Gospodarka o obiegu zamkniętym w ochronie zdrowia. Strategie redukcji odpadów i śladu węglowego w szpitalach

• Autorzy: Rolewicz-Kalińska Anna

Identyfikatory

DOI

10.15199/9.2025.3.2

Warianty tytułu

EN

Circular Economy in Healthcare. Strategies to Reduce Waste and Carbon Footprint in Hospitals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono wpływ sektora opieki zdrowotnej na środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki wytwarzania odpadów medycznych oraz emisji gazów cieplarnianych. Zwrócono uwagę na zależności pomiędzy stosowaniem jednorazowych narzędzi i urządzeń medycznych a koniecznością wdrażania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Przedstawione analizy wskazują, że implementacja praktyk ponownego wykorzystania materiałów oraz racjonalizacja zarządzania zasobami mogą znacząco ograniczyć ilość odpadów i redukować emisję CO2. Podkreślono, że instrumenty wielokrotnego użytku, przy zachowaniu odpowiednich procedur sterylizacji, mogą zapewnić poziom bezpieczeństwa porównywalny z jednorazowymi odpowiednikami, jednocześnie zmniejszając koszty operacyjne placówek ochrony zdrowia. Wskazano, że przejście na model cyrkularny w medycynie wymaga przezwyciężenia barier regulacyjnych oraz obaw związanych z ryzykiem zakażeń szpitalnych.

EN

The article discusses the environmental impact of the healthcare sector, with a particular focus on the generation of medical waste and greenhouse gas emissions. Attention is drawn to the relationship between the widespread use of single-use medical instruments and devices and the need to implement circular economy (CE) principles. The analyses presented show that the implementation of material reuse practices and the rational management of resources can significantly reduce the amount of waste and CO2 emissions. It is emphasised that reusable instruments, if appropriate sterilisation procedures are maintained, can provide a level of safety comparable to disposable counterparts, while reducing the operating costs of healthcare facilities. It is pointed out that the transition to a circular model in medicine requires overcoming regulatory barriers and concerns about the risk of hospital-acquired infections.

Słowa kluczowe

PL

ślad węglowy; odpady medyczne; gospodarka o obiegu zamkniętym; ponowne wykorzystanie; szpital

EN

carbon footprint; medical waste; circular economy; reuse; hospital

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 56, nr 3
• Strony: 6--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab.

Twórcy

autor

Rolewicz-Kalińska Anna

• Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0002-5266-9086

Bibliografia

• [1] Ali F., H. Jabouri, R. A. Abbott, and A. Wernham. 2024. “National Dermatological Surgery Sustainability Survey: An Evaluation of Healthcare Professional Beliefs and Practices.” Clinical and Experimental Dermatology. https://doi.org/10.1093/ced/llae524.
• [2] Campbell-Lendrum D., T. Neville, C. Schweizer, et al. 2023. “Climate Change and Health: Three Grand Challenges.” Nature Medicine 29: 1631-1638. https://doi.org/10.1038/s41591-023-02438-w
• [3] Chauvet P., A. Enguix, V. Sautou, and K. Slim. 2024. “A Systematic Review Comparing the Safety, Cost and Carbon Footprint of Disposable and Reusable Laparoscopic Devices.” Journal of Visceral Surgery 161 (2S): 25-31. https://doi.org/10.1016/j.jviscsurg.2023.10.006.
• [4] D’Alessandro C., K. Szopik-Depczyńska, M. Tarczyńska-Łuniewska, C. Silvestri, and G. Ioppolo. 2024. “Exploring Circular Economy Practices in the Healthcare Sector: A Systematic Review and Bibliometric Analysis.” Sustainability 16 (1): 401. https://doi.org/10.3390/su16010401
• [5] European Commission: Directorate-General for Communication. 2020. Circular Economy Action Plan – For a Cleaner and More Competitive Europe. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2779/05068
• [6] European Commission: Directorate-General for Research and Innovation. 2021. European Green Deal – Research & Innovation Call. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2777/33415
• [7] Gaetani, M., E. Uleryk, C. Halgren, et al. 2024. „Ślad Węglowy Intensywnej Terapii: Przegląd Systematyczny.” Intensive Care Medicine 50: 731-745. https://doi.org/10.1007/s00134-023-07307-1
• [8] Hernandez A. 2020. “Single-Use Medical Devices Reuse and Reprocessing.” In Clinical Engineering Handbook, edited by E. Iadanza, 2nd ed., 276-279. Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-813467-2.00043-2
• [9] Hossain R., A. Ghose, and V. Sahajwalla. 2025. “Circular Economy of the Materials in the Healthcare Industry: Opportunities and Challenges.” Resources, Conservation and Recycling 215: 108041. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2024.108041.
• [10] Hoveling T., A. S. Nijdam, M. Monincx, J. Faludi, and C. Bakker. 2024. “Circular Economy for Medical Devices: Barriers, Opportunities and Best Practices from a Design Perspective.” Resources, Conservation and Recycling 208: 107719. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2024.107719.
• [11] Ishaq S., T. G. Hoang, U. Tanveer, T. H. Hoang, and H. Q. Truong. 2024. “Transformative Capabilities of MedTech Organizations in Driving Circularity in the Healthcare Industry: Insights from Multiple Cases.” Journal of Cleaner Production 446: 141370. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2024.141370.
• [12] John, J. B., M. Collins, S. Eames, K. O’Flynn, T. W. R. Briggs, W. K. Gray, and J. S. McGrath. 2025. “The Carbon Footprint of the Perioperative Transurethral Resection of Bladder Tumour Pathway.” BJU International 135: 78-87. https://doi.org/10.1111/bju.16477.
• [13] Marquet, M., and R. Vetters. 2024. “Driving Innovation in MedTech: The Power of Circularity and Sustainable Product Design.” EY, June.
• [14] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. 2023. „Ogłoszenie Jednolitego Tekstu Ustawy o Odpadach.” Dziennik Ustaw, 7 lipca, poz. 1587.
• [15] Ramos, T. M., T. B. Christensen, A. Bour, et al. 2023. “A Not So Circular Healthcare Economy: A Review of Challenges with Plastic Associated Chemicals.” TrAC Trends in Analytical Chemistry 166: 117191. https://doi.org/10.1016/j.trac.2023.117191.
• [16] Rizan, C., and M. F. Bhutta. 2022. “Environmental Impact and Life Cycle Financial Cost of Hybrid (Reusable/Single-Use) Instruments Versus Single-Use Equivalents in Laparoscopic Cholecystectomy.” Surgical Endoscopy: 1-12. https://doi.org/10.1007/s00464-022-09391-9.
• [17] Rizan, C., and M. F. Bhutta. 2024. Policy Brief: Reducing the Environmental Impact of Medical Devices Adopted for Use in the NHS. Brighton and Sussex Medical School. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.26977.93283.
• [18] Rizan, C., C. Thiel, and M. F. Bhutta. 2024. “Purpose and Limitations of Carbon Footprinting for Healthcare.” Journal of the Royal Society of Medicine 117 (9): 292-296. https://doi.org/10.1177/01410768241274047.
• [19] Shoaib, M., A. Tako, R. Fayad, and A. Vargas-Palacios. 2024. “Towards Using Simulation to Evaluate the Circular Economy of Small Medical Devices.” Winter Simulation Conference (WSC), Orlando, FL, 1059-1070. https://doi.org/10.1109/WSC63780.2024.10838979.
• [20] World Health Organization. 2024. “Medical Devices Nomenclature.”