Czy specjacja pierwiastków w wodzie ma sens? Część IV - formy chemiczne manganu w wodzie

• Autorzy: Rychlewski Paweł , Zembrzuska Joanna , Kamgar Elham , Różańska Maria

Warianty tytułu

EN

Does speciation of elements in water make sense? Part IV - chemical forms of manganese in water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mangan jest jednym z wielu pierwiastków naturalnie występujących w przyrodzie. Jest on niezbędny do prawidłowego działania organizmów ludzi, roślin oraz zwierząt lądowych i wodnych. Jego największe złoża znajdują się w Republice Południowej Afryki, jednakże wiele krajów, takich jak: Australia, Brazylia, Chiny, Gabon, Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej, Indie czy Malezja, posiadają całkiem spore zasoby tego pierwiastka. Mangan w procesach fizjologicznych, zachodzących w organizmach wielokomórkowych, odgrywa bardzo ważną rolę jako element strukturalny metaloenzymów, odpowiedzialnych za wiele kluczowych funkcji, takich jak: redukcja stresu oksydacyjnego, neutralizacja zbędnego materiału genetycznego, detoksykacja organizmu czy prawidłowe działanie układu nerwowego. Na całym świecie prowadzone są badania, których celem jest empiryczne potwierdzenie odpowiednich stężeń manganu dla rozlicznych zwierząt zamieszkujących różne środowiska na naszej planecie. Prowadzi się również badania dotyczące stężeń manganu w różnorodnych środowiskach, w których żyją różne gatunki zwierząt, roślin oraz ludzie. Mangan, podobnie jak wiele pierwiastków i związków chemicznych w nadmiarze, może powodować efekty uboczne, które w przypadku ludzi obejmują szereg zaburzeń neurologicznych, niekiedy podobnych do objawów choroby Parkinsona.

EN

Manganese is one of many elements naturally occurring in nature. It is necessary for the proper functioning of human bodies, plants and land and aquatic animals. Its largest deposits are located in South Africa, however, many countries such as Australia, Brazil, China, Gabon, Ghana, Cóte d'lvoire, India and Malaysia have quite large resources of this chemical element. Manganese plays a very important role in the physiological processes occurring in multi cellular organisms, as a structural element of metalloenzymes, responsible for many key functions, such as: reduction of oxidative stress, neutralization of unnecessary genetic material, detoxification of the body and proper functioning of the nervous system. Research is being conducted around the world to empirically confirm the appropriate concentrations of manganese for various animals living in different environments on our planet. Research is also carried out on manganese concentrations in various environments where various types of animals, plants or people live. Manganese, like many elements and chemical compounds in excess, can cause side effects, which in humans include a number of neurological disorders, sometimes similar to the symptoms of Parkinson's disease

Słowa kluczowe

PL

mangan; toksyczność; specjacja

EN

manganese; toxicity; speciation

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 4 (82)
• Strony: 52--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab.

Twórcy

autor

Rychlewski Paweł

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział nauk o Żywności i Żywieniu

autor

Zembrzuska Joanna

• Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej

autor

Kamgar Elham

• Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej

autor

Różańska Maria

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział nauk o Żywności i Żywieniu

