Dziedziny wychowania do bezpieczeństwa

• Autorzy: Klimek Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/147010

Warianty tytułu

EN

Areas of education for safety

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Edukacja dla bezpieczeństwa - jako przedmiot nauczania w szkole, na różnych poziomach edukacji - rozpatrywana jest w kontekście realizacji procesu kształcenia i procesu wychowania wśród uczniów. Obejmuje więc swym zakresem nie tylko zdobywanie wiedzy i umiejętności w obszarze przeciwdziałania różnym zagrożeniom, ale także kształtowanie osobowości, postaw i zachowań uczniów w trudnych sytuacjach. Zatem oddziaływania wychowawcze, obok kształcących, wpisane są na stałe w proces edukacji na rzecz bezpieczeństwa, dlatego mówimy o wychowaniu do (dla) bezpieczeństwa. Przedmiotem i podmiotem wychowania do (i dla) bezpieczeństwa jest człowiek narażony na współczesne zagrożenia w życiu społecznym, zwłaszcza zagrożenia militarne, ekologiczne, ekonomiczne, społeczne czy też zagrożenia w cyberprzestrzeni. W kontekście zaś wychowania w dziedzinie bezpieczeństwa rozpatrywać winniśmy problemy wychowania młodego człowieka w wielu sferach jego życia. Stąd też warto te sfery życia, ujęte w dziedziny wychowania, odnieść do edukacji dla bezpieczeństwa. Biorąc za punkt wyjścia w tym względzie podstawę programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w szkole oraz treści kształcenia przedmiotu „Edukacja dla bezpieczeństwa”, szczególna uwaga w niniejszych rozważaniach skierowana zostanie na wychowanie moralne, wychowanie zdrowotne i fizyczne, wychowanie umysłowe oraz wychowanie obywatelskie i patriotyczne. Dopełnienie wywodów stanowić będą informacje o wychowaniu (jako podstawowej kategorii pedagogicznej i procesie obejmującym całe życie człowieka) i wychowaniu do bezpieczeństwa. Problemy bezpieczeństwa ludzi (w naszym przypadku dzieci i młodzieży) stają się współcześnie przedmiotem wielu różnorodnych działań edukacyjnych - kształcących i wychowawczych. Oprócz wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa (i przeciwdziałania zagrożeniom) należy kształtować u uczniów również postawy i zachowania, odnoszące się do różnych sytuacji życia codziennego. Tym samym wchodzimy niejako w poszczególne sfery ich życia, traktowane w wychowaniu (do bezpieczeństwa) jako jego dziedziny.

EN

Education for safety - as a subject of education at school, at various levels of education - is considered in the context of the implementation of the educational process and the upbringing process among students. Therefore, it covers not only the acquisition of knowledge and skills in the area of counteracting various threats, but also shaping the personality, attitudes and behavior of students in difficult situations. Thus, educational impact, apart from educating, is permanently inscribed in the process of education for safety, which is why we are talking about education for (for) safety. The subject and subject of education for (and for) security is a human being exposed to contemporary threats in social life, especially military, ecological, economic, social threats or threats in cyberspace. In the context of education in the field of security, we should consider the problems of educating a young person in many spheres of his life. Hence, it is worth referring these spheres of life to education for safety. Taking as the starting point in this respect the core curriculum of pre-school education and general education at school and the content of education in the subject „Education for security”, particular attention in these considerations will be focused on moral education, health and physical education, mental education as well as civic and patriotic education. The arguments will be complemented with information about education (as a basic pedagogical category and a process that covers the whole human life) and education to safety. The problems of people’s safety (in our case, children and adolescents) are nowadays the subject of many different educational activities - educating and educating. In addition to knowledge and skills in the field of security (and counteracting threats), students should also develop attitudes and behaviors relating to various everyday situations. Thus, we enter some spheres of their lives, treated in education (for security) as its area.

Słowa kluczowe

PL

wychowanie; dziedzina wychowania; bezpieczeństwo; wychowanie do bezpieczeństwa; edukacja dla bezpieczeństwa

EN

upbringing; areas of education; security; education for safety; areas of education for safety

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2021
• Tom: R. 11, Nr 22
• Strony: 11--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Klimek Krzysztof

• Wojskowa Akademia Techniczna

• https://orcid.org/0000-0002-1554-4604

Bibliografia

• [1] Bera, R., 2017. Pedagogika bezpieczeństwa w kontekście współczesnych zagrożeń w życiu społecznym. Annales Uniwesitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, vol XXX (4), s. 11-18.
• [2] Brezinka, W., (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Podręcznik akademicki. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• [3] Dewey, J., 2005. Moje pedagogiczne credo. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• [4] Drabik, K., 2015. Rola edukacji w kształtowaniu bezpieczeństwa personalnego. W: A. Pieczywok, K. Loranty, red. Bezpieczeństwo jako problem edukacyjny. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej, s. 45-62.
• [5] Gorniewicz, J., 2007. Teoria wychowania (wybrane problemy). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• [6] Jakubowska, E., 2019. Wychowanie obywatelskie w procesie edukacji wczesnoszkolnej (rozprawa doktorska). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• [7] Jarmoszko, S., red., 2002. Podstawy pedagogiki w kształceniu oficerów. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• [8] Kerschensteiner, G., 1936. Dusza wychowawcy i zagadnienie kształcenia nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia.
• [9] Kruszko, K., 2010. Pedagogiczne aspekty bezpieczeństwa dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• [10] Kwiasowski, Z., 2015. Znaczenie edukacji dla bezpieczeństwa w wychowaniu obywatelskim. W: A. Skrabacz, L. Kanarski, red. Edukacja dla bezpieczeństwa: teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo AON, s. 81-95.
• [11] Lesiński, L.S., 2019. Bezpieczny uczeń. Program nauczania przedmiotu „Edukacja dla bezpieczeństwa”. III etap edukacyjny – zakres podstawowy, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• [12] Łobocki, M., 1999. ABC wychowania. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• [13] Łobocki, M., 2003. Minimum wiedzy o współczesnej teorii wychowania. Chowanna 2003, nr 1, s. 81-98.
• [14] Łobocki, M., 2010. Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• [15] Okoń, W., 2001. Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• [16] Pieczywok, A., 2014. Edukacja dla bezpieczeństwa i jej możliwości oddziaływania na człowieka. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Agrobiznesu w Łomży, nr 55, s. 61-86.
• [17] Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa Edukacja dla bezpieczeństwa, 2017. Warszawa.
• [18] Pomykało, W., red., 1997. Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja.
• [19] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r., poz. 356).
• [20] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 roku w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r., poz. 467).
• [21] Schoenebeck, H., 1994. Antypedagogika – być i wspierać zamiast wychowywać. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski i S-ka.
• [22] Sępowicz-Busko, K., Skwarek, B., 2017. Wychowanie dzieci i młodzieży do bezpieczeństwa w ujęciu aksjologicznym. Zeszyty Naukowe PWSZ im. Witelona w Legnicy, nr 23 (2), s. 58-72.
• [23] Tchorzewski, A., 2018. Wstęp do teorii wychowania. Krakow: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatium.
• [24] Tłuczek-Tadla, E., 2012. Edukacja obywatelska w stowarzyszeniu młodzieżowym. Studium teoretyczno-empiryczne. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• [25] Wawrzyniak, J., 2009. Teoretyczne podstawy wychowania (materiały dla studentów AHE w Łodzi). Łódź: Wydawnictwo AHE.
• [26] Zarzecki, L., 2012. Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie. Jelenia Góra: Wydawnictwo Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej.