Wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako proponowana forma ochrony w polskim systemie ochrony zabytków

• Autorzy: Szmygin Bogusław

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK72UNESCO

Warianty tytułu

EN

Inclusion on the UNESCO World Heritage List as a Proposed Form of Protection in the Polish Monument Protection System

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

50. rocznica uchwalenia Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (1972) sprzyja podsumowaniu jej dokonań i ocenie wpływu na ochronę dziedzictwa. Ruch Światowego Dziedzictwa osiągnął znaczący sukces ilościowy, merytoryczny, wizerunkowy. Wypracowano unikatową, uniwersalną metodologię oceny dóbr dziedzictwa i standardy ich ochrony – są one oparte na współczesnym podejściu do ochrony i zarządzania dóbr kultury. Ochrona dóbr kultury Światowego Dziedzictwa odbywa się w ramach krajowych systemów ochrony zabytków. Standardy, metodologie i procedury krajowych systemów ochrony nie są spójne z systemem UNESCO. Dlatego ochrona i zarządzanie dóbr UNESCO nie mogą być realizowane w pełni. Dorobek, jakość i trwałość systemu Światowego Dziedzictwa uzasadnia włączenie go do krajowych systemów ochrony. W Polsce możliwe i zasadne jest uznanie „wpisania dobra na Listę Światowego Dziedzictwa” jako jednej z ustawowych form ochrony zabytków (art. 7).

EN

The fiftieth anniversary of the Convention concerning the protection of the world cultural and natural heritage (1972) is conducive to taking stock of its achievements and assessing its impact on heritage protection. The World Heritage movement has achieved significant quantitative, substantive, and image-related success. A unique, universal methodology for assessing heritage sites and standards for their protection have been developed—they are based on contemporary approaches to the protection and management of cultural sites. The protection of the World Heritage cultural sites is carried out within the framework of national systems of monument protection. The standards, methodologies and procedures of national protection systems are not consistent with the UNESCO system. Therefore, the protection and management of the UNESCO sites cannot be realized in full. The achievements, quality and sustainability of the World Heritage system justify its inclusion in national systems of protection. In Poland, it is possible and reasonable to recognize the inclusion of a site on the World Heritage List as one of the statutory forms of monument protection (Art. 7).

Słowa kluczowe

PL

Lista Światowego Dziedzictwa; UNESCO; polski system ochrony zabytków; formy ochrony zabytków

EN

UNESCO World Heritage List; Polish monument protection system; monument protection; forms

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 72
• Strony: 7--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Szmygin Bogusław

• Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej

• https://orcid.org/0000-0003-0629-4495

Bibliografia

• 1. An Act respecting places, persons and events of national historic significance or national interest, archaeological resources and cultural and natural heritage, Minister of Environment and Climate Change (Kanada), first reading, June 7, 2022.
• 2. Araoz Gustavo, Tendencje dziedzictwa dziś i jutro – z perspektywy ewolucji filozofii i teorii konserwatorskiej, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2015, nr 44.
• 3. Ashworth Gregory, Planowanie dziedzictwa, Kraków 2015.
• 4. Cameron Christina, Rossler Mechtild, Many Voices, One Vision; The Early Years of the World Heritage Convention, Ashgate Publishing, Dorchester 2003.
• 5. Environment Protection and Biodiversity Conservation Act 1999 (EPBC Act), Office of Parliamentary Counsel, Canberra (Australia), Version C2022C00214 registered 29/07/2022.
• 6. Fortuna-Marek Anna, Siwek Andrzej, Szmygin Bogusław, Wartościowanie dziedzictwa w Systemie SV – metoda i przykłady zastosowania, Politechnika Lubelska, Lublin 2017.
• 7. Kadłuczka Andrzej, Posłowie do Ogólnopolskiej Konferencj „Ochrona dziedzictwa architektury i urbanistyki II połowy XX wieku”, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2017, nr 49.
• 8. Larsen Knut Einar (red.), Nara conference on Authenticity in relations to the World Heritage Convention. Proceedings, UNESCO World Heritage Centre, Trondheim 1995.
• 9. Marcinek Roman, Myczkowski Zbigniew, Siwek Andrzej, Ocena skuteczności ochrony krajobrazu w parkach kulturowych w Polsce, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 66.
• 10. Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention, Paris 2021.
• 11. Outstanding Universal Value and Monitoring of World Heritage Properties, Warsaw 2011.
• 12. Sroczyńska Jolanta, Wartość społeczna zabytków architektury w świetle wybranych dokumentów UNESCO, ICOMOS, Rady Europy, kształtujących teorię ochrony dziedzictwa, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 65.
• 13. Szmygin Bogusław, Światowe Dziedzictwo kultury UNESCO – charakterystyka, metodologia, zarządzanie, Warszawa–Lublin 2016.
• 14. The National Historic Preservation Act, amended through December 16, 2016 and Codified in Title 54 of the United States Code.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).