Ocena retencji glebowej miejskich terenów zieleni w warunkach niedoboru opadów na przykładzie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu

• Autorzy: Orzepowski W. , Kowalczyk T. , Pokładek R. , Pęczkowski G.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/76774

Warianty tytułu

EN

Estimtion of soil water retention of urban green areas under the conditions of precipitation deficit on the example of the Szczytnicki Park in Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę stosunków wodnych i ocenę zmienności zasobów retencji glebowej na terenie fragmentu Parku Szczytnickiego we Wrocławiu. Oceny tej dokonano na podstawie pomiarów uwilgotnienia gleby wykonanych w roku 2015 i 2016 oraz wyników monitoringu i prac badawczych prowadzonych w latach wcześniejszych. Szczegółowymi badaniami objęto fragment parku o powierzchni około 8,6 ha, zlokalizowany na północ od Ogrodu Japońskiego, pomiędzy ulicami Mickiewicza i Kopernika. Pomiary uwilgotnienia przeprowadzono metodą TDR w 27 