Nieznane mowy Jana Śniadeckiego z lat 1784-1785

• Autorzy: Wiąsław W.

Warianty tytułu

EN

Unknown lectures of Jan Śniadecki from the years 1784-1785

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper contains three lectures presented by Jan Śniadecki during scientific sessions held at the University of Cracow, then called the Main School of the Kingdom of Poland. Lecture One (1784): On the necessity of higher mathematics in understanding and perfecting physics. Lecture Two (read on 13 May 1785): On applications of mathematical sciences in the advancement of physics. Lecture Three (only an outline): On applying mathematics in physics. In these interesting lectures, Śniadecki pointed to the role of probability and statistics in conducting experiments, as well as the role played by logic where experiments were not necessary and where the results of one series of experiments needed to be verified by another. He mentioned astronomy, hydrodynamics and mechanics as those scientific domains in which mathematical analysis (calculus) was necessary. Śniadecki also stressed the essential role of differential equations in the physical sciences. It has been known from documents in the Archives of Jagiellonian University in Cracow that Śniadecki did lecture on the role of mathematics in physics in the years 1784-1785, but his manuscripts have so far been thought to be lost. In fact, six volumes of hitherto unknown manuscripts by Jan Śniadecki were kept in the years 1842-1986 in Russian, and then Soviet archives. They were returned to Vilnius (Wilno) in the late 1980s, and are now kept at the Historical Archives of Vilnius.

Słowa kluczowe

PL

polscy uczeni; matematycy; astronom

EN

Polish scholars; mathematicians; astronom

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 50, nr 3/4
• Strony: 149--182
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Wiąsław W.

• Instytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego

Bibliografia

• [1] Roman Aftanazy : Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo Wileńskie, Wrocław 1993 Ossolineum.
• [2] Michał Baliński: Żywot uczony i publiczny Jana Śniadeckiego (w tomie: Dzielą Jana Śniadeckiego. Tom pierwszy. Część druga) Warszawa 1839.
• [3] Pamiętniki o Janie Sniadeckim, jego życiu prywatném i publiczném i dziełach jego. Tomy I-II. Wilno 1865.
• [4] Kalina Bartnicka: Działalność edukacyjna Jana Śniadeckiego. Wrocław Ossolineum 1980.
• [5] Józef Bieliński: Unwersytet Wileński (1759-1831). Tomy I-III. Kraków 1899-1900.
• [6] Mirosława Chamcówna: Uniwersytet Jagielloński w dobie Komisji Edukacji Narodowej, Szkoła Główna Koronna w łatach 1786-1795. Wrocław-Kraków 1959 Ossolineum.
• [7] Jan Sniadecki, Kraków 1963 Uniwersytet Jagielloński.
• [8] Mirosława Chamcówna, Kamilla Mrozowska: Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765-1850. Tom II. Część I, Kraków 1965 Uniwersytet Jagielloński.
• [9] Jadwiga Dianni : Studium matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim do połowy XIX wieku. Kraków 1963 Uniwersytet Jagielloński.
• [10] Samuel Dickstein : O korespondencji Jana Śniadeckiego z Akademią Nauk w Petersburgu. „Wiadomości Matematyczne" VII (1903), s. 22-31.
• [11] Jan Sniadecki, jako mistrz i krzewiciel nauk matematycznych w Polsce. XXXIII (1931), s. 1-14.
• [12] Stefan Drobot : Dzieło Jana Śniadeckiego w naukach matematycznych i przyrodniczych. „Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego", Seria II: „Wiadomości Matematyczne" 1 (1955-1956), s. 95-111.
• [13] Samuel Dür: Jan Sniadecki - matematyk. „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej" 2 (1954), s. 439-469.
• [14] Wit Foryś, Jan Mietelski, Andrzej Pelczar: Jan Sniadecki (1756-1830), matematyk, astronom, reformator nauki (w tomie: Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Matematyki i Fizyki. Pod redakcją Bolesława Szafirskiego, Kraków 2000; s. 271-300).
• [15] Ludwik Janowski: Słownik bio-bibliograficzny dawnego Uniwersytetu Wileńskiego. Wilno 1939.
• [16] Michał Kamieński: Działalność astronomiczna Jana Śniadeckiego. „Wiadomości Matematyczne" XXXIII (1931), s. 15-20.
• [17] Oskar Kanfer : Jan Śniadecki jako matematyk. „XI Sprawozdanie Gimnazjum Państwowego im J. Korzeniowskiego w Brodach za rok szkolny 1930/31". 1930.