Weryfikacja realizacji technik dynamicznych w radioterapii

• Autorzy: Ślosarek K.

Warianty tytułu

EN

Verification of the dynamic treatment techniques in radiotherapy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Technika dynamiczna w radioterapii została wprowadzona do praktyki klinicznej w polskich ośrodkach onkologicznych na przełomie XX i XXI wieku. Technologia ta bazuje na zmianie kształtu pola wiązki w trakcie zabiegu napromieniania. Technika dynamiczna powinna być weryfikowana pod kątem zgodności dawki obliczonej z aplikowaną w czasie seansu terapeutycznego oraz precyzji realizacji terapii. Niestety wypracowane metody weryfikacji technik statycznych, w których kształt wiązki promieniowania jest stały w czasie, nie mogą być wprost wykorzystane do sprawdzenia dynamicznego kształtowania wiązki. Dlatego kontrola jakości technik dynamicznych radioterapii jest obecnie bardzo szybko rozwijającą się dziedziną dozymetrii klinicznej. Weryfikację dawki i jej rozkładu można prowadzić na kilka sposobów, wykorzystując fantomy pomiarowe, urządzenia obrazowania zintegrowane z aparatem terapeutycznym lub urządzenia niezależne przy zastosowaniu oprogramowania dostępnego komercyjnie bądź utworzonego przez siebie. Większość stosowanych metod weryfikacji dawki w technikach dynamicznych wykonywana jest przed rozpoczęciem leczenia (pomiary dawek oraz ich rozkłady). W artykule przedstawiono metody dozymetrii, pomiarów fantomowych dawek i ich rozkładów oraz doświadczenia własne związane z dozymetrią portalową oraz MLC.

EN

Dynamic treatment technique was introduced into Polish oncology centers radiotherapy clinical practice at the turn of XX and XXI centuries. This technique involves modification of treatment field shape during the therapeutic session. Like any other irradiation technique, it needs to be verified, whether the calculated dose distribution is consistent with delivered during the treatment session. Unfortunately, developed verification methods of static treatment technique, within which the shape of the treatment field is constant during the procedure, cannot be directly used for dynamic treatment techniques verification. This is why the quality assurance of dynamic treatment techniques is very fast growing field of clinical dosimetry. Verification of dose and its distribution can be carried out in several ways using measurement phantoms or imaging devices integrated or not with biomedical accelerator. It is also possible to use locally developed or commercially available software to verify treatment session information stored in the databases. Most of the dose distribution verification methods are performed before patient starts the treatment. Dosimetry methods, phantom measurements of doses and dose distributions, as well as own experiences with portal dosimetry and MLC, were presented in the paper.

Słowa kluczowe

PL

dozymetria in vivo; DRR; EPID; fuzja obrazowania; mapy fluencji; MLC

EN

in vivo dosimetry; DRR; EPID; fusion imaging; maps fluency; MLC

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 2, nr 5
• Strony: 243--250
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Ślosarek K.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, oddział Gliwice, 44-101 Gliwice, ul. Wybrzeże AK 15

Bibliografia

• 1. K. Ślosarek: Podstawy planowania leczenia w radioterapii, Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Gliwice, 2007.
• 2. D.A. Low, J.F. Dempsey: Evaluation of the gamma dose distribution comparison metod, Medical Physics., 30, 2003, 2455-2464.
• 3. W. van Elmpt, L. McDermott, S. Sebastiaan Nijsten et al.: A literature review of electronic portal imaging for radiotherapy dosimetry, Radiotherapy and Oncology, 88, 2008, 289-309.
• 4. M. Hussein, Y. Tsang, R.A.S. Thomas at al: A methodology for dosimetry audit of rotational radiotherapy using a commercial detector array, Radiotherapy and Oncology, 108, 2013, 78-85.
• 5. Y.-C. Huang, C.-Y. Yeh, J.-H. Yeh, C.-J. Lo et al.: Clinical practice and evaluation of electronic portal imaging device for VMAT quality assurance, Medical Dosimetry, 38, 2013, 35-41.
• 6. W. van Elmpt, S. Nijsten, B. Mijnheer et al: The next step in patient-specific QA: 3D dose verification of conformal and intensity-modulated RT based on EPID dosimetry and Monte Carlo dose calculations, Radiotherapy and Oncology, 86, 2008, 86-92.
• 7. G. Li, Y. Zhang, X. Jiang, S. Bai, G. Peng et al.: Evaluation of the ArcCHECK QA system for IMRT and VMAT verification, Physica Medica, 2013, 29, 295-303.
• 8. www. ptw.de
• 9. www.iba-dosimetry.com
• 10. www.sunnuclear.com
• 11. www.scandidos.com
• 12. K. Sheng, R. Jones, W. Yang at al.: 3D Dose Verification Using Tomotherapy CT Detector Array, International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics, 82, 2012, 1013-1020.
• 13. M. van Zijtveld, M.L.P. Dirkx, H.J.C. de Boer et al.: 3D dose reconstruction for clinical evaluation of IMRT pretreatment verification with an EPID, Radiotherapy and Oncology, 82, 2007, 201-207.
• 14. L. Xing, J. Qian, T.S. Suh at al.: Closing the loop of radiation therapy: dose reconstruction using dynamic log files and CBCT, Radiotherapy and Oncology, 103, 2012, 75.
• 15. J. Winiecki: Graficzna weryfikacja radioterapii IMRT na podstawie współczynnika gamma, praca doktorska, Centrum Onkologii – Instytut MSC, Oddział Gliwice, 2013,
• 16. www.mathresolutions.com
• 17. www.varian.com
• 18. W. Osewski: Rekonstrukcja dawki w technikach dynamicznych: IMRT i VMAT, praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Wydział Mat- -Fiz-Chem, Katowice, 2013.
• 19. K. Ślosarek, M. Szlag, B. Berman, A. Grządziel: EPID in vivo dosimetry in RapidArc technique, Reports of Practical Oncology & Radiotherapy, 15, 2010, 8-14.
• 20. K. Podkowik: Ocena dokładności radioterapii w technice RapidArc przy zastosowaniu detektorów półprzewodnikowych, praca magisterska, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu, Poznań, 2013.
• 21. M. van Zijtveld, M. Dirkx, B. Heijmen: Correction of conebeam CT values using a planning CT for derivation of the “dose of the day”, Radiotherapy and Oncology, 85, 2007, 195-200.
• 22. M. Heliosach: Ocena ruchomości chorych na nowotwór gruczołu krokowego w trakcie radioterapii prowadzonej przy wykorzystaniu techniki dynamicznej RapidArc, praca magisterska, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu, Poznań, 2013.
• 23. E.W. Korevaar, D.J.L. Wauben, P.C. van der Hulst at al.: Clinical introduction of a linac head-mounted 2D detector array based quality assurance system in head and neck IMRT, Radiotherapy and Oncology, 100, 2011, 446-452.
• 24. C.J. Boylan, A.H. Aitkenhead, C.G. Rowbottom et al.: Simulation of realistic linac motion improves the accuracy of a Monte Carlo based VMAT plan QA system, Radiotherapy and Oncology, available online 3 October 2013.
• 25. R. Moeckli: Dose reconstruction in Tomotherapy, Radiotherapy and Oncology, 103, 2012, 76.