Nowe metody i narzędzia dla badań zjawiska nagłego wyrzutu węgla i gazu

• Autorzy: Dutka B. , Kudasik M. , Wierzbicki M.

Warianty tytułu

EN

New methods and instruments for sudden gas and coal outburst research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dotychczasowe doświadczenia uzyskane w kopalniach górnośląskich pokazują, że zagrożenie wyrzutami węgla i gazu w tym rejonie ma charakter lokalny, związany z istniejącymi zaburzeniami geologicznymi. Obowiązujące wskaźniki stanu zagrożenia wydają się być niewystarczające dla jego rzetelnej oceny. W pracy przedstawiono metody i narzędzia powstałe w laboratorium Pracowni Mikromerytyki IMG PAN do badania natury wyrzutów. Przedstawiono również nowe kierunki badań tych zjawisk oraz narzędzia do ich realizacji.

EN

Experiences obtained up to now in mines of Upper Silesian Coal Basin indicated that outburst potential in this region has a local character, connected with geological disturbances. Obligatory use outbursts prediction indexes seems to be not enough suffice for the complete estimation of outburst danger. This article presents new methods and instruments prepared in the Laboratory of Micromeritics IMG PAN, helpful for investigation of nature of outbursts. There were presented also new research directions of gas and coal outbursts and instruments for their realization.

Słowa kluczowe

PL

wyrzut węgla; wyrzut metanu; wskaźnik desorpcji; sorpcja; metan

EN

gas outburst; coal outburst; desorption index; sorption; methane

• Wydawca: Instytut Mechaniki Górotworu PAN
• Czasopismo: Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 9, no. 1-4
• Strony: 137--147
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dutka B.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, ul Reymonta 27; 30-059 Kraków

autor

Kudasik M.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, ul Reymonta 27; 30-059 Kraków

autor

Wierzbicki M.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, ul Reymonta 27; 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 94, poz. 841, z 2003 r. Nr 181, poz. 1777 oraz z 2004 r. Nr 219, poz. 2227.
• [2] Jakubów A., Tor A., Tobiczyk S., Wyrzut metanu i skał w drążonej lunecie rurowej II na poziomie 1000 m w KWK „Pniówek” okoliczności, przyczyny i skutki, Szkola Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk, 2003.
• [3] Młynarczyk M., Wierzbicki M., Węgiel odmieniony strukturalnie w rejonie wyrzutu w chodniku transportowym D-6 w pokładzie 409/4 KWK „Zofiówka” – pomiary stereologiczne, Archives of Mining Sciences, vol. 51, 2006.
• [4] Krause E., Analiza potencjalnego zagrożenia wyrzutami gazów i skał w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Wiadomości Górnicze, 6/2005.
• [5] Wierzbicki M., Analiza zmienności wskaźnika desorpcji z zastosowaniem metody średnich ruchomych – WUG, Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie, Nr 3 (139)/2006, s. 22-27.
• [6] Topolnicki J., Wierzbicki M., Skoczylas N., Wyrzuty skalno-gazowe w świetle badań laboratoryjnych i pomiarów kopalnianych, Archives of Mining Sciences, Vol. 49, s. 99-116, 2004.
• [7] Topolnicki J., Wyrzuty skalno-gazowe w świetle badań laboratoryjnych i modelowych, Rozprawa habilitacyjna, Inst. Gospod. Surowcami Mineralnymi PAN, Kraków, s. 63, Kraków, 1999.
• [8] Wierzbicki M., Zmiany stanu naprężenia i wytężenia materiału w trakcie prowokowania i inicjacji laboratoryjnego wyrzutu skalno-gazowego, IMG PAN, Rozprawy, monografie, Nr. 4, s. 134, 2003.
• [9] Sprawozdanie Komisji powołanej dla zbadania przyczyn i okoliczności wyrzutu metanu i skał oraz wypadku zbiorowego, zaistniałego w dniu 22 listopada 2005 r. w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. w Kopalni Węgla Kamiennego „Zofiówka” w Jastrzębiu Zdroju. Katowice, luty 2006, (materiały niepublikowane).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).