Wpływ długości bazy pomiarowej na wyznaczane wartości odkształceń poziomych – przegląd literaturowy

• Autorzy: Niedojadło Z. , Sopata P. , Mrocheń D.

Warianty tytułu

EN

Influence of the length of survey site on the determined values of horizontal strains – literature review

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przegląd badań dotyczących wpływu długości boku pomiarowego linii obserwacyjnej na wyznaczane wartości odkształceń poziomych na terenach górniczych. Omówiono problemy związane z doborem optymalnej długości boku oraz statystyczny opis zmienności odkształceń poziomych. Przedstawione badania prowadzone od końca lat 60. ubiegłego wieku opierają się na danych pomiarowych, badaniach modelowych oraz rozważaniach teoretycznych. Wartość odkształcenia poziomego wyznaczana dla boku linii obserwacyjnej zależy od samej długości boku, inaczej stopnia uśredniania wskaźnika oraz występowania w jego obrębie lokalnych stref zwiększonych rozluźnień czy zagęszczeń gruntu. Przedstawiono różne metody określenia optymalnej długości baz pomiarowych w Polsce i na świecie.

EN

This paper presents the development of studies on the influence of the survey site length of an observation line on the values of horizontal strains in mining areas. The problems associated with the selection of the optimal length of a survey site and statistical description of the variability of horizontal strains were discussed. The presented studies, conducted since the late 1960s, are based on the measurement data, model studies and theoretical considerations. The value of the horizontal strains determined for an observation line depends on the side length, the degree of averaging the indicator and the presence of local zones of excessively loosened or compacted soil within it. Various methods of determining the optimum length of the sites in Poland and in the world have been presented.

Słowa kluczowe

PL

odkształcenia poziome; długość bazy pomiarowej

EN

horizontal strain; length of survey site

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 73, nr 12
• Strony: 107--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Niedojadło Z.

• AGH, Akademia Górniczo‐Hutnicza, Kraków

autor

Sopata P.

• AGH, Akademia Górniczo‐Hutnicza, Kraków

autor

Mrocheń D.

