O możliwości zastosowania azotku boru h-BN jako składnika żelaznego porowatego spieku

• Autorzy: Kałdoński T. , Kłos K.

Warianty tytułu

EN

The possibility of the application of boron nitride h-BN as a component of iron porous sinter

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań żelaznych spieków zawierających różne ilości heksagonalnego azotku boru h-BN. Badania tribologiczne przeprowadzono za pomocą maszyn KEWAT-6 i KEWAT-1 w Zakładzie Tribologii, Inżynierii Powierzchni i Logistyki Płynów Eksploatacyjnych IPMiT WME WAT. Stwierdzono, że zawartość do 3% wagowo azotku boru w żelaznym spieku proszku żelaza Höganas NC.100.24 poprawia skutecznie właściwości tribologiczne spieku, tj. zmniejsza wartość współczynnika tarcia, nie zwiększając zużycia spiekanych próbek mimo nieznacznego spadku ich twardości. Wyniki tych badań były podstawą do wykonania pełnogabarytowych tulei porowatych zawierających azotek boru h-BN w spieku, które następnie poddano badaniom stanowiskowym w ramach projektu badawczego rozwojowego PBR/15-249/2007/WAT-OR00002904 [L. 1], finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2007–2011.

EN

The results of research on the iron sinters containing various amounts hexagonal boron nitride h-BN are presented in this paper. The tribological research was realised with KEWAT-6 and KEWAT-1 machines at the Department of Tribology, Surface Engineering and Service Fluids Logistics of the Institute of Motor Vehicles and Transportation, FME, MUT. The paper concludes that boron nitride up to 3% by weight in the iron sinter of Höganas NC.100.24 iron powder efficiently increases tribological properties of the sinter, i.e. it lowers the value of the friction factor without increasing the wear of sintered samples. However, their hardness was slightly decreased. These results were the basis for making some full-size porous sleeves, which included boron nitride h-BN in the sinter. The sleeves were then subjected to stand tests within the framework of the development and research project number PBR/15-249/2007/WAT-OR00002904 [L. 1], financed by the Ministry of Science and Higher Education, 2007–2011. Very advantageous results were obtained from these tests, which allowed us to make a patent claim [L. 8].

Słowa kluczowe

PL

porowaty spiek Fe; azotek boru h-BN

EN

Fe porous sinter; boron nitride h-BN

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 3
• Strony: 21--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kałdoński T.

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, 00-908 Warszawa, ul. S. Kaliskiego 2

autor

Kłos K.

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, 00-908 Warszawa, ul. S. Kaliskiego 2

Bibliografia

• 1. Kałdoński T. i Zespół: Opracowanie, badania, przygotowanie do wdrożenia w technice wojskowej porowatych łożysk ślizgowych nowej generacji o zwiększonej nośności i trwałości, impregnowanych ekologicznymi smarami zawierającymi dobrane surfaktanty, w tym ciecze jonowe. Sprawozdanie końcowe z realizacji pracy badawczej rozwojowej PBR/15-249/2007/WAT/-OR00002904, WAT, Warszawa, maj 2012.
• 2. Metal Powder Industry Federation Standard 35 Material Standards for P/M Self-Lubricating Bearings, 1998 Edition.
• 3. Schatt W., Wieters K.: Powder Metallurgy. Processing and Materials. EPMA 1997.
• 4. Shikata H.: Oil impregnated sintered bearings. Lubrication, vol. 20, No. 8, 1984, pp. 29-32.
• 5. www.stellite.com/-strona firmy Delero Stellite Group, producenta stopu Tribaloy.
• 6. Kałdoński T.: Badania i technologia optymalnego stosowania azotku boru α-BN jako dodatku smarnościowego w sprzęcie wojskowym. Sprawozdanie końcowe projektu badawczego Grant PB OT00A01408, WAT, Warszawa 1998.
• 7. Kałdoński T.: Wpływ azotku boru na właściwości użytkowe smarów plastycznych do łożysk ślizgowych. Tribologia, nr 5-6, 1997, s. 640-646.
• 8. Kałdoński T. J., Kałdoński T.: Physicochemical self-lubricating mechanism of porous sliding bearings. Solid State Phenomena, vol. 13 (2006), pp. 405-410.
• 9. Kałdoński T.: Tribologiczne zastosowania azotku boru. WAT, Warszawa 2006.
• 10. Kałdoński T. i Zespół: Olej smarowy zawierający azotek boru α-BN, zwłaszcza do nasycania porowatych łożysk ślizgowych - P321029, 07.07.1997 r.; WYN: (11) 185733, WUP 31.07.2003.
• 11. Kałdoński T. i Zespół: Smar plastyczny, zwłaszcza do nasycania porowatych łożysk ślizgowych - P332485, 12.04.1999 r.;WYN: (11) 192006, WUP 31.08.2006.
• 12. Kałdoński T. i Zespół: Porowate łożyska ślizgowe spiekane z proszku żelaza z dodatkiem heksagonalnego azotku boru h-BN - P401050, 4.10.2012