Wybrane aspekty mineralogiczno-petrograficzne skał zbiornikowych podhalańskiego systemu geotermalnego

Kasztelewicz, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wybrane aspekty mineralogiczno-petrograficzne skał zbiornikowych podhalańskiego systemu geotermalnego

Autorzy

Kasztelewicz A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Selected mineralogical and petrographic aspects of the Podhale geothermal system

Języki publikacji

Abstrakty

Podhalański system geotermalny jest jednym z najbardziej perspektywicznych regionów pod względem potencjału geotermalnego w Polsce. Wody geotermalne wykorzystywane są do celów grzewczych już od 1993 roku, a dobrze rozwinięta infrastruktura ciepłownicza oraz rekreacyjna sprzyja dalszemu rozwojowi tego sektora. W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań mineralogicznych, petrograficznych i petrofizycznych skał zbiornikowych eksploatowanych obecnie wód geotermalnych. Próbki skał pobranych z otworu Biały Dunajec PAN-1 petrograficznie zakwalifikować można jako skały węgalanowe, głównie wapienie i dolomity o porowatości poniżej 1%.

Podhale (S Poland) is one of the most promising regions in the country in terms of its geothermal resource potential. The use of geothermal waters for heating purposes commenced there at the beginning of the 1990s. The Podhale region provides excellent conditions for the use of geothermal energy, such as a well-developed infrastructure for the heating industry, recreation, balneotherapy and other applications. The assessment of the geothermal potential should always take an accurate identification of the geological conditions into account. This article presents the results of detailed mineralogical, petrographic and petrophysical studies of the best hydrogeothermal structure within the Podhale geothermal system with a single well capacity of up to 550 m3/h. Rock samples collected from the Biały Dunajec PAN-1 borehole can be petrographically classified as crystalline limestones. They consist of two irregularly intersecting zones differing in terms of calcite crystal size. The measured porosity of the structures under consideration, based on microscopic analysis, is below 1%. The series of units have good reservoir and exploitation parameters.

Słowa kluczowe

zasoby geotermalne skały zbiornikowe mineralogia petrografia Podhale

geothermal resources rock properties mineralogy petrophysics Podhale geothermal system

Wydawca

Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Czasopismo

Technika Poszukiwań Geologicznych

Rocznik

2018

Tom

R. 57, nr 1

Strony

105--117

Opis fizyczny

Bibliogr. 23 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kasztelewicz A.

akasztel@agh.edu.pl, kasztelewicz@meeri.pl

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, Kraków
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

