Dzieje budowy gmachów Państwowego Instytutu Geologicznego oraz ich architektura (1919–1936)

• Autorzy: Graniczny M. , Urban H. , Kacprzak J.

Warianty tytułu

EN

History of the construction of buildings of the Polish Geological Institute and its architecture (1919–1936)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pierwszą tymczasową siedzibę Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG) stanowiła niewielka powierzchnia paru pomieszczeń w Pałacu Staszica na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Było to zdecydowanie za mało dla nowo utworzonego Instytutu. Dlatego też dyrektor Instytutu, Józef Morozewicz, przygotował memoriał w sprawie uzyskania zgody na wybudowanie nowych budynków stosownych do potrzeb. Koncepcja Józefa Morozewicza uzyskała akceptację Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Ostateczna decyzja o budowie nowych budynków została zaakceptowana przez Sejm Ustawodawczy RP 30 maja 1919 r. W tym celu przydzielono na budowę Instytutu działkę budowlaną na Mokotowie o wielkości 22 500 m2, pomiędzy ulicami: Rakowiecką, Wiśniową i Kazimierzowską. Projekt znanego architekta Mariana Lalewicza został wybrany w wyniku przetargu. Głównym problemem rozpoczęcia prac była trudna sytuacja finansowa państwa i ograniczone środki finansowe. Dlatego też prace budowlane przebiegały w wolnym tempie. Budowa pierwszego gmachu, pawilonu południowego, była realizowana począwszy od 1923 r. i zakończona w 1926 r. Oficjalne otwarcie i poświęcenie głównego pawilonu, który był jeszcze niedokończony, nastąpiło 22 grudnia 1929 r. w obecności Ministra Przemysłu i Handlu oraz innych osobistości. Wykończeniowe prace budowlane trwały przez kolejnych siedem lat i zostały ostatecznie zakończone w czerwcu 1936 r. Dnia 17 maja 2013 r. główny budynek Instytutu został nazwany imieniem Józefa Morozewicza.

EN

The first provisional seat of PGI was several rooms in the Staszic Palace in the Krakowskie Przedmieście Street in Warszawa. It was not satisfactory for the newly established Institute. Therefore, director of the Institute Józef Morozewicz prepared an appropriate memorial and attempted efforts to construct new properly designed buildings. The ideas of Józef Morozewicz were positively accepted by the Ministry of Industry and Trade. The final decision to construct new buildings was approved by the Parliament on May 30, 1919. In order to build the Institute, a state-owned plot of land was granted (22,500 m2) in Mokotów between the streets of Rakowiecka, Wiśniowa and Kazimierzowska. Famous architect Marian Lalewicz was chosen to design the buildings. The main problems arose from the difficult economic situation of the country and limited funds for construction works that proceeded very slowly. First, the southern pavilion was completed during 1923–1926. The official opening and consecration of the unfinished main pavilion took place on December 22, 1929, in the presence of Minister of Industry and Trade E. Kwiatkowski and other distinguished guests. However, further constructions took next seven years and were finally finished in June 1936. On May 17, 2013, the main pavilion was devoted to and named to Józef Morozewicz.

Słowa kluczowe

PL

Państwowy Instytut Geologiczny; budowa gmachów; Morozewicz Józef; Lalewicz Marian

EN

Polish Geological Institute; construction of buildings; Morozewicz Józef; Lalewicz Marian

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 465
• Strony: 159--165
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., zdj.

Twórcy

autor

Graniczny M.

• Państwowy Instytut Geologiczny ‒ Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00‒975 Warszawa

autor

Urban H.

• Państwowy Instytut Geologiczny ‒ Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00‒975 Warszawa

autor

Kacprzak J.

• Państwowy Instytut Geologiczny ‒ Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00‒975 Warszawa

Bibliografia

• [1] LALEWICZ M., 1934 ― Gmach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Architektura i Budownictwo, 3: 67–75.
• [2] MAJEWSKI J.S., URZYKOWSKI T., 2014 ― Przewodnik po powstańczej Warszawie. Świat Książki, Warszawa.
• [3] MOROZEWICZ J., 1938 ― Życie Polaka w zaborach i odzyskanej ojczyźnie 1865–1937. Wydanie własne, Warszawa.
• [4] URBAN H., GRANICZNY M., 2009 ― Dziewięćdziesiąta rocznica utworzenia Państwowego Instytutu Geologicznego na tle zarysu nauk o Ziemi w Polsce. Biul. Państw. Inst. Geol., 433.
• [5] WAGNER A., 2010 ― Gmach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie – przestrzenno-architektoniczne odniesienia Mariana Lalewicza do Klasycyzmów w architekturze polskiej. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 55, 4: 88–102.