Zmiany odczynu gleby oraz fitoprzyswajalności niklu pod wpływem dodatku osadu dennego do podłoża

• Autorzy: Arasimowicz M. , Niemiec M. , Wiśniowska-Kielian B

Warianty tytułu

EN

Changes of soil ph value and nickel phytoavailability as an effect of bottom sediment addition to the substratum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena wpływu dodatku osadu dennego na odczyn podłoża oraz pobranie niklu przez rośliny w warunkach doświadczenia wazonowego. Komponentami podłoża były gleba lekka, bardzo kwaśna oraz osad denny bagrowany ze Zbiornika Rożnowskiego. Udział osadu dennego wynosił od 0 do 16% całkowitej masy podłoża. Rośliny testowe były uprawiane w następstwie: kukurydza i bobik oraz owies i łubin. Po okresie wegetacji rośliny zebrano na zieloną masę. Zawartość Ni w mineralizatach uzyskanych z materiału roślinnego oznaczono metodą ICP-AES. W pracy porównano zmiany pobrania Ni z plonem roślin testowych w zależności od gatunku roślin uprawianych w następstwie po sobie i dodatku osadu dennego do podłoża. Pomimo wzrostu zawartości Ni w podłożu spowodowanego dodatkowym ładunkiem tego metalu wniesionym wraz z zastosowanym osadem dennym nie następowało zwiększenie zawartości niklu w tkankach większości roślin testowych. Dodatek osadu dennego w ilości przekraczającej 4% masy podłoża powodował zmniejszenie zawartości Ni w częściach nadziemnych wszystkich roślin testowych w porównaniu z roślinami z obiektów kontrolnych. W warunkach zwiększającego się udziału osadu w podłożu największe całkowite pobranie Ni zanotowano w przypadku kukurydzy, a najmniejsze w przypadku owsa. W celu oceny zmian pobrania Ni z plonem roślin testowych obliczono współczynniki bioakumulacji (WB) Ni dla poszczególnych roślin. Największe wartości tego współczynnika zanotowano w przypadku bobiku, następnie porównywalne w przypadku owsa i łubinu, a najmniejsze dla kukurydzy. Średnie wartości WB dla badanych roślin zmniejszały się następująco: 0,74 - bobik, 0,37 - owies, 0,31 - łubin, 0,16 - kukurydza, co należy wiązać z przynależnością roślin do jedno- lub dwuliściennych oraz wielkością plonu ich biomasy. Uzyskane zależności można tłumaczyć zdolnością osadu dennego do neutralizacji podłoża, na co wskazują zmiany pH zanotowane po zbiorze roślin następczych.

EN

The aim of the studies was an estimate of effect of bottom sediment addition on substratum reaction and on nickel uptaking by plants under conditions of pot experiment. Very acid soil and bottom sediments dredged from Roznow Reservoir were used as components of substratum. Bottom sediment share ranged from 0 to 16% of total mass of substratum. Test plants were grown in orders: maize and faba bean as well as oat and lupine. After vegetation the plants were harvested on green mass. The content of Ni in mineralizats obtained from plant material was determined by the ICP-AES method. The changes of Ni amount removed with yield of plants depending on species of the plant and of bottom sediment share in substratum were compared. In spite of increase of nickel content in substratum as an effect of additional Ni load with applied bottom sediment, an increased its content in plant tissue of most test plant was not found. Bottom sediment addition in an amount exceeding 4% of the substrate mass caused a decrease of Ni content in the aboveground parts of all test plants, in comparison with plant of control objects. Under conditions of increased share of sediment in substratum the highest amounts of nickel were removed with yield of maize and the lowest in case of oat yield. For estimate the changes of Ni uptake with yield of test plants the Ni bioaccumulation coefficients (BC) (content in tops versus content in soil) for individual plants were calculated. The highest values of this coefficient were noted in case of horse bean, for oat and lupine had similar values, and the lowest ones were observed in case of maize. The average values of BC for individual plants decreased as follow: 0.74 - faba bean, 0.37 - oat, 0.31 - lupine, 0.16 - maize, what may be connected with belonging of plant to mono- or dicotyledonous plants and quantity of biomass yield. Interrelationships obtained in this experiment one may explain as an effect of bottom sediment ability to substratum neutralization, which was affirmed in pH values noted after harvesting of consecutive plants.

Słowa kluczowe

PL

osad denny; nikiel; rośliny; odczyn; pobranie; współczynnik bioakumulacji

EN

bottom sediment; nickel; plants; uptake; reaction; bioaccumulation coefficient

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 5, No. 2
• Strony: 475--478
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr.

Twórcy

autor

Arasimowicz M.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. [phone], fax [phone]

autor

Niemiec M.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. [phone], fax [phone]

autor

Wiśniowska-Kielian B

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. [phone], fax [phone]

Bibliografia

• [1] Gorlach E. i Mazur T.: Chemia rolna. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2001.
• [2] Ciesielczuk T., Kusza G. i Karwaczyńska U.: Roczn. Ochr. Środow., 2011, 13, 1327-1338.
• [3] Gwóźdź R.: Właściwości osadów spoistych Jeziora Rożnowskiego w aspekcie ich geotechnicznego wykorzystania. Praca doktorska. Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska, Instytut Geotechniki, Kraków 2007, s. 140.
• [4] Gałka B. i Wiatkowski M.: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie - Water-Environ.-Rural Areas 2010, 10, 4(32), 53-63.
• [5] Kalembasa S. i Wysokiński A.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 2002, 482, 251-256.
• [6] Saeedi M., Hosseinzadeh M. i Rajabzadeh M.: Environ. Earth Sci., 2011, 62, 519-527.
• [7] Niemiec M.: Możliwości rolniczego zagospodarowania osadu bagrowanego ze Zbiornika Rożnowskiego. Praca doktorska. Akademia Rolnicza im. H. Kołłątaja w Krakowie, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny, Katedra Chemii Rolnej, Kraków 2006, s. 198.
• [8] Guo Y. i Marschner H.: J. Plant Nutr., 1995, 18, 2691-2706.
• [9] Właśniewski S.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 2003, 493, 269-278.
• [10] Herms U. i Brümmer G.W.: Ztschr. Pflanzenernähr. Bodenk., 1984, 147, 400-424.