Prawa zwierząt w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

• Autorzy: Stańczuk Izabela

Identyfikatory

DOI

110.34752/2024-3-6

Warianty tytułu

EN

Animal rights in the Armed Forces of the Republic of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest podniesienie poziomu wiedzy i świadomości w przedmiocie użytkowania zwierząt w Siłach Zbrojnych RP, ich praw oraz roli jaką pełnią w trakcie swojej pracy w służbie człowiekowi. Przepisy prawa określają proces doboru psów i koni do służby, ich utrzymania oraz wycofania z użytkowania. Szczegółowość przyjętych rozwiązań i ich pragmatyzm pozwalają stwierdzić, że ustawodawca dość kompleksowo zabezpieczył prawa zwierząt w wojsku zobowiązując ich opiekunów, jak również dowódców jednostek wojskowych do dbałości o ich prawidłowe utrzymanie oraz zapewnienie im niezbędnej opieki lekarsko-weterynaryjnej. Istotnym krokiem zmierzającym do zagwarantowania zwierzętom podstawowych praw było unormowanie ich sytuacji w momencie wycofania z użytkowania (potocznie nazywanej „emeryturą dla zwierząt”). Z kolei wprowadzenie możliwości uzyskiwania przez psy stopni wojskowych zdaje się potwierdzać, że zwierzęta w Siłach Zbrojnych są nie tylko potrzebne, ale wręcz niezastąpione.

EN

The purpose of this article is to raise the level of knowledge and awareness of the use of animals in the Polish Armed Forces, their rights and the role they play during their service to man. The law defines the process of selection of dogs and horses for service, their maintenance and withdrawal from service. The detail of the solutions adopted, and their pragmatism allow us to conclude that the legislator has secured the rights of animals in the military quite comprehensively by obliging their guardians, as well as commanders of military units, to take care of their proper maintenance and provide them with the necessary veterinary and medical care. An important step aimed at guaranteeing animals' basic rights was the normalization of their situation at the time of decommissioning (commonly referred to as “retirement for animals”). In turn, the introduction of the possibility for dogs to obtain military ranks seems to confirm that animals in the Armed Forces are not only necessary but even irreplaceable.

Słowa kluczowe

PL

pies; koń; prawa zwierząt; użytkowanie zwierząt; Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej

EN

dog; horse; animal rights; use of animals; Armed Forces of the Republic of Poland

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 3
• Strony: 235--255
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Stańczuk Izabela

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0003-2446-8428

Bibliografia

• Bal A., Wsparcie działań bojowych JW. GROM, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2020, Nr 2 (XXXIX).
• Bernacki Z., Oddział Weterynaryjny Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie (1832-1842), „Życie Weterynaryjne”2024, 99 (7/8)
• Bulira J., Komentarz do art. 257 [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz red. H. Królikowski, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023, LEX/el.
• Bulira J., Komentarz do art. 258 [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz red. H. Królikowski, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023, LEX/el.
• Bulira J., Komentarz do art. 260 [w:] Obrona Ojczyzny. Komentarz red. H. Królikowski, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023, LEX/el.
• Goettel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013, LEX/el, https://sip.lex.pl/#/monograph/369273602/201399?tocHit=1 (dostęp: 26.05.2024).
• Mielnik D., Obecność psów służbowych w służbach mundurowych w kontekście zwiększania bezpieczeństwa państwa, {w:] Bezpieczeństwo krajowe i międzynarodowe w XXI wieku, red. M. Tomczyk, Archaegraph, Łódź-Kielce 2020, s. 97, cyt. za: K. Banaszak-Kulka, Kilka uwag psach służbowych – od starożytności do współczesności, „Acta Universitatis Wratislaviensis – Przegląd Prawa i Administracji”, nr LXII/2004, s. 127.
• ŹRÓDŁA
• https://czarnaowca.org, „Jak pracują zwierzęta w służbach mundurowych. Raport z monitoringu przygotowany przez fundację Czarna Owca Pana Kota”, Kraków 2018, s.45. (dostęp: 26.05.2024).
• https://czarnaowca.org, „Zwierzęta użytkowane na potrzeby militarne” (dostęp:26.05.2024). https://dziennik-polityczny.com, „Polska wprowadza stopnie wojskowe dla psów. Dożywotnio” (dostęp:28.05.2024).
• https://krytykapolityczna.pl, „Ile jest miejsca dla zwierząt w konstytucji” (dostęp:26.05.2024).
• https://www.polska-zbrojna.pl, „Operator na czterech łapach” (dostęp:29.05.2024).
• https://www.polska-zbrojna.pl, M. Kowalska-Sendek, „Rex kapralem! Psy będą miały stopnie wojskowe” (dostęp:26.05.2024).
• https://www.wojskonews.pl, „Wysokie wymagania dla psa i konia w wojsku” (dostep:29.05.2024).
• Jaroszewska – Choraś D., Prawo zwierząt do humanitarnego traktowania czyli quo vaid homine?, https://repozytorium.ukw.edu.pl, s.65, (dostęp 30.05.2024).
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 stycznia 2024 r. w sprawie używania psów i koni w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, (Dz.U. z 2024 r., poz.58).
• Szubert W., Praca psów w służbach mundurowych, https://instytutbirm.pl, W. Szubert, „Praca psów w służbach mundurowych”, s.79 (dostęp:30.05.2024).
• Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, (Dz.U. z 2024 r., poz. 248).
• Ustawa z dnia 11.08.2021 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 1728)
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, (Dz.U. z 2023, poz.1580).
• Zarządzenie nr 7/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 kwietnia 2023 r. w sprawie wprowadzenia do użytku „Regulaminu ogólnego żołnierza Wojska Polskiego”, (Dz.Urz.MON z 2023, poz.49).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)