• AGH, Akademia Górniczo‐Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] AKIMOW A.G. i in. (АКИМОВ А.Г. и ин.) 1970 – Сдвижение горных пород при подземной разработке угольных и сланцевых месторо ждений. Издательство НЕДРА. Москва.
• [2] BATKIEWICZ W. 1971 – Odchylenia standardowe poeksploatacyjnych deformacji górotworu. PWN – Oddział w Krakowie. Geodezja 10. Kraków.
• [3] BUDRYK W., KNOTHE S. 1956 – Zasady klasyfikacji terenów górnośląskiego okręgu przemysłowego ze względu na możliwość ich zabudowy. Zabezpieczenie techniczne inwestycji budowlanych na terenach górniczych. Komitet dla Spraw Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Komisja Mechaniki Górotworu PAN. Biuletyn nr 4. Warszawa.
• [4] GIG Główny Instytut Górnictwa 1960 – Wytyczne dla prowadzenia obserwacji ruchów terenu i odkształceń obiektów pod wpływem eksploatacji górniczej. Przepisy z zakresu miernictwa górniczego, t.3, Katowice.
• [5] GIG Główny Instytut Górnictwa 2000 – Zasady oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych. Seria: Instrukcje nr 12. Katowice.
• [6] HEJMANOWSKI R., KWINTA A. 2007 – Odkształcenia poziome a długość odcinka pomiarowego. „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”. Seria: Górnictwo, z. 278 (1752), s. 131-140.
• [7]IESC 2015 – Monitoring and management of subsidence induced by longwall coal mining activity. Australian Government Department of Environment and Energy. Canberra.
• [8] KLEIN G. 1973 - Długość bazy pomiarowej a wielkość fluktuacji odkształceń w ośrodku sypkim, AGH, rozprawa doktorska (niepublikowana). Kraków.
• [9] KLEIN G. 1975 – Długość bazy pomiarowej a wielkość fluktuacji odkształceń w ośrodku sypkim. Zeszyty Problemowe Górnictwa, z. 1, t. 13. Warszawa.
• [10] KLEIN G. 1981 – Określenie deformacji w górotworze z uwzględnieniem ich charakteru losowego, „Archiwum górnictwa”, z. 4, t. 26.
• [11] KLEIN G. 1984 – Uwagi o wpływie długości bazy pomiarowej na estymatory wariancji fluktuacji odkształceń. „Archiwum Górnictwa” z. 1, t. 29, s. 57-64.
• [12] KNOTHE S. 1984 – Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wyd. Śląsk. Katowice.
• [13] MILEWSKI M. 1969 – O interpretacji wyników badań prowadzonych metodami geodezyjnymi na terenach pozostających pod wpływem eksploatacji górniczej. Materiały I Krajowego Sympozjum na temat: Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi. Katowice.
• [14] MILEWSKI M. 1975 – Pomiary deformacji w rejonach eksploatacji górniczej prowadzonych w filarach ochronnych. Materiały Konferencji Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. Katowice.
• [15] NCB National Coal Board 1975 – Subsidence Engineer’s Handbook. Mining Department. London.
• [16] OSTROWSKI J. 1982 – Pogórnicze przemieszczenia powierzchni terenu w świetle liniowych modeli deformacji górotworu. AGH, rozprawa doktorska (niepublikowana). Kraków.
• [17] OSTROWSKI J. i in. 2001 – Ochrona środowiska na terenach górniczych. Wyd. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Kraków.
• [18] OSTROWSKI J. 2006 – Deformacje powierzchni a zagrożenie uszkodzeniami budynków na terenach górniczych w ujęciu probabilistycznym. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. Kraków.
• [19] PENG S.S., GENG D.Y. 1982 – Methods of Predicting the Subsidence Factors, Angle of Draw and Angle of Critical Deformation. Proceedings State-of-the-Art of Ground Control in Longwall Mining and Mining Subsidence. SME-AIME. Littleton.
• [20] PIELOK J. 1982 – Über die zeitliche Wiederholung von Deformationsmesungen im Bergsenkungsgebietund die Auswahl der Basisgrößen. Das Markscheidewesen. Nr 3, t. 89, s. 105-107.
• [21] PIELOK J. 2005 – Wyznaczanie powierzchniowego tensora odkształceń na terenach górniczych w oparciu o pomiary geodezyjne. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. Kraków.
• [22] POPIOŁEK E. 1976 – Rozproszenie statystyczne odkształceń poziomych terenu w świetle geodezyjnych obserwacji skutków eksploatacji górniczej. „Zeszyty Naukowe AGH”. Seria: „Geodezja” z. 44.
• [23] POPIOŁEK E., OSTROWSKI J. 1981 – Próba ustalenia głównych przyczyn rozbieżności prognozowanych obserwacji poeksploatacyjnych wskaźników deformacji. „Ochrona Terenów Górniczych” z. 58.
• [24] SIEMBAB J. 1969 – Niektóre problemy racjonalnego zakładania linii obserwacyjnych dla badania wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię. Materiały I Krajowego Sympozjum na temat: Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi. Katowice.
• [25] SOPATA P., WÓJCIK A., MROCHEŃ D. 2016 – Zmiany długości w obrębie pojedynczego boku linii obserwacyjnej. Miernictwo Górnicze i Ochrona Terenów Górniczych w obecnych warunkach wydobycia złóż surowców mineralnych w Polsce. Wyd. AGH, s. 165-171.
• [26] SROKA A. 1990 – Richtlinien für Anlage von Messlinien und zur Bestimung des Zeitabstandes zwischen der Messepochen bei Senkumgs und Längenmessungen im Ruhrrevier. Interne Ausarbeitung der Bergbau Niederhein AG. Duisburg.
• [27] SZPETKOWSKI S. 1969 – Określenie długości boków linii obserwacyjnych dla badań deformacji powierzchni. „Ochrona Terenów Górniczych” nr 9.
• [28] SZPETKOWSKI S. 1972 – Kształtowanie się wartości poziomych odkształceń właściwych na podstawie obserwacji z terenu kilku zagłębi górniczych. Prace Komisji Górniczo-Geodezyjnej. Seria: „Górnictwo” nr 11.
• [29] SZPETKOWSKI S. 1998 – Pomiary deformacji na terenach górniczych. Wyd. Śląsk. Katowice.
• [30] SZYMOŃSKI J. 1982 – Instrumentoznawstwo geodezyjne. Część 1. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa.
• [31] TROJANOWSKI K. 1969 – Ruchy powierzchni terenów górniczych w świetle częstotliwości ich obserwacji. „Rudy i Metale Nieżelazne” nr 10.
• [32] ZEMICEV V.N. i in. (ЗЕМИСЕВ ВH. и ин.) 1998 – Правила охраны сооружений и природных объектов. От вредного влияния подземных горных разработок на угольных месторождениях. ВНИМИ. С.-Петербург.
• [33] ZYCH J. 1991 – Wpływ odległości punktów obserwacyjnych na błąd aproksymacji pomierzonych wskaźników deformacji. Zeszyty Naukowe AGH. Seria: „Sozologia i Sozotechnika” z. 43.
• [34] ZYCH J. 1993 – Wpływ odległości punktów w liniach obserwacyjnych na wielkość i rozkład mierzonych wskaźników deformacji. Materiały Konferencyjne: II Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, s. 177-186.
• [35] ZYCH J. 1998 – Wpływ odległości punktów w liniach obserwacyjnych na wartość obliczanych z pomiarów odkształceń poziomych. „Archiwum Górnictwa”. z. 2, t. 43, s. 315-335.
• [36] ZYCH J. 1999 – Poziome odkształcenia terenu, ich prognoza i pomiar. Prace Naukowe GIG. Seria: Konferencje. Nr 30. Katowice.
• [37] ZYCH J. 2010 – Wpływ odległości punktów w liniach obserwacyjnych na wartość obliczanych z pomiarów odkształceń poziomych. „Górnictwo i Geologia” z. 2, t. 5, s. 221-232.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)