Odzyskanie niepodległości oraz próba założenia organizacji techników i inżynierów elektryków w Częstochowie w 1918 roku

• Autorzy: Gąsiorowski A. K.

Warianty tytułu

EN

Regaining independence and an attempt to found an organization of electrical technicians and engineers in Czestochowa in 1918

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy pokazano odzyskanie niepodległości przez Częstochowę w dniu 11 listopada 1918 roku, wysiłkiem społeczności miasta oraz Polskiej Organizacji Wojskowej. Przedstawiono warunki pracy stacji elektrycznych, sieci elektrycznej, sieci telefonów miejskich, pocztowej sieci telegraficznej oraz telegrafów kolejowych do pierwszych dni 1919 roku. Pokazano stan miasta oraz wydarzenia występujące na kolejowych szlakach w okresie, gdy przejeżdżały przez Częstochowę do granicy z Prusami w Herbach (Nowych) pociągi z zrewolucjonizowanymi żołnierzami niemieckimi wracającymi do kraju ze wschodu. Pokazano jak te przejazdy kolejowe wojsk niemieckich, praktycznie blokujące kolejowy transport cywilny, wpłynęły na termin zebrania organizacyjnego w celu zawiązania związku elektryków w Częstochowie, które ostatecznie odbyło się w mieście 44 dni po Odzyskaniu Niepodległości. Przedstawiono dalsze efekty tych działań miejscowych i okolicznych Polaków – elektryków oraz wyłonienie przedstawicieli miasta i okolic Częstochowy na zjazd założycielski Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich.

EN

The work shows the regaining of independence by Czestochowa on November 11, 1918, by the efforts of the city community and the Polish Military Organization. Presented are the operating conditions of electric stations, power grid, municipal telephone network, postal telegraph network and railway telegraphs to the first days of 1919. The state of the city and the events occurring on railway router were shown at a time when trains with revolutionized German soldiers returning from the east passed through Czestochowa to the border with Prussia in station Herby. It was shown how these railroad crossings of Germantroops, practically blocking rail civilian transport, affected the date of the organizational meeting in order to establish a connection of electricians in Czestochowa, which ultimately took place in the city 44 days after Regaining Independence. Presented are further effects of local and neighboring Poles – electricians as well as representatives of the city and the vicinity of Czestochowa to the founding meeting of the Polish Electrical Association.

Słowa kluczowe

PL

Częstochowa; odzyskanie niepodległości w 1918 roku; próba powołania stowarzyszenia elektryków i elektromonterów; delegaci na Ogólnopolski Zjazd Elektrotechników w Warszawie 7-9 czerwca 1919 roku

EN

Czestochowa; regaining independence in 1918; attempt to establish an association of electricians and electricity fitters; delegates to the National Congress of Electrical Engineering in Warsaw, 7-9 June 1919

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 4 (120)
• Strony: 29--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., zdj.

Twórcy

autor

Gąsiorowski A. K.

• Oddział Częstochowski SEP Politechnika Częstochowska, Wydział Elektryczny, Katedra Elektrotechniki ul. J. H. Dąbrowskiego 69

Bibliografia

• [1]. Gąsiorski A, 50 lat Oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Częstochowie, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2001, s. 364, ISBN 83-7193 142-5.
• [2]. Gąsiorski A., Częstochowskie odzyskanie niepodległości w 1918 roku, Częstochowski Magazyn Numizmatyczny (Wyd. Stowarzyszenie Archeologiczno-Numizmatyczne im. dra Władysława Terleckiego w Częstochowie), Nr 26 (51),październik – grudzień 2001 r., strony 3-8.
• [3]. Gąsiorski A., Historia elektroenergetyki częstochowskiej, strony 39-256, w: Zakład Energetyczny Częstochowa S.A. Stulecie elektroenergetyki częstochowskiej, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 1996, stron 304, ISBN 83-85031-58-8.
• [4]. Gąsiorski A., Oddział Częstochowski Stowarzyszenia Elektryków Polskich 2001-2006, Organizacje techniczne i elektrotechniczne w kraju oraz rozwój elektrotechniki za Ziemi Częstochowskiej w XIX i XX wieku, Oddział Częstochowski Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Wydawca Poligraficzno-Wydawnicza Spółdzielnia Pracy „Jurapress”, Częstochowa 2006, s. 282, ISBN 83-906427-8-6.
• [5]. Gąsiorski A., Oświetlenie miasta Częstochowy do roku 1927, Piorunochrony, Telegrafy, Telefony (Prąd stały), strony 616 – 648 w: Monografia II Kongresu Elektryki Polskiej, T.2, Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw SEP, Warszawa 2016, ISBN 978-83-61163-67-1.
• [6]. Gąsiorski A., Przygotowanie Częstochowy do odzyskania niepodległości 11 listopada 1918 roku, Życie Częstochowy i Powiatu, Nr 133(186), 13-14 listopada 2013 r., strony 67.
• [7]. „Handlowiec” – Kalendarz dla Spraw Handlu i Przemysłu m. Częstochowy i okolic na 1914 rok, Druk F. D. Wilkoszewskiego, Stowarzyszenie Pracowników Handlowych i Przemysłowych m. Częstochowy, Częstochowa 1913.
• [8]. Sobalski F., Przemysł Częstochowski 1882-1914, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa 2009, ISBN 978-83-601283-7-4.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).