Oddziaływanie emisji ditlenku siarki i tlenków azotu na zakwaszenie gleb Polski

• Autorzy: Kaczor A. , Brodowska M. S.

Warianty tytułu

EN

Effect of sulphur dioxide and nitrogen oxides emission on soil acidification in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano wartości emisji ditlenku siarki i tlenków azotu w Polsce w latach 1980-2004. Z tych danych obliczono ładunki protonów H+, powstające z opadu ditlenku siarki i tlenków azotu. Uzyskane dane wskazują, że w analizowanym ćwierćwieczu sumaryczny ładunek protonów wodoru, powstający z opadu SO2 i NOX, uległ obniżeniu z 4,38 (1980 r.) do 1,80 kmol H+ • ha-1 (2004 r.). Na tak liczący się spadek wartości tego ładunku wpłynęła 70% redukcja emisji SO2 i 40% NOX. Pomimo widocznej redukcji ładunku H+, powstającego w efekcie oddziaływania analizowanych czynników antropogennych, presja zakwaszenia gleb w Polsce nie uległa wyraźnemu zahamowaniu. Po części może to wynikać z faktu, że w tym samym czasie aż o około 70% obniżono emisję pyłów mających charakter alkaliczny.

EN

The levels of sulphur dioxide and nitrogen oxides emission in Poland in the years 1980-2004 were presented. This data was used to determine charges of H+ protons, which are created as the result of sulphur dioxide and nitrogen oxides precipitations. The obtained data indicate that in the analysed 25 years the total charge of hydrogen protons resulting from precipitations of SO2 and NOX decreased from 4.38 (1980) to 1,80 kmol H+ • ha-1 (2004 r.). This significant decline of the proton charge was influenced by a 70% reduction of SO2 emission and 40% reduction of NO, emission. Despite a noticeable reduction of H+ charge which is created as a result of the effect of the analysed anthropogenic factors the soil acidification pressure in Poland was not materially restricted. This may be partially attributable to the fact that simultaneously the emission of alkalme dusts was decreased by 70%.

Słowa kluczowe

PL

NOx; zakwaszenie gleb; emisja SO2; imisja SO2

EN

SO2; NOX emission and imission; soil acidification

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 2, No. 1
• Strony: 191--195
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Kaczor A.

• Katedra Biochemii i Chemii Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Szczebrzeska 102, 20-400 Zamość

autor

Brodowska M. S.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• [1] Filipek T., Fotyma M. i Lipiński W.: Stan, przyczyny i skutki zakwaszenia gleb ornych w Polsce. Nawozy i Nawożenie, 2006,2(27), 7-38.
• [2] Kaczor A.: Odżywianie się roślin w warunkach gleb silnie zakwaszonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 1998, (456), 55-62.
• [3] Lipiński W.: Odczyn gleb Polski. Nawozy i Nawożenie, 2005, 2(23), 33-40.
• [4] Skowrońska M. i Filipek T.: The acidifying potential of gaseous atmospheric pollutans (SO2, NOX, NH3) and nitrogen fertilizers in Poland. Polish J. Environ. Stud., 2007,16(3A), 247-250.
• [5] Dechnik I., Gliński J., Kaczor A. i Kem H.: Rozpoznanie wpływu kwaśnych deszczy na glebę i roślinę. Probl. Agrofiz., 1990,60,3-66.
• [6] GUS. Ochrona środowiska i gospodarka wodna. Warszawa 2006.
• [7] Sweeney P.M.: Commercial development of sulphur fertilizers in Europe. Sulphur in Agriculture, 1995, 19, 68-73.
• [8] Middleton N.: The global casino (sec. edit.). London 1999, 3-47.
• [9] Ceccotti S. P.: Plant nutrient sulphur - a review of nutrient balance, environmental impact and fertilizers. Fertilizer Res., 1996,43, 117-125.
• [10] Philips T.P. i Forster B.A.: Economic impacts of acid rain onforest aquatic and agricultural ecosystems in Canada. Amer. J. Agron. Econ., 1987,12, 963-969.
• [11] Białobok S.: Zjawisko kwaśnych deszczów. Kosmos, 1986, XXXV, 1(190), 43-63.
• [12] Chudzyńska L: Uleje, usiecze. Przegl. Techn., 1985, 4, 12-13.
• [13] Patalas Z.: Zagrożenie lasów. Kosmos, 1980, XXXV, 1(190), 65-74.
• [14] Perrson G. (red.): Acidiflcation today and tomorrow. Swedish Ministry of Agriculture, Environment 82, Committee, Stockholm 1982.
• [15] Raport PIOŚ. Stan środowiska w Polsce. Bibl. Monit. Środow., Warszawa 1998.
• [16] Filipek T. i Kaczor A.: Dynamika antropogenicznej presji zakwaszenia rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce. Mat. Konf. Ochrona i wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski. Puławy 3-4.06.1997, Sesje III i IV, 35-43.
• [17] Kaczor A. i Kozłowska J.: Wpływ kwaśnych opadów na agroekosystemy. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie 2000, (81), 55-68.
• [18] Acid deposition in the United Kingdom 1992-1994. Fourth report of the review group on acid rain. London 1997.
• [19] Przeglądy Ekologiczne, Polska. Warszawa 1995.
• [20] Graveland J., Wal R., Balen J. i Noordwijk A.: Poor reproduction in forest passerines from decline of snail abundance on acidifled soils. Nature, 1994, 368(6470), 446-448.
• [21] Hedin L., Granat L., Linkens G., Buishand T., Galloway J., Butler T. i Rodhe H.: Steep declines in atmospheric base cations in regions of Europe and North America. Nature, 1994, 367(6461), 351-354.
• [22] Kaczor A.: Dynamika zmian antropogenicznych przyczyn zakwaszenia gleb w Polsce w ostatnim 25-leciu. Zesz. Prób. Post. NaukRoln., 2002, (482), 235-244.
• [23] Kaczor A.: Możliwości wykorzystania niektórych właściwości gleby w ocenie stopnia zanieczyszczenia środowiska kwaśnymi opadami. Cz. II. Stan zakwaszenia gleby. Rocz. Glebozn., 1994, XLV, (3/4), 51-58.