Funkcje aproksymujące przeciętny przebieg wskaźników deformacji dla wyznaczania parametrów rozproszenia losowego pogórniczych przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu

• Autorzy: Stoch T. , Niedojadło Z. , Sopata P. , Moskała S.

Warianty tytułu

EN

Functions approximating the average course of deformation indicators for the determination of the random dispersion parameters of the post-mining dislocations and land surface deformations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie rozproszenia losowego procesu przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu w aspekcie wyznaczania przeciętnych przebiegów wskaźników deformacji oraz wpływu metody aproksymacji na uzyskiwane wartości parametrów rozproszenia procesu. Porównano metody estymacji oparte na krzywych splajnowych, wielomianach ortogonalnych, funkcjach teorii Knothego oraz ich zmodyfikowanych wersjach o zwiększonej „elastyczności”. Przydatność do aproksymacji zobrazowano na kilku praktycznych przykładach obserwacji procesu deformacji metodami geodezyjnymi w liniach obserwacyjnych dla różnych warunków prowadzenia eksploatacji górniczej. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie wniosków na temat przydatności poszczególnych funkcji, a także określenie optymalnego modelu nieliniowego dla aproksymacji przeciętnych przebiegów wskaźników deformacji.

EN

This paper presents the issue of random dispersion of the process of dislocations and deformations of land surface in the aspect of the determination of deformation indicators´ average courses and effects of the approximation method on the obtained dispersion process parameter values. It compares methods of estimation based on splines, orthogonal polynomials, the Knothe theory functions and their modified versions of increased “flexibility”. The suitability for approximation was illustrated on the basis of several practical examples of selected deformation process observations by use of geodetic methods in observation lines for various mining conditions. The obtained results allowed to draw up conclusions regarding the usability of given functions and to determine an optimum non-linear model for the approximation of the average courses of deformation indicators.

Słowa kluczowe

PL

wpływy eksploatacji górniczej; proces deformacji powierzchni terenu; wskaźniki deformacji; rozproszenie losowe wskaźników deformacji

EN

influences of mining exploitation; land surface deformation process; deformation indicators; random dispersion of deformation indicators

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 70, nr 8
• Strony: 113--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Stoch T.

• AGH w Krakowie

autor

Niedojadło Z.

• AGH w Krakowie

autor

Sopata P.

• AGH w Krakowie

autor

Moskała S.

• MGGP S.A.

Bibliografia

• 1. Hejmanowski R., Kwinta A.: Determining the coefficient of horizontal displacements with the use of orthogonal polynomials, Archives of Mining Sciences, Vol. 54 (2009), No 3, 2009, p. 441–454.
• 2. Hejmanowski R. i inni. Opracowanie metodyki wyznaczania lokalnych wartości współczynnika przmieszczeń poziomych „B” na podstawie aktualnych danych pomiarowych deformacji terenu, Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica, Kraków 2008.
• 3. Klein G.: Badanie fluktuacji losowych niejednorodnych pól przemieszczeń w ośrodku rozdrobnionym, „Archiwum Górnictwa” 1978, t. 23 z. 3.
• 4. Knothe S.: Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania, „Archiwum Górnictwa i Hutnictwa” 1953, t. 1, z. 1.
• 5. Litwiniszyn J.: Przemieszczenia górotworu jako pewien proces losowy, W: Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi [Praca zbiorowa] cz.1, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1980, s. 252-262.
• 6. Moskała Sz.: Zastosowanie wybranych funkcji nieliniowych do aproksymacji przeciętnych wskaźników deformacji, praca dyplomowa (niepublikowana), Kraków 2013.
• 7. Popiołek E.: Rozproszenia losowe odkształceń poziomych terenu w świetle geodezyjnych obserwacji skutków eksploatacji górniczej, „Zeszyty Naukowe AGH” Nr 594, „Geodezja” Kraków 1976, z. 44.
• 8. Popiołek E., Ostrowski J.: Zależność między nachyleniami a przemieszczeniami poziomymi terenu w ostatecznie wykształconych nieckach obniżeniowych, „Ochrona Terenów Górniczych” 1978, Nr 46.
• 9. Stoch T.: Wpływ warunków geologiczno-górniczych eksploatacji złoża na losowość procesu przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu, rozprawa doktorska (niepublikowana), AGH, Kraków 2005.
• 10. Kincaid D., Cheney W.: Analiza numeryczna, Wydawnictwa NaukowoTechniczne, Warszawa 2006.