Uwarunkowania gospodarki osadami ściekowymi w Polsce i Niemczech

• Autorzy: Henclik A. , Kulczycka J. , Gorazda K. , Wzorek Z.

Warianty tytułu

EN

Conditions of sewage sludge management in Poland and Germany

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce dominującym sposobem zagospodarowania osadów ściekowych jest ich składowanie oraz przyrodnicze wykorzystanie. Zgodnie z przepisami prawa taki sposób zagospodarowania musi ulec zmianie, gdyż od 2016 r. będzie obowiązywał zakaz składowania osadów ściekowych. W Niemczech w latach 80. XX w. około 50% osadów ściekowych było składowanych, ale po wprowadzeniu zakazu składowania nieprzetworzonych osadów ściekowych od 2005 r. ilość ta znacznie spadła. Obecnie ponad 50% osadów ściekowych jest spalanych, około 30% jest suszonych i stosowanych w rolnictwie czy do kształtowania terenów, a pozostałe są kompostowane i znajdują różne zastosowania w gospodarce. W artykule porównano sposoby gospodarowania osadami ściekowymi w Polsce i Niemczech, uwzględniając uwarunkowania technologiczne, prawne i ekonomiczne. Zwrócono szczególną uwagę na możliwości zastosowania przetworzonych osadów ściekowych, w tym pozyskiwania cennych surowców, np. fosforu, z popiołów powstałych po ich spaleniu.

EN

In Poland, annually there is produced about 535 000 Mg of dry matter of municipal sewage sludge, and according to forecasts, this amount in 2022 can reach 746 000 Mg of dry matter. In Germany, for several years the annual amount of the sludge produced is at a level about 2 000 000 Mg of dry matter. The produced sludge should be disposed in an environmentally safe manner. In the case of sewage sludge disposal mainly three basic methods are used: agricultural and biological utilization, landfilling and combustion. In Poland, the dominant methods of sewage sludge management is landfilling and agro-biological utilization. According to the current law, this method of management must be changed, because from 2016 the landfilling of sewage sludge will be restricted. In Germany, in the 80s of the 20th century, about 50% of sewage sludge was landfilled, but after the ban for landfilling of unprocessed sewage sludge since 2005, this number dropped significantly. Currently over 50% of sewage sludge is incinerated, about 30% is dried and used in agriculture or for forming land areas, and the rest is composted and used for different purposes in the economy. The article compares methods of sewage sludge management in Poland and Germany, taking into account the conditions of technological, legal and economic issues. Particular attention was paid to the possibility of using processed sewage sludge, including the acquisition of valuable raw materials such as phosphorus from the ash formed after thermal treatment of these sludge. Deadline for introduction in Poland and Germany restriction for landfilling of unprocessed sewage sludge results in the advancement of both the sludge management method in accordance with the requirements of environmental protection and technological advancement and amount of installations for treatment. In an ongoing study in recent years, new methods of obtaining phosphorus are analysed. Such an alternative source can be sewage sludge or ash after its combustion. Initiatives that are aimed directly at the efficient use of phosphorus and its recovery remain scattered and are rarely taken into account in creating policies. Available form of financing research programs are funded by the national resources of individual countries or EU funds.

Słowa kluczowe

PL

osady ściekowe; popioły lotne; fosfor; odzysk

EN

sewage sludge; sewage sludge ash; phosphorous; recovery

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Inżynieria i Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 17, nr 2
• Strony: 185--198
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Henclik A.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków

autor

Kulczycka J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Zarządzania ul. Gramatyka 10, 30-962 Kraków

autor

Gorazda K.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Technologii Nieorganicznej i Biotechnologii Środowiska, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

autor

Wzorek Z.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Technologii Nieorganicznej i Biotechnologii Środowiska, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