1. Barbacki, A.P. 2012. Classification of geothermal resources in Poland by exergy analysis – comparative study. Renewable Energy and Sustainable Energy Reviews Vol. 16, s. 123–128.
2. Beckingham i in. 2016 – Beckingham, E.L., Mitnick, E.H., Steefel, C.I., Zhang, S., Voltolini, M., Swift, A.M., Yang, L., Cole, D.R., Sheets, J.M., Ajo-Franklin, J.B., DePaolo, D.J., Mito, S. i Xue, Z. 2016. Evaluation of mineral reactive surface area estimates for prediction of reactivity of a multi-mineral sediment. Geochimica et Cosmochimica Acta 188, s. 310–29.
3. Beckingham i in. 2017 – Beckingham, E.L., Steefel, C.I., Swift, A.M., Voltolini, M., Yang, L., Anovitz, L.M., Sheets, J.M., Cole, D.R., Kneafsey, T.J., Mitnick, E.H., Zhang, S., Landrot, G., Ajo-Franklin, J.B., DePaolo, D., Mito, S. i Xue, Z. 2017. Evaluation of accessible mineral surface areas for improved prediction of mineral reaction rates in porous media. Geochimica et Cosmochimica Acta 205, s. 31–49.
4. Bourg i in. 2015 – Bourg, I.C., Beckingham, E.L. i DePaolo, D.J. 2015. The nanoscale basis of CO2 trapping for geologic storage. Environ. Sci. Technol. 49, s. 10265–10284.
5. Bujakowski, W. i Barbacki, A. 2004. Potential for geothermal development in Southern Poland. Geothermics Vol. 33, s. 383–395.
6. Bujakowski i in. 2016 – Bujakowski, W., Tomaszewska, B. i Miecznik, M. 2016. The Podhale geothermal reservoir simulation for long-term sustainable production. Renewable Energy Vol. 99, s. 420–430.
7. Chowaniec, J. 2009. Studium hydrogeologii zachodniej części Karpat polskich. Biul. PIG vol. 734, s. 1–98.
8. Długosz, P. i Nagy, S. 1996. Determination of hydrogdynamic parameters of the Podhale geothermal reservoir. Biulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 43(4), s. 225–242.
9. Golab i in. 2013 – Golab, A., Romeyn, R., Averdunk, H., Knackstedt, M. i Senden, T.J. 2013. 3D characterisation of potential CO2 reservoir and seal rocks. Aust. J. Earth Sci. 60, s. 111–123.
10. Gouze, P. i Luquot, L. 2011. X-ray microtomography characterization of porosity, permeability and reactive surface changes during dissolution. Journal of Contaminant Hydrogeology 120–121, s. 45–55.
11. Jaromin i in. 1990a – Jaromin, A., Jamrych, J., Kardasińska, J., Kępińska, B., Nagel, J., Sokołowski, J. i Wieczorek, J. 1990a. Dokumentacja wynikowa otworu geotermalnego Poronin PAN-1. Kraków: Arch. IGSMiE PAN.
12. Jaromin i in. 1990b – Jaromin, A., Jamrych, J., Kardasińska, J., Kępińska, B., Nagel, J., Sokołowski, J. i Wieczorek, J. 1990b. Dokumentacja wynikowa otworu geotermalnego Biały Dunajec PAN-1. Kraków: Arch. IGSMiE PAN.
13. Kępińska, B. 1997. Model geologiczno-geotermalny niecki podhalańskiej. Studia, Rozprawy, Monografie 48, Kraków: Wyd. CPPGSMiE PAN, Poland, 111 s.
14. Kępińska, B. 2001. Warunki hydrogeotermalne i termiczne podhalańskiego systemu geotermalnego w rejonie otworu Biały Dunajec PAN-1. Studia, Rozprawy, Monografie 93, Kraków: Wyd. IGSMiE PAN, 142 s.
15. Kępińska, B. 2006. Warunki termiczne i hydrotermalne podhalańskiego systemu geotermalnego. Studia, Rozprawy, Monografie 135, Kraków: Wyd. IGSMiE PAN, 112 s.
16. Kovac i in. 2006 – Kovac, K.M., Xu, T., Pruess, K. i Adams, M.C. 2006. Reactive chemical flow modelling applied to injection in the Coso EGS experiment. Proceedings of Thirty-First Workshop on Geothermal Reservoir Engineering Stanford University, Stanford, California, January 30–February 1, SGP-TR-179.
17. Landrot i in. 2012 – Landrot, G., Ajo-Franklin, J.B., Yang, L., Cabrini, S. i Steefel, C. 2012. Measurement of accessible reactive surface are in a sandstone, with application to CO2 mineralization. Chem. Geol. 318–319, s. 113–125.
18. Lai i in. 2015 – Lai, P., Moulton, K. i Krevor, S. 2015. Pore-scale heterogeneity in the mineral dissolution and reactive surface area of porous rock. Chemical Geology 411, s. 260–273.
19. Lopez i in. 2010 – Lopez, S., Hamm, V., Le Brun, M., Schaper, L., Boissier, F., Cotiche, C. i Giuglaris, E. 2010. 40 years of Dogger aquifer management in Ile-de-France, Paris Basin, France. Geothermics Vol. 39, s. 339–356.
20. Miecznik, M. 2017. Model zrównoważonej eksploatacji zbiornika wód geothermalnych w centralnej części Podhala do produkcji energii cieplnej i elektrycznej. Studia, Rozprawy i Monografie 202, Kraków: Wyd. IGSMiE PAN, 184 s.
21. Nagy, S. i Długosz, P. 2000. Identification of the low-enthalpy Podhale geothermal reservoir based upon long term interference and pulse hydrodynamic testing. World Geothermal Congress 2000, Kyushu–Tohoku, Japan, May 28–Jun 10, s. 2739–2744.
22. Sokołowski, J. 1992. Dokumentacja geosynoptyczna otworu geotermalnego Bańska IG-1. Geosynoptyka i Geotermia t. 1, Kraków: Wyd. CPPGSMiE PAN, 122 s.
23. Xu i in. 2011 – Xu, T., Spycher, N., Sonnenthal, E., Zhang, G., Zhend, L. i Pruess, K. 2011. TOUGHREACT Version 2.0: A simulator) for subsurface reactive transport under non-isothermal multiphase flow conditions. Computers & Geosciences, Vol. 37, iss. 6, s. 763–774.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-680c4e81-7c20-4143-9daa-fb2f36f04ff6