Uwarunkowania i konteksty organizacji sprawnego ratownictwa

Ziobro, Jan

doi:10.5604/01.3001.0015.8129

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Uwarunkowania i konteksty organizacji sprawnego ratownictwa

Autorzy

Ziobro Jan

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.8129

Warianty tytułu

Conditions and contexts in organization of effective rescue

Języki publikacji

Abstrakty

Ratownictwo to jedna z istotnych sfer w systemie bezpieczeństwa każdego demokratycznego państwa. W ogólnym ujęciu kojarzona jest z niesieniem pomocy ludziom przez ratowanie ich życia, zdrowia, dóbr materialnych oraz środowiska naturalnego, które są zagrożone różnorakimi nagłymi niebezpiecznymi zdarzeniami. Różnorodność charakteru i skali oraz ich nagłość, gwałtowność, nieprzewidywalność niebezpiecznych zjawisk czyhających na wspomniane wartości sprawiają, że skuteczne niesienie pomocy stanowi poważne wyzwanie dla państwa oraz tworzonych przez nie podmiotów i systemów ratowniczych, odpowiedzialnych za zapewnianie bezpieczeństwa. W artykule podjęto próbę wskazania podstawowych czynników determinujących sprawne i skuteczne niesienie pomocy w chwili materializacji wspomnianych zagrożeń oraz ich zwalczania czy też ograniczania negatywnych skutków. Bazując na obserwacjach i doświadczeniach związanych z funkcjonowaniem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, skupiono się na identyfikacji katalogu zagrożeń oraz scharakteryzowaniu ich wspólnych cech, wskazaniu podstawowych zasad gwarantujących skuteczność działań ratowniczych oraz określeniu przedsięwzięć pozwalających na ich spełnienie. Na tle tych eksplikacji dokonano identyfikacji kluczowych problemów negatywnie oddziałujących na proces organizowania sprawnie i skutecznie funkcjonującego krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego oraz całego systemu ratownictwa.

Rescue is one of the important spheres in the security system of every democratic country. In general, it is associated with helping people by saving their lives, health, material goods and the natural environment, which are threatened by various sudden unforeseen dangerous events (situations). The diversified nature and scale as well as the suddenness, violence, unpredictability of dangerous phenomena threatening the above-mentioned values make effective aid delivery a serious challenge for the state and for rescue entities established by it that are entrusted with ensuring safety. The article attempts to indicate the basic factors that determine efficient and effective aid in the event of the above-mentioned threats and their combating or minimising their adverse effects. Based on observations and experiences related to functioning of the national rescue and firefighting system, the focus was on identifying a catalog of potential threats and characterizing their common features, indicating the basic principles expected to guarantee the effectiveness of rescue operations and defining measures that would allow their fulfillment. On the basis of these explications, key problems were identified that adversely affect the process of organizing an efficient and effective national rescue and firefighting system and the entire rescue system.

Słowa kluczowe

ratownictwo bezpieczeństwo powszechne zagrożenia analiza zagrożeń system ratowniczy planowanie

