Wpływ zróżnicowanego nawożenia i uwilgotnienia na zawartość fosforu w glebie i runi łąki trwałej grądowej

• Autorzy: Mendra M. , Ducka M.

Warianty tytułu

EN

The effect of different fertilisation and moisture on phosphorus content in the soil and sward of permanent dry meadow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono na łące trwałej położonej w siedlisku grądowym, na czarnej ziemi zdegradowanej w Falentach, w latach 2009–2011. Czynnikami badawczymi były cztery poziomy nawożenia mineralnego i dwa nawożenia naturalno-mineralnego w warunkach optymalnego uwilgotnienia (obiekty nawadniane) i okresowych niedoborów wody (bez nawodnień). Dodatkowo ustanowiono obiekt nawożony dawką azotu 180 kg·ha-¹, na którym od 1997 r. zaniechano nawożenia fosforem. Celem pracy była ocena wpływu nawożenia mineralnego i naturalno-mineralnego oraz stanu uwilgotnienia gleby na zawartość fosforu w runi łąkowej i zasobność gleby w ten składnik. Nie stwierdzono istotnych różnic w plonowaniu obiektu pozbawionego nawożenia fosforem (N-180bis), w porównaniu z innymi obiektami, na których stosowany był ten składnik oraz taka sama dawka azotu w formie mineralnej (N-180) i naturalno-mineralnej (G1). W trakcie badań stwierdzono wyraźną tendencję obniżania się odczynu na wszystkich obiektach nawozowych w obu badanych warstwach gleby. Najmniejsze wartości pH stwierdzono na obiektach o najwyższych dawkach azotu w formie mineralnej (N-240). Nawożenie gnojówką łagodziło skutki zakwaszenia badanej gleby na obiektach doświadczenia, stabilizując jej odczyn. Badana gleba uplasowała się w zakresie dużej zasobności w fosfor, nawet na obiekcie, na którym od 14 lat nie stosowano nawożenia tym składnikiem. Zawartość fosforu w runi z obiektów nawożonych fosforem przekraczała granice optymalnej zawartości. Niewiele mniejszą zawartość fosforu, mieszczącą się w granicach optimum, oznaczono w runi z obiektów pozbawionych nawożenia fosforowego.

EN

Studies were carried out on permanent dry meadow situated on black degraded earth in Falenty in the years 2009–2011. Experimental factors consisted of four levels of mineral fertilisation, two levels of organic-mineral fertilisation at optimum moisture (irrigated objects) and at periodical water deficits (without irrigation). An additional object was fertilised with 180 kg·ha-¹ but phosphorus fertilisation had been abandoned since 1997 there. The study was aimed at assessing the effect of mineral and organic-mineral fertilisation and of soils moisture on phosphorus content in meadow sward and in soil. No significant differences were found in yielding between the object devoid of phosphorus fertilisation (N-180bis) and other objects fertilised with phosphorus and the same dose of nitrogen in both mineral (N-180) and organic-mineral (G1) form. A distinct trend of decreasing pH was found in all fertilisation variants in both analysed soil layers. The lowest pH was found in meadows fertilised with the highest doses of mineral N (N-240). Fertilisation with liquid manure mitigated the effect of soil acidification in experimental objects and stabilised soil pH. Analysed soil was rich in phosphorus even in the object not fertilised with this nutrient for 14 years. Phosphorus content in the sward from variants fertilised with phosphorus exceeded the optimum values. Slightly smaller phosphorus content, within the optimum limits, was determined in the sward from object devoid of phosphorus fertilisation.

Słowa kluczowe

PL

fosfor; łąka trwała; nawozy mineralne; nawozy naturalne

EN

mineral fertilisers; organic fertilisers; permanent meadow; phosphorus

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 13, z. 3
• Strony: 105--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Mendra M.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel.+ 48 22 735-75-35

autor

Ducka M.

