Szczególnie uciążliwe fale upałów w Lublinie

• Autorzy: Krzyżewska A.

Warianty tytułu

EN

Severe Heatwaves in Lublin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy scharakteryzowano fale upałów w Lublinie w latach 1951-2010. Dane pochodziły ze stacji meteorologicznej UMCS na Placu Litewskim, w ścisłym centrum miasta. Za falę upałów przyjęto ciąg przynajmniej trzech kolejnych dni z temperaturą maksymalną przekraczającą 30°C. W badanym wieloleciu takich fal wystąpiło 30. Spośród nich wybrano i przeanalizowano 3 szczególnie uciążliwe. Takie fale zostały wyróżnione ze względu na wysokie wartości temperatury maksymalnej, temperatury minimalnej oraz ciśnienia pary wodnej. Do szczególnie uciążliwych fal włączono również fale, które przez swą długość oddziaływają szczególnie niekorzystnie na organizm człowieka. Pierwsza z wyróżnionych fal wystąpiła w dniach 24-26 lipca 1963 i była to fala, z najwyższą średnią temperaturą maksymalną (34,2°C). Druga z nich wystąpiła od 26 lipca do 3 sierpnia 1994 i była to najdłuższa, 10-dniowa fala upałów. Trzecia szczególnie uciążliwa fala upałów pojawiła się w dniach 15-18 lipca 2010, która wyróżniła się szczególnie wysoką wartością ciśnienia pary wodnej (średnio 22,5hPa) i temperatury minimalnej (średnio 21,2°C). Zaobserwowano wzrost prawie o 3°C średniej temperatury minimalnej podczas fali między latami 1951-1980 i 1981-2010.

EN

In this paper heatwaves in Lublin was characterized during years 1951-2010. The data were obtained from UMCS meteorological station, localized in Litewski Square, which is placed in the city center. Heatwave is defined as at least three consecutive days with daily maximum air temperature of 30°C. In the analyzed period there were 30 heatwaves. From this number 3 particularly severe heatwaves were selected and analyzed. Such heatwaves were selected because of very high values of maximum temperature, minimum temperature and water vapor. Also, especially long heatwaves were added, as they have adverse effects on human health. First from analyzed heatwaves, has occurred from 24th to 26th July 1963 and during that time highest average maximum air temperature was noted (34,2°C). The second heatwave has occurred from 26th July to 3rd August and it was the longest heatwave, which lasted 10 days. The third heatwave has occurred from 15th to 18th July 2010 and during that time very high values of water vapor (22,5hPa on average) and very high values of minimum air temperature (21,2°C on average) were noted. There was observed increase of almost 3°C mean minimum temperature during heatwaves between years 1951-1980 and 1981-2010.

Słowa kluczowe

PL

fale upałów; Lublin; szczególnie uciążliwe fale upałów; noce tropikalne

EN

heatwaves; Lublin; severe heatwaves; tropical nights

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 207--215
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Krzyżewska A.

• Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

Bibliografia

• 1.Batko A., Twardosz R., 2013, Heat waves in Central Europe during the late 20th and early 21st century. Acta Balneologica, 55, 4 (134), 304-311.
• 2.de Bono A. De, Giuliani G., Kluser S., Peduzzi P., 2004, Impacts of summer 2003 heat wave in Europe. UNEP Environment Alert Bulletin 2, march 2004.
• 3.Della-Marta P. M., Haylock. M. R., Luterbacher J., Wanner H., 2007b, Doubled length of western summer heat waves since 1880. Journal of Geoph. Res., 112, D15103.
• 4.Della-Marta P. M. i in., 2007a, Summer heat waves over western Europe 1880 – 2003, their relationship to large-scale forcings and predictability. Climate Dynamics, 29, 251-275.
• 5.Díaz J., García R., Castro F., Hernández E., López C., C., Otero A., 2002a, Effects of extremely hot days on people older than 65 years old in Seville (Spain) from 1986 to 1997. Int. Journal of Biomet., 46, 145-149.
• 6.Díaz J., Jordán A., García R., López C., Alberdi J. C., Hernández E., Otero A., 2002b, Heat waves in Madrid 1986-1997: effects on the heath of elderly. Int. Journal of Biomet., 75, 163-170.
• 7.IPCC, 2014, Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, R.K. Pachauri and L.A. Meyer (red.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, ss. 151.
• 8.Kilbourne E. M., 1999. The spectrum of Illness During Heat Wave. Am J Prev Med, 16, 4.
• 9.Kossowska-Cezak U., Skrzypczuk J., 2011, Pogoda upalna w Warszawie (1947-2010). Prace i Studia Geogr. UW, 47, 139-146.
• 10.Kozłowska-Szczęsna T., Krawczyk B., Kuchcik M., 2004, Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Monografie IGiPZ PAN, 4, 124-129.
• 11.Koźmiński C., Michalska B., 2011, Variability in the numbers of cold, cool, warm, hot, and very hot days in Poland in the April–September period. Prz. Geogr., 83, 1, 91-107.
• 12.Krzyżewska A., 2014, Przegląd metod wydzielania fal upałów i fal mrozów. Prz. Geof., 59, 3-4, 2014, 157-173.
• 13.Kuchcik M., 2006, Defining heat waves - different approaches. Geogr. Pol., 79, 2, 47-63.
• 14.Kuchcik M., 2013, The attempt to validate the applicability of two climate models for evaluation of heat wave related mortality in Warsaw in 21st century. Geogr. Pol., 86, 4, 295-311.
• 15.Kyselý J., 2008, Influence of the persistence of circulation patterns on warm and cold temperatures anomalies in Europe: Analysis over the 20th century. Global and Planetary Change, 62, 147-163.
• 16.Kyselý J., Huth R., 2008, Relationship of surface air temperature anomalies over Europe to persistence of atmospheric circulation patterns conductive to heat waves. Advances in Geosciences, 14, 243-249.
• 17.Luber G., McGeehin M., 2008, Climate change and extreme heat events. The American Journal of Preventive Medicine, 35 (5), 429-435.
• 18.Matuszko D., Piotrowicz K., 2012, Extreme weather phenomena in Krakow and their atmospheric circulation. [in:] Bielec-Bąkowska Z., Łupiksza E., Widawski A. (red.) The role of circulation in shaping climate. Silesia University Press, Sosnowiec, 211-218.
• 19.Meehl G. A., Tebaldi C., 2004, More Intense, More Frequent, and Longer Lasting Heat Waves in the 21st Century. Science 13 August 2004, 305 (5686), 994-997.
• 20.Naugton M. P., Henderson A., Mirabelli M. C., Kaiser R., Wilhelm J. L., Kieszak S. M, Rubin C. H., McGeehin M. A., 2002, Heat-Related Mortality During a 1999 Heat Wave in Chicago. Am. J. Prev. Med. 22 (4):221-227.
• 21.Semenza J. C., McCullough J. E., Flanders W. D., McGeehin M. A., Lumpkin J. R., 1999, Excess Hospital Admissions During the July 1995 Heat Wave in Chicago. Am. J. Prev. Med. 16 (4):269-277.
• 22.Słownik meteorologiczny, 2003, red. T. Niedźwiedź, PTGeof, IMGW, Warszawa.
• 23.Smoyer-Tomic K., Kuhn R., Hudson A., 2003, Heat wave hazards: An Overview of Heat Wave Impacts in Canada. Natural Hazards, 28, 463-485.
• 24.Son J. Y, Bell M. L, Lee J. T., 2014, The impact of heat, cold and heat-waves on hospital admissions in eight cities in Korea. Int. Journal of Biomet., 58, 1893-1903.
• 25.Tomczyk A. M., 2012, The heat weather in Poznań in years 1980-2011. Słupskie Prace Geograficzne 9, 155-162.
• 26.Tomczyk A. M., 2014, Circulation-related condition of the occurrence of heatwaves in Poznań. Prz. Geogr., 89, 1, 41-52.
• 27.Twardosz R., 2009, Fale niezwykłych upałów w Europie na początku XXI wieku. Prz. Geof., 54, 3-4, 193-204.
• 28.Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2013, Exceptionally hot summers in Central and Eastern Europe (1951–2010). Theor. Appl. Climatol., 112, 617-628.
• 29.Wibig J., Podstawczyńska A., Rzepa M., Piotrowski P., 2009, Heatwaves in Poland – frequency, trends and relationships with atmospheric circulation. Geogr. Pol., 82, 33-46.
• 30.Worfolk J. B., 2000, Heat Waves: Their impact on the health of elders. Geriatric Nursing 21, 70-77.