rescue societal security threats threat analysis rescue system planning

Wydawca

Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Rocznik

2022

Tom

Nr 81

Strony

139--166

Opis fizyczny

Bibliogr. 53 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ziobro Jan

jziobro@poczta.onet.pl

Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku

https://orcid.org/0000-0002-7520-4265

Bibliografia

1. Białasiewicz M. (red.), Rozwój przedsiębiorstw. Zarządzanie i diagnoza, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004.
2. Brongel L. (red.), Złota godzina. Czas życia, czas śmierci, Wydawnictwo Medyczne, Kraków 2007.
3. Chojnacki K., Fabryczewska A., Bezpieczeństwo pożarowe w tunelach, „Górnictwo i Geoinżynieria” Rok 29, Zeszyt 3/1, 2005.
4. Czupryński A., Wiśniewski B., Zboina J. (red. nauk.), Nauki o bezpieczeństwie. Wybrane problemy badań, CNBOP-PIB, Józefów 2017.
5. Dawidczyk A., Analiza strategiczna w dziedzinie bezpieczeństwa państwa. Wybrane metody, Difin, Warszawa 2020.
6. Dworecki S., Logistyka w bezpieczeństwie, SGSP, Warszawa 2015.
7. Dworecki S., Zasilanie logistyczne w sytuacjach kryzysowych. Logistyka humanitarna, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2015, nr 55(3).
8. Goniewicz M., Pierwsza pomoc. Podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa 2012.
9. Hajder M. (red.), Innowacyjna gmina. Informatyka w jednostkach samorządu terytorialnego, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2014.
10. Hajder M., Florek B., Nycz M., Klasyfikacja technologiczna zagrożeń wybranych obszarów Podkarpacia [w:] Hajder M. (red.), Innowacyjna gmina. Informatyka w jednostkach samorządu terytorialnego, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2014.
11. Kaczmarczyk B., Wiśniewski B., Gwardyński R., Security of An Individual, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2018, nr 3(28).
12. Kitler W., Bezpieczeństwo powszechne [w:] Kitler W., Skrabacz A., Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Pojęcie, organizacja i zadania w czasie pokoju, kryzysu i wojny, Towarzystwo Wiedzy Obronnej, Warszawa 2010.
13. Kitler W., Skrabacz A., Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Pojęcie, organizacja i zadania w czasie pokoju, kryzysu i wojny, Towarzystwo Wiedzy Obronnej, Warszawa 2010.
14. Kogut B., Racjonalizacja funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego [w:] Babiński A., Meandry bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, WSPol., Szczytno 2017.
15. Kogut B., Lubiewski P., Kierowanie i koordynowanie działań ratowniczych, Вісник ЛДУ БЖД 2018, No 17.
16. Kompała D., Istota zagrożeń, „Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademia Obrony Narodowej” 2014, nr 3(11).
17. Kopczewski M., Niedzwiecki S., Zintegrowany system ratowniczy elementem zarządzania kryzysowego [w:] Kozielska M. (red.), Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla bezpieczeństwa, Rok XII, nr 1/2019 (42), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, Poznań 2019.
18. Kunikowski G., Rosstek K., Analiza porównawcza modeli systemów ratownictwa w Polsce i w wybranych krajach, „Zeszyty Naukowe UEK” 2016, 11(959).
19. Mazurkiewicz A., Sprawność działania – interpretacja teoretyczna pojęcia, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2011, nr 20.
20. Prońko J., Kielin J., Wojtasiak B., Model reagowania systemu ratowniczo-gaśniczego, „Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza” 2016, nr 1.
21. Radkowski R., Zwęgliński T., Organizational Aspects of the Rescue System in Poland [in:] Wiśniewski B., Kobes P., Sander G., Security and Law in the Cognitive and Utilitarian Context, Verlag Dr. Kovač GMBH Fachverlag für Wissenschftliche Literatur, Hamburg 2015.
22. Radkowski R., Zwęgliński T., Wybrane problemy związane z kierowaniem działaniami ratowniczymi na terenach działania i w obszarach chronionych jednostek ochrony przeciwpożarowej, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2020, nr 73/1.
23. Sienkiewicz P., Analiza systemowa, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
24. Sudoł S., Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2006.
25. Wiśniewski B., Praktyczne aspekty badań bezpieczeństwa, Difin, Warszawa 2020.
26. Wiśniewski B., Racjonalizacja zarządzania jednolitymi formacjami umundurowanymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne, Tom III, SGSP, Warszawa 2018.
