Łazienki Królewskie w twórczości Zygmunta Vogla

• Autorzy: Szendi A.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc140303

Warianty tytułu

EN

Royal Łazienki (Baths) in the art of Zygmunt Vogel

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Jednym z najsławniejszych rodzimych przykładów ogrodowego stylu krajobrazowego stały się Łazienki Królewskie, ukochana rezydencja Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wielokrotnie przedstawiana przez różnych twórców doczekała się bogatego zbioru ikonografi cznego prezentującego jej losy i rozwój. Pod względem liczby prac poświęconych temu ogrodowi znacząco wyróżnia się Zygmunt Vogel. W ten szczególny sposób przyczynił się on do poszerzenia dzisiejszego stanu wiedzy o wyglądzie Łazienek z początkowego okresu ich istnienia. Materiału porównawczego niezbędnego do oceny rzeczywistej wartości jego obrazów pod względem wiarygodności przedstawienia dostarczają dzieła innych artystów, m.in. Jana Piotra Norblina, Marcina Zaleskiego, Franciszka Smuglewicza. Żaden jednak z nich w swej aktywności zawodowej nie poświęcił tyle miejsca wspomnianej tematyce, ile Vogel. Stał się on autorem wielu niezwykle malowniczych widoków Łazienek, prezentując różne ujęcia zarówno głównych elementów ich kompozycji, jak i mniej popularnych zakątków ogrodu, które stanowić miały rodzaj przeznaczonej dla króla malarskiej dokumentacji o stanie założenia. Analiza porównawcza dzieł Vogla z pracami innych twórców potwierdziła tezę o jego rzetelności. Pozwoliła również dopatrzyć się w nim jedynego malarza, który pokazał, jak ta królewska rezydencja zmieniła się na przestrzeni 20 lat.

EN

The Royal Łazienki became one of the most famous examples of Polish landscape gardens, the beloved residence of Stanisław August Poniatowski. Repeatedly portrayed by various artists, it has a rich collection of iconographic material presenting its development. The important leader in the number of works devoted to this garden is Zygmunt Vogel. In this special way, he contributed to the extension of the present state of knowledge about the appearance of the Royal Łazienki from the time of their formation. Reference material needed to assess the real value of his paintings in terms of the credibility is provided in the works of other artists, including Norblin, Zaleski, Smuglewicz. However, none of them, in their professional activity, devoted as much space to this topic, as Vogel. He became the author of many highly artistic views of Łazienki, presenting various expressions of both the main elements of the composition, as well as less popular parts of the assumption. It was a kind of painting documentation prepared for the king showing him the garden’s transformations. Comparative analysis of Vogel’s works with the work of other authors confi rmed the thesis of his reliability. It also allowed us to see him as the only painter who showed how this royal residence changed over the 20 years.

Słowa kluczowe

PL

ogrody krajobrazowe; ikonografia; Łazienki Królewskie; Vogel Zygmunt

EN

landscape gardens; iconography; Royal Łazienki; Vogel Zygmunt

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 3(39)
• Strony: 23--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Szendi A.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology.

Bibliografia

• [1] Sroczyńska K., Zygmunt Vogel Rysownik Gabinetowy Stanisława Augusta, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 1969.
• [2] Kraushar A., Warszawa za Sejmu Czteroletniego: w obrazach Zygmunta Vogla, Nakładem Księgarni Św. Wojciecha, Poznań–Warszawa 1921.
• [3] Radziewicz-Winnicki J., Historia architektury nowożytnej w Polsce. Klasycyzm, Wydawnictwo PŚl, Gliwice 2009.
• [4] Kraushar A., Widoki Warszawy i jej okolic Karola Albierti’ego malarza nadwornego Hessko-Darmsztadzkiego ze schyłku XVIII wieku, Nakładem Towarzystwa Miłośników Historyi, Warszawa 1912.
• [5] Kwiatkowski M., Jabłoński K., Łazienki-Belweder, Arkady, Warszawa 1986.
• [6] Majdecki L., Historia ogrodów, t. 2: Od XVIII w. do współczesności, PWN, Warszawa 2008.
• [7] Fijałkowski W., Szlakiem warszawskich rezydencji i siedzib królewskich, PTTK „Kraj”, Warszawa 1990.
• [8] Tatarkiewicz W., Łazienki Warszawskie, Arkady, Warszawa 1972.
• [9] Batowscy N. i Z., Kwiatkowski M., Jan Chrystian Kamsetzer, architekt Stanisława Augusta, PWN, Warszawa 1978.
• [10] Jankowski E., Dzieje ogrodnictwa w Polsce w zarysie, Nakładem Banku dla Handlu i Przemysłu w Warszawie, Warszawa 1923.
• [11] Chrząszczewska J., Warnkówna J., Z biegiem Wisły. Obrazki o kraju, Nakładem Gebethnera i Wolffa, Gebethner i S-ka, Warszawa–Kraków 1901.
• [12] Majdecki L., Łazienki. Przemiany układu przestrzennego założenia ogrodowego, [w:] W. Plapis (red.), Rejestr ogrodów polskich, z. 7, PWN, Warszawa 1969.
• [13] Bogdanowski J., Ciołek G., Ogrody polskie, Arkady, Warszawa 1978.
• [14] Tatarkiewicz W., Łazienki Królewskie i ich osobliwości, Arkady,Warszawa 1967.
• [15] Morawińska A., Augusta Fryderyka Moszyńskiego Rozprawa o ogrodnictwie angielskim, 1774, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977.