Rozmieszczenie obiektów sakralnych jako kryterium wyznaczania zasięgu krajobrazu pogranicza kulturowego

• Autorzy: Awramiuk-Godun A.

Warianty tytułu

EN

Location of sacral objects as a criterion to determine the range of landscape of cultural borderland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Północno-wschodnia Polska jest określana mianem pogranicza religijnego, gdyż obszar ten kształtował się pod wpływem oddziaływania dwóch wielkich tradycji chrześcijańskich: zachodniej (łacińskiej) i wschodniej (bizantyjsko-ruskiej). W artykule przedstawiono wyniki badań, których celem było określenie zasięgu strefy przenikania kulturowego na podstawie analizy natężenia występowania obiektów sakralnych na terenie północno-wschodniej Polski i zachodniej Białorusi. W badaniu wykorzystano metodę wieloboków Thiessena (diagram Voronoi) oraz narzędzia geoinformacyjne (GIS) i geostatystyczne. W efekcie uzyskano mapy intensywności obiektów sakralnych (świątyń rzymskokatolickich i prawosławnych) oraz dwubiegunową mapę przenikania kulturowego, które pozwoliły określi zasięgu krajobrazu kulturowego pogranicza.

EN

The north-eastern Poland is described as a religious borderland and has been formed as a result of the inter-action of two great religious and cultural traditions: the Western (Latin) and Eastern (Byzantine-Ruthenian, Orthodox). The paper presents results of the research which aim was to present the extent of the cultural diffusion zone on the basis of the intensity of occurrence of church buildings in north-eastern Poland and western Belarus. The study used the method of Thiessen polygons (Voronoi diagram), and geo-information (GIS) and geostatistical tools. The result is the intensity maps of sacral buildings (Roman Catholic and Orthodox churches) and a bimodal map of the cultural diffusion that helped to determine the extent of the cultural landscape of the borderland.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz kulturowy pogranicza; obiekty sakralne; metoda wieloboków Thiessena; północno-wschodnia Polska; zachodnia Białoruś

EN

cultural landscape of borderlands; sacral objects; method of Thiessen polygons; north-eastern Poland; western Belarus

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 19
• Strony: 62--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Awramiuk-Godun A.

• Uniwersytet Warszawski, Wdział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Armand D.L., 1980: Nauka o krajobrazie, PWN, Warszawa.
• Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., 1993: Hydrometria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Barwiński M., 2004: Podlasie jako pogranicze narodowościowo-wyznaniowe, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Flaga M., 2010: Sanktuaria południowego Podlasia – ich historia i rola w wielowyznaniowym regionie [w:] Peregrinus Cracoviensis, z. 21: 115-134.
• Eberhardt P., 2004: Koncepcja granicy między cywilizacją zachodniego chrześcijaństwa a bizantyńską na kontynencie europejskim [w:] Przegląd Geograficzny, 76, 2: 169-188.
• Holly G., 2008: Kapliczki i krzyże przydrożne w Bieszczadach Wysokich [w:] Peregrinus Cracoviensis, z. 19: 147-160.
• Plit J., 2009: Tradycyjny krajobraz wiejski wschodniego Podlasia na przykładzie „krainy otwartych okiennic” [w:] Polskie krajobrazy wiejskie dawne i współczesne, (red.) Kuriat Z., Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 12, Sosnowiec: 47-57.
• Plit F., 2008: Województwo podlaskie – region pogranicza [w:] Współczesne problemy badań geografii Polski – geografia człowieka (red.): D. Świątek, M. Bednarek, P. Siłka, Dokumentacja Geograficzna nr 36: 7-14.
• Plit F., 2011: Krajobraz kulturowy – czym jest?, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Polski Komitet Normalizacyjny, 2010: Norma PN-EN-ISO 19123. Informacja geograficzna – Schemat dla geometrii i funkcji pokryć. http://e-przewodnik.gugik.gov.pl/norma_19123.htm.
• Sadowski A., 1995: Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Trans Humana, Białystok.
• Wiśniewski J., 1964: Rozwój osadnictw na pograniczu polsko-rusko-litewskim od końca XIV w. do połowy XVII w. [w:] Acta Baltico-Slavica, t. I: 115-135.
• Wiśniewski J., 1977: Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny – geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne [w:] Acta Baltico-Slavica, t. XI.