., 2006. The Arctic amplification debate. Climatic Change, 76: 241-264.
37. Serreze M.C., Walsh J.E., Chapin III F.S., Osterkamp T., Dyurgerov M., Romanovsky V., Oechel W.C., Morison J., Zhang T., Barry R.G., 2000. Observational evidence of recent change in the northern high-latitude environment. Climatic Change 46 (1-2): 159-207.
38. Thompson D.W.J., Wallace J.M., 1998. The Arctic Oscillation signature in the winter time geopotential height and temperature fields. Geophysical Research Letters, 25 (9): 1297-1300.
39. Trenberth K.E., Paolino D., 1980. The Northern Hemisphere sea-level pressure data set: trends, Errors and discontinuities. Monthly Weather Review, 108; 855-872.
40. Trenberth K.E., Stepaniak D.P., Hurrell J.W., Fiorino M., 2001. Quality of Reanalyses in the Tropics. Journal of Climate, 14: 1499-1510.
41. van Loon H, Williams J., 1976. The Connection Between Trends of Mean Temperature and Circulation at the Surface: Part I. Winter. Monthly Weather Review, 104: 365-380.
42. Walsh J.E., Chapman W.L., Shy T.L., 1996. Recent Decrease of Sea Level Pressure in the Central Arctic. Journal of Climate, 9: 480-486.
43. Zhang X., Walsh J., Zhang J., Bhatt U., Ikeda M., 2004. Climatology and interannual variability of Arctic cyclone activity:1948-2002. Journal of Climate, 17: 2300-2317.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017)

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-68d41e3d-d0bf-4722-bc53-194c3608664a