Bibliografia

• 1. R. Lide (Hrsg.) David: CRC Handbook of Chemistry and Physici- 85(14), Auflage. CRC Press, Baca Raton, Florida, 2005.
• 2. U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries 2022: MANGA-NESE.
• 3. Lucio G. Costa, A. Michael: Magnanese in Health and Disease. Issues in tomcology 22, The Royal Society of Chemistry 2015.
• 4 .M. Williams, G. D. Todd, N, Roney, J. Crawfor, C. Coles, P. R. McCIure, JD. Ga-rey, K.Zaccaria, M. Citra.: To*icological Profile for Mangarese. Review from Agency for Toxic Substances and Disease Registry US), Alianta (GA), 2013.
• 5. S. Masound, F. Mansour: Hadfield manganese austenitic steel: a review of manufacturing process and properties. Mater. Res. Express 6, 2019.
• 6. S.-A. Torab. K. Arnin, M. Nesen: lnvestigating the Effect of Mangariese Contenton the Properties of High Manganese AustentinicSteelS. Adwan-ced Design and Manufactirung Technology, 10(1), 2017.
• 7. A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 1999.
• 8. E. Garścia , D. Sadowska-Janusz, Ocena wielkości emisji zanieczyszczeń oraz metali ciężkich i alkalicznych z Huty im. Lenina i cementowni Nowa Huta, Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej, 1031, Sozologia i Sozotechnika, 21, Kraków, 9-20,1986.
• 9. B. lva, H. Silve, Z. Miroslav, Występowanie manganu w wodzie kopalnianej oraz jego usuwanie. Journal of the Polish Mineral Engineering Society, 2011.
• 10. N. Marcin, W-K. Barbara, Accumulation of manganese in selected links of food chains in aquatic ecosystems. J. Elem., 30(4), 945-95S, 2015.
• 11. R. Monika, P. Mikołaj, Distribution of metals (Fe, Mn,zn,Cu) in fish tissues in two lakes of different trophy in Northwestern Poland. Environ. Monit. Assess, 3493-3502, 2013.
• 12. L. Pan, X.Shu, S.Xie, W. Lei, D. Han, Y. Yang, Effects of dietetary manganese on growth and tissue manganese concentrations of juvenile gibel carp, Carassius aurantus gibelio. Aguacult, Nutr., 14(5), 459-463.
• 13. X.-Y. Tan, P. Xie, I. Luo, H.-Z. Lin, Y.-H., Zhao, W.-Q. Xi, Dietetary manganese requriment of jubenile yellow catfish Palteobagrus fulwidraco, and effects on whole body mineral composition and hepatic intermediary metabolism. Aflua culture, 326-329, 68-73.
• 14. J. Kalembkiewicz, E Sitarz-Palaczak. Specjacja manganu w glebie i wodach powierzchniowych. Wiadomości Chemiczne, 53 (7-8), 549-561,1999.
• 15. B. Chiswell and M. B. Mokhtar. 1986. The speciation of manganese in freshwaters. Talanta 33: 669-77.
• 16. M. Jabłońska-Czapla, 2015. Manganese and its speciation in environmental samples using hyphenated techniques: A review. J. Elem., 20 ,1061-1075,2015.
• 17. E. Grygo-Szymanko, A. Tobiasz, and S. Walas. 2016. Speciation analysis and fractionation of manganese - A review, Trends Anal. Chem., 80, 112-24.
• 18. E. Grygo-Szymanko, A. Tobiasz, N. Miliszkiewicz, D. Dudek-Adamska, S. Walas, Evaluation of manganese(ll) and manganese( VII) speciation in water samples by ion pair high-performance liouid Chromatography-inductively coupled plasma mass spectrometry. Analytical Letters, 50(13),2147-2160,2017.
• 19. Drinking Water Inspectorate: Speciation of rnanganese in drinking water WC Ref. UC9780, March 2014.
• 20. K. Justyna, Ł. Krzysztof, Neurotoksyczność manganu. Medycyna Środowiskowa - Enviromental Medicine.
• 21. M. Williams, GD. Todd, N. Roney, J. Crawford, C. Coles, PR. McCIure, JD. Garey, K. Zaccaria, M. Citra, Toni co logi ca l Profile for Manganese, Agency for Tonie Substancessnd Disease Registry (US), Atlanta(GA), 2013.
• 22. L. O'Neal Stefanie, Z. Wei, Manganese Toxicity upon Overexposure: a Decadein Review, Curr. £nvir. Health Ppt, 2 , 315-328, 201S.
• 23. GA. Wassermann, X. Liu, F. Parvez, Water Manganese exposure and children's intellectual function in Araihazar, Bangladesh, Environ. Health Perspect, 114(1), 124-129, 2006.
• 24. GA. Wassermann, X. Liu, f, Parvez, Child Intelligence and Reductions in Water Arsenic and Manganese: A Two-Vear Follow-up Study in Bangladesh. Environ Health Perspect, 124(7), 1114-1120, 201S.
• 25. Y. Oulhote, D. Mergler, B. Barbeu, Newrobehavioral function in school-age children exposed to manganese in drinking water. Environ. Health Perspect, 122(12], 1343 -1350, 2014.
• 26. RM. Bowler, HA. Roles, S.Nakagawa, Dose-effect relationships between manganese exposure and neurological, neuropsychological and pulmonary function in confined space bridge welders. Occup. Environ. Mtd, 64(3) 167-177, 2007.
• 27. Y. Chang, SU. Jin, Y. Kim, Decreased brain volumes in manganede-Mpfr sed welders. Neutoroxicol. 37,182 - 1S9, 2013.
• 28. R.S. Lucchini, 5. Guazzetti, S. Zoni, Neuro functional dopaminergic impairment in elderly after life time exposure to manganese. Neurotoxitol, 45 309-317,2014.
• 29. Rm. Bowler, CL Beseler, W. Gocheva, Environmental exposure to manganese in are: Associations with tremor and motor function. Sci. ToH Environ., 541, 646-654, 2016.
• 30. WHO Drinking water quality, 4 ed. incorporating the 1 st addendum.Genewa, 2011.
• 31. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości kości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. 2017 poz.2294.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).