Prognozowanie wydatków instytucji z wykorzystaniem modelu Kleina

• Autorzy: Kozicki Bartosz , Tomaszewski Jarosław , Korpysz Bartłomiej

Identyfikatory

DOI

10.37055/nsz/147991

Warianty tytułu

EN

Forecasting expenses of the institution with the use of the Klein model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przeprowadzono analizę i ocenę szeregu czasowego wydatków podmiotu badań. Zbadano rozkład rozpatrywanych danych, wykorzystując wykresy w postaci: histogramu, normalności oraz test Shapiro–Wilka. Następnie poszukiwano istnienie wartości odstających i ekstremalnych poprzez zastosowanie wykresu ramka-wąsy. Następnie zastosowano Twarze Chernoffa do wykrycia sezonowości w ujęciu miesięcznym w szeregu czasowym rozpatrywanych wydatków. Wykryte podczas analiz danych prawidłowości w postaci trendu i sezonowości zostały potwierdzone zbudowanym modelem zerojedynkowym regresji wielorakiej. W opracowaniu przeprowadzono prognozowanie szeregu czasowego wydatków stosując model Kleina. Ostatnim etapem badań była analiza i ocena reszt uzyskanej prognozy. Prognoza wydatków na 2021 rok to kwota 575 248 346 zł, natomiast w 2022 roku wzrosła do poziomu 676 989 270 zł.

EN

The study includes an analysis and evaluation of the time series of expenses of the research subject. The distribution of the analyzed data was examined with the use of graphs, such as: a histogram, normality and the Shapiro-Wilk test. The existence of outliers and extreme values was then searched for with a box plot. Chernoff Faces were then used to detect the monthly seasonality in the time series of the expenses under consideration. The regularities in the form of trend and seasonality detected during the data analyzes were confirmed by the binary model of multiple regression. The study includes forecasting of the time series of expenses with the use of the Klein model. The last stage of the research was the analysis and evaluation of the remainder of forecasts. The forecast of expenses for 2021 is an amount of PLN 575 248 346. In 2022, it increased to PLN 676 989 270.

Słowa kluczowe

PL

wydatki; prognozowanie; bezpieczeństwo ekonomiczne; model Kleina

EN

expenditures; forecasting; economic security; Klein model

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Nowoczesne Systemy Zarządzania
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 17, nr 1
• Strony: 77--92
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kozicki Bartosz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania

• https://orcid.org/0000-0001-6089-952x

autor

Tomaszewski Jarosław

• Sztab Generalny Wojska Polskiego

• https://orcid.org/0000-0003-2365-0797

autor

Korpysz Bartłomiej

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania

Bibliografia

• [1] Czyżyński, R., Klóska, R., 2019. Wybrane zagadnienia z prognozowania, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• [2] Dittmann, P., 2016. Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Metody i ich zastosowanie, Marki: Wydawnictwo Nieoczywiste.
• [3] Gabrusewicz, W., Kamela-Sowińska, A., Poetschke, H., 2000. Rachunkowość zarządcza, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• [4] Głuszkowski, T., Jabłońska, M., 2008. Prognozowanie i analiza sprzedaży. Modele w Excelu, Łódź: Wydawnictwo 4TG.
• [5] Grabiński, T., Wydymus, S., Zeliaś, A., 1989. Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [6] Jóźwiak, J., Podgórski, J., 2012. Statystyka od podstaw, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• [7] Kot, S.M., Jakubowski, J., Sokołowski, A., 2011. Statystyka, Warszawa: Difin.
• [8] Kozicki, B., Waściński, T., Brzeziński, M., Lisowska, A., 2018. Cost forecast in a shipping company, Transport Means 2018, Litwa (online).
• [9] Koziej, S., 2009. Podstawy bezpieczeństwa, Warszawa: Wydawnictwo AON.
• [10] Kurek, S., 2000. Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa, [w:] Kurini, S., Krc, M. (red.), Ekonomika bezpieczeństwa państwa średniej wielkości. Teoria i praktyka, Warszawa–Brno.
• [11] Luszniewicz, A., 2003. Statystyka w zarządzaniu, Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku.
• [12] Łuniewska, M., Tarczyński, W., 2006. Metody wielowymiarowej analizy porównawczej na rynku kapitałowym, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [13] Makridakis, S.G., Wheelwright, S.C., Hyndman, R.J., 1998. Forecasting methods and applications, New York: John Wiley and Sons.
• [14] Mitkow, Sz., Tomaszewski, J., Kozicki, B., 2021. Bezpieczeństwo militarne a potencjał osobowy Sił Zbrojnych RP, Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna.
• [15] Pluta, W., 1977. Wielowymiarowa analiza porównawcza w badaniach ekonomicznych, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• [16] Rabiej, M., 2018. Analizy statystyczne z programami Statistica i Excel, Gliwice: Helion.
• [17] Williams, P., 2012. Studia bezpieczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• [18] Zagdański, A., Suchwałko, A., 2016. Analiza i prognozowanie szeregów czasowych. Praktyczne wprowadzenie na podstawie środowiska R, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [19] Zięba, R., 2016. Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, Warszawa: Poltext.