Analiza zagrożenia powodziowego Kazimierza Dolnego

• Autorzy: Krawczyk Przemysław , Całka Beata , Bielecka Elżbieta

Warianty tytułu

EN

Flood risk analysis of Kazimierz Dolny

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powodzie to jedna z najczęstszych i najbardziej niszczycielskich klęsk żywiołowych na świecie, które mają negatywny wpływ na ludzi, środowisko i gospodarkę. Artykuł ma na celu modelowanie i ocenę ryzyka powodziowego wykorzystując jednowymiarowy model HEC-RAS oraz otwarte dane udostępniane przez Główny Urzędu Geodezji i Kartografii. Obszar badań obejmuje Kazimierz Dolny położony nad Wisłą. Badania przeprowadzono w trzech etapach. Po pozyskaniu danych z numerycznego modelu terenu i elementów doliny rzecznej (np. przekrojów poprzecznych doliny) oraz opracowaniu warstwy szorstkości na podstawie wskaźników Manninga, wymodelowano wody wezbraniowe dla powodzi dziesięcio-, stu- i pięćset letniej. Analiza ryzyka wykazała, że powódź 100-letnia powoduje już dość znaczne szkody w dobrach ludzkich i kulturowych, a powódź 500-letnia znacznie je powiększa, niszcząc 2016 budynków i zalewając obszar o powierzchni niemalże 207 ha.

EN

Flooding is one of the most frequent and devastating natural disasters in the world, generating negative impact to people, environment and economy. The paper aims in flood risk modelling and risk assessment based on one-dimensional HEC-RAS model and open data derived form the Head Office of Geodesy and Cartography. The research area covers the small historic city Kazimierz Dolny located on the Vistula River. The research was carried out in three stages. After digital elevation model and river valley elements (e.g. valley cross sections) data acquisition, as well as elaborating a roughness layer based on Manning's indicators, the ten-, one-hundred- and five-hundred-year floods water were modelled. The risk analysis showed that the 100-year flood is already causing quite significant damage to human and cultural assets, and the 500-year flood significantly increases it, destroying 2,016 buildings and flooding an area of almost 207 hectares.

Słowa kluczowe

PL

powódź; ocena zagrożenia; model HEC-RAS; GIS; otwarte dane; Wisła

EN

flood; risk assessment; HEC-RAS model; GIS; open data; Vistula

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 20, z. 4(99)
• Strony: 81--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krawczyk Przemysław

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

autor

Całka Beata

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

• https://orcid.org/0000-0002-7147-0849

autor

Bielecka Elżbieta

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

• https://orcid.org/0000-0003-3255-1264

Bibliografia

• Bobkowska, K., Cur, M., Piask, A. 2015: Przetwarzanie i analiza danych z wykorzystaniem metod geodezyjnych na potrzeby opisu środowiska wodnego. Wydawnictwo Polskiego Internetowego Informatora Geodezyjnego, seria GEOMATYKA. Dostępne on-line: http://www.geomatyka.eu/publikacje/isbn9788393460922/isbn9788393460922.pdf (dostęp 28.11.2022).
• Calka, B., Nowak Da Costa, J., Bielecka, E. 2017: Fine scale population density data and its application in risk assessment. Geomatics, Natural Hazards and Risk 8:2, 1440-1455, DOI: 10.1080/19475705.2017.1345792
• Dziechciarz M.2010: Historyczne powodzie na Wiśle Lubelskiej w świetle znaków i tablic wielkich wód. Praca magisterska, promotor Grześ M., Toruń 2010, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Gudowicz, J. 2008: Metoda modelowania zasięgu wód wezbraniowych na równinie zalewowej na przykładzie doliny Parsęty. Landform Analysis 8: 29–32.
• ISOK, https://www.isok.gov.pl/hydroportal.html
• Krawczyk, P. 2022: Opracowanie mapy i wizualizacji obszarów zalewowych. Praca inżynierska, Wydział Inżynierii Lądowej Wojskowej Akademii Technicznej, kierunek: geodezja i kartografia.
• Kundzewicz, W.Z. 2014: Adapting flood preparedness tools to changing flood risk conditions: the situation in Poland. Oceanologia 56(2):385–407. doi:10.5697/oc.56-2.385
• Kundzewicz, Z.W., Szamalek, K., Kowalczak, P. 1999: The Great Flood of 1997 in Poland. Hydrological Sciences Journal 44:6, 855-870, DOI: 10.1080/02626669909492285.
• Magnuszewski, A., Gutry-Korycka, M. 2009: Rekonstrukcja przepływu wielkich wód Wisły w Warszawie w warunkach naturalnych. Prace i studia geograficzne 43: 141-151.
• Łajczak, A. 2006: Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Wisły między Skoczowem a Puławami. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 4/1: 197-215.
• Pajewska-Kwaśny, R., 2012: Zagrożenie katastrofami naturalnymi w Polsce. Wiadomości Ubezpieczeniowe 3, 77–86.
• Parvin, F., Ali, S.A., Calka, B., Bielecka, E., Linh, N.T.T., Pham, Q.B. 2022: Urban flood vulnerability assessment in a densely urbanized city using multi-factor analysis and machine learning algorithms. Theor Appl Climatol 149, 639–659 (2022). https://doi.org/10.1007/s00704-022-04068-7
• Pathan, A. I., Agnihotri, P. G. 2019: A Combined Approach For 1-D Hydrodynamic Flood Modeling By using Arc-Gis, Hec-Georas, Hec-Ras Interface A Case Study On Purna River Of Navsari City, Gujarat. International Journal of Recent Technology and Engineering 8(1):1410-1417.
• Pham, Q. B., Ali, S. A., Bielecka, E., Calka, B., Orych, A., Parvin, F., Łupikasza, E. 2022: Flood vulnerability and buildings’ flood exposure assessment in a densely urbanised city: comparative analysis of three scenarios using a neural network approach. Natural Hazards, 1-39.
• Piskozub, A. (Ed.). 1982: Wisła: monografia rzeki. Wydawnictwo Komunikacji i Łącznością.
• Raport 2.0. 2022: Raport z wykonania przeglądu i aktualizacji map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego, Państwowo Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, raport z projektu Przegląd i aktualizacja map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego POIS.02.01.00-00-0013/16.
• Taylor, J., Man Lai, K., Davies, M., Clifton, D., Ridley, I., Biddulph, P. 2011: Flood management: prediction of microbial contamination in largescale floods in urban environments. Environ Int 37(5):1019–1029.
• Tymków, P.1., Stodolak, R. 2012: Sposoby reprezentacji danych geoprzestrzennych w systemach modelowania hydrodynamicznego przepływów powodziowych. Sympozjum Europejskie – Współczesne Problemy Ochrony Przeciwpowodziowej Paryż – Orlean 28-30.03.2012.
• Üneş, F., Ziya Kaya, Y., Varçin, H., Demirci, M., Taşar, B., Zelenakova, M. 2020: Flood Hydraulic Analyses: A Case Study of Amik Plain, Turkey. Water 12, 2070. https://doi.org/10.3390/w12072070
• WHO. 2017: Flooding: managing health risks in the WHO European Region. WHO Regional Office for Europe. Dostępne on-line: https://www.who.int/publications/i/item/flooding-managing-health-risks-in-the-who-european-region (dostęp 28.11.2022).