27. Wiśniewski B., Fundamental Problems of Security Research in the Context of Forecasts and Foresight. Part II: Organisation and Errors, „Security Forum” 2021, No 2, WSB University, Dąbrowa Górnicza 2021.
28. Wiśniewski B., Zwęgliński T., Socha R., The theory of commanding, Вісник Львівського державного університету безпеки життєдіяльності, 2016.
29. Wolanin J., Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli. Ochrona ludności na czas pokoju, Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2005.
30. Stawnicka J., Wiśniewski B., Socha R. (red. nauk.), Zarządzanie kryzysowe. Teoria, praktyka, konteksty, badania, WSPol., Szczytno 2011.
31. Zieliński K.R., Ochrona ludności, zarządzanie kryzysowe, Difin, Warszawa 2017.
32. Ziobro J., Lubiewski P., Podstawowe problemy powszechności zagrożeń dla ludzi i środowiska [w:] Wiśniewski B., Racjonalizacja zarządzania jednolitymi formacjami umundurowanymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne, Tom III, SGSP, Warszawa 2018.
33. Ziobro J., The Role of Exercises in Managing Entities Responsible for Ensuring Internal Security – Selected Aspects, Schriften zu Mittel und Osteuropa in der Europäischen Integration, Hamburg 2020.
34. Ziobro J., Podstawowe zagadnienia organizacji działań ratowniczych podczas procesów inwestycyjnych i eksploatacyjnych tuneli drogowych, „Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach” 2018, R. 22, nr 4, t. 2 – Gospodarowanie zasobami organizacji.
35. Ziobro J., Ratownictwo transgraniczne jako forma współpracy i integracji międzynarodowej oraz środek w procesie zapewniania bezpieczeństwa powszechnego – wybrane aspekty organizacji transgranicznych działań ratowniczych, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2020, nr 73/1.
36. Ziobro J., Teoretyczne i praktyczne konteksty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Aspekty prawno-organizacyjne i geograficzno-przestrzenne, Część I, Difin, Warszawa 2019.
37. Ziobro J., Teoretyczne i praktyczne konteksty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Sprawność systemu, determinanty, diagnoza, koncepcja doskonalenia, Część 2, Difin, Warszawa 2020.
38. Zwęgliński T., Radkowski R., Jednostki ochrony przeciwpożarowej podczas epidemii COVID-19. Funkcjonowanie i zadania w pierwszych miesiącach aktywności wirusa SARS-CoV-2, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2020, nr 76.
39. Zwęgliński T., Smolarkiewicz M., Gromek P., Efekt kaskadowy współczesnym wyzwaniem zarządzania kryzysowego, SGSP, Warszawa 2020.
40. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, Kaczmarek J., Łepkowski W., Zdrodowski B. (red.), AON, Warszawa 2008.
41. Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 1991 r. nr 81, poz. 351, z późn. zm.).
42. Ustawa z 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r. nr 191, poz. 1410 ze zm.).
43. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 15 września 2014 r. w sprawie zakresu, szczegółowych warunków i trybu włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1317).
44. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1737).
45. Biuletyn Informacyjny Państwowej Straży Pożarnej, KG PSP, Warszawa 2021.
46. Strategia rozwoju krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego województwa podkarpackiego na lata 2014–2020, KW PSP, Rzeszów 2014.
47. Procedura P-23: Rozpatrywanie wniosku do Komendanta Głównego w sprawie włączenia jednostki OSP do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, https://www.gov. pl/web/kgpsp.
48. Raport O.R.B.I.T. 2010, Zoptymalizowany system ratownictwa, walki z pożarami i pomocy technicznej, http://www.giz-nord.de/cms/images/stories/Science/PCYAN/kaiser_vfdb2012.pdf.
49. Śladkowski S., Zagrożenia „Antropogeniczne” (cywilizacyjne) wybór, Lublin 2014, http://docplayer.pl/7503587-Prof-dr-hab-stanislaw-sladkowski-lublin-2014.html.
50. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku. Tablice w formacie XLSX, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2019-roku,7,16.html.
51. https://rzeszow.uw.gov.pl/aktualnosci/ostatni-odcinek-autostrady-a4-oddany-do-ruchu/.
52. https://www.wprost.pl/310933/10-najtragiczniejszych-wypadkow-w-tunelach.
53. Encyklopedia zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Efektywno%C5%9B%C4%87.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-68a9ed82-f47f-48ae-ad7b-65745b35b7a2