Bibliografia

• [1] Smakowski T., Ney R., Galos K. (red.), Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2009, IGSMiE PAN, Kraków 2011.
• [2] COM (2014) 297 final.
• [3] U.S. Geological Survey, http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/phosphate_rock/
• [4] Gazda M., Rak A., Sudak M., Badania kofermentacji osadów ściekowych z tłuszczami odpadowymi w oczyszczalni ścieków w Brzegu, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Nr 3/III/2012, 49-90.
• [5] Projekt PURE (Project on Urban Reduction of Eutrophication - Projekt redukcji eutrofizacji z obszarów zurbanizowanych), Dobre praktyki związane z gospodarką osadami ściekowymi, październik 2012, http://www.purebalticsea.eu/download.php/// dms/pure/PURE-Gospodarka% 20osadami%20sciekowymi.pdf
• [6] Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014.
• [7] Jakuta D., Osady ściekowe - gorący problem, Wodociągi - Kanalizacja 2013, 11(117), http://www.e-czytelnia.abrys.pl
• [8] Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych z dnia 13 lipca 2010 r., DzU 2010, Nr 137, poz. 813.
• [9] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu, DzU 2013, poz. 38.
• [10] Cichocka R., Walka z czasem czy z osadem?, ILF Consulting Engineers Polska, http:// e-czytelnia.abrys.pl/index.php?mod=tekst&id=16829
• [11] Rocznik Ochrona Środowiska, GUS, Warszawa 2013.
• [12] Rocznik Ochrona Środowiska, GUS, Warszawa 2011.
• [13] Bień J.D., Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych metodami termicznymi, Inżynieria i Ochrona Środowiska 2012, 15, 4, 439-449.
• [14] Bąbelewski P., Współspalanie paliw alternatywnych w cementowniach CEMEX Polska, scc.com.pl/konferencje/prezentacje/IPAL_14-06-2012/CEMEX.pdf
• [15] Adam C., Kruger O., Complete survey of German sewage sludge ashes - phosphorous and technology metal recovery potential, Second Symposium on Urban Mining, 19-21.05.2014, Bergamo.
• [16] http://www.bmub.bund.de
• [17] http://www.endswasteandbioenergy.com/article/1296533/%E2%82%AC2m-funding-sewersludge-biogas-plant
• [18] Grzyś E., Zasady stosowania komunalnych osadów ściekowych, http://www.dodr.pl/III/4/1/3/7/zasady_stosowania_komunalnych_osadow_sciekowych.pdf
• [19] http://www.ieabcc.nl/database/cofiring.php
• [20] Stelmach S., Wasilewski R., Zuwała J., Sobolewski A., Komunalne osady ściekowe jako paliwo odnawialne – droga do współspalania w energetyce zawodowej, Czysta Energia 2006, 11, http://e-czytelnia.abrys.pl/?mod=tekst&id=6745
• [21] Werle S., Doświadczenia i potencjał termicznego zagospodarowania osadów ściekowych, Energetyka Cieplna i Zawodowa 2010, 9, http://www.kierunekenergetyka.pl/artykul,3029, doswiadczenia-i-potencjal-termicznego-zagospodarowania-osadow-sciekowych.html
• [22] Harborth P., Heussner C., Münnich K., Fricke K., P recovery from old landfills: a comparison of municipal solid waste, sewage sludge and sewage sludge ash landfills, Second Symposium on Urban Mining, 19-21.05.2014, Bergamo.
• [23] Wójtowicz A., Kierunki zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w świetle zmian prawa. Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi w województwie pomorskim, Konferencja - Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, 11 maja 2012, http://urzad.pomorskie.eu/res/umwp/dokumenty/pos_pgo/prezentacja_a.w_jtowicz_wodoci_gi_s_upsk.pptx
• [24] Hudziak G., Gorazda K., Wzorek Z., Główne kierunki w zastosowaniu popiołów po termicznej obróbce osadów ściekowych, Chemia. Czasopismo Techniczne, 1-Ch/2012, 16.
• [25] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Komunikat konsultacyjny w sprawie zrównoważonego stosowania fosforu, COM (2013) 517 final.
• [26] http://www.susan.bam.de/
• [27] http://www.phosphorrecycling.de
• [28] http://www.umweltinnovationsprogramm.de/sites/default/files/benutzer/36/dokumente/201402-18_internetbeitrag_abwasserverband_braunschweig_final.pdf
• [29] Gorazda K., Kowalski Z., Nowak A.K., Wzorek Z., Krupa K., Kulczycka J., Henclik A., Odpady. Alternatywa surowcowa dla przemysłu fosforowego, Przemysł Chemiczny 2013, 92, 5, 761-766.
• [30] http://www.nutrientplatform.org/?p=306
• [31] http://www.phosphorusplatform.org/