Bibliografia

• 1. BARSZCZEWSKI J., KILISZCZYK D. 1991. Wpływ zróżnicowanego nawożenia NPK na zawartość tych składników w roślinności z łąki nawadnianej. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie. Sesja naukowa. Nr 263. Z. 34 s. 323–328.
• 2. ČERMÁK P., CIGÁNEK K., TRÁVNÍK K., BUDŇÁKOVÁ M. The phosphorus in Czech agriculture. Nawozy i Nawoženie – Fertilizers and Fertilization. Vol. 4 s. 175–181.
• 3. DOMAŃSKI P. 1999. Poradnik dla użytkowników łąk i pastwisk. Poznań. Wydaw. Agencja Reklamowa „Prodruk”. ISBN 97-88386707-77-5 ss. 180.
• 4. DUCKA M., BARSZCZEWSKI J. 2012. Degradacja runi łąkowej w warunkach optymalnego uwilgotnienia i zróżnicowanego nawożenia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 3 (39) s. 39–51.
• 5. FALKOWSKI M. 1983. Łąkarstwo i gospodarka łąkowa. Pr. zbior. Red. M. Falkowski. Warszawa. PWRiL. ISBN 8309007299 ss. 615.
• 6. GAJ R., GRZEBISZ W. 2003. Fosfor w roślinie. W: Pierwiastki w środowisku. Fosfor. Journal of Elementology. Vol. 8(3) suppl. s. 5–18.
• 7. GŁOWACKI J. 2007. Regeneracja użytków zielonych. Lubuskie Aktualności Rolnicze. Nr 08 s. 13–14.
• 8. HAYGARTH P.M. 2000. Mechanisms and mitigation of phosphorus transfer from soil to water. W: Scientific basis to mitigate the nutrient dispersion into the environment. Conference proceedings. Falenty/Nadarzyn near Warsaw, December 13–14, 1999. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 126–137.
• 9. KOPEĆ M. 2000. Dynamika plonowania i jakości runi łąki górskiej w okresie trzydziestu lat doświadczenia nawozowego. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie. Ser. Rozprawy. Z. 267. ISSN 1233-4189 ss. 84.
• 10. KOPEĆ M., GONDEK K. 2010. Efektywność wapnowania użytku zielonego w wieloletnim doświadczeniu (Czarny Potok). Inżynieria Ekologiczna. Nr 22. s. 25–33.
• 11. OKRUSZKO H., WALCZYNA J. 1970. Oznaczanie zasobności organicznych gleb łąkowych w fosfor przy użyciu wyciągów 0,5 n HCl. Rocznik Nauk Rolniczych. Ser. F. T. 77. Z. 3 s. 437–453.
• 12. SAPEK A. 2008. Nawożenie fosforem i jego skutki w środowisku. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 2b (24) s. 127–137.
• 13. SAPEK A., NAWALANY P. BARSZCZEWSKI J. 2003. Stężenie składników nawozowych w wodzie do nawodnień i do picia w Falentach. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 3. Z. specj. (6) s. 79–84.
• 14. SAPEK A., SAPEK B. 2006. Zmiany zawartości fosforu w glebie i roślinności łąkowej w siedem lat po zaniechaniu nawożenia tym składnikiem. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. specj. (17) s. 83–91.
• 15. SAPEK B. 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozprawa habilitacyjna. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 93.
• 16. SAPEK B. 2010. Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Cz. 2. Zmiany pobrania manganu, cynku i miedzi z plonem. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4 (32) s. 205–224.
• 17. SAPEK B., KALIŃSKA D., BARSZCZEWSKI J. 2002. Wpływ węglanu wapnia i saletry wapniowej na dynamikę wynoszenia składników mineralnych z plonem roślinności łąkowej. Zeszyty Problemowe Postępu Nauk Rolniczych. Z. 484 cz. 2. s. 549–561.
• 18. SAPEK B., SAPEK A. 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Materiały Instruktażowe. Nr 115. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 81.
• 19. SAPEK B., SAPEK A. 2006. Uwalnianie mineralnych form fosforu w glebie i zawartość tego składnika w runi łąkowej w warunkach przewagi opadowej gospodarki wodą. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. specj. (17) s. 65–82.
• 20. WESOŁOWSKI P. 2003. Wyniki nawożenia gnojówką bydlęcą i nawozami mineralnymi łąki na glebie torfowo-murszowej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 3. Z. 1 (7) s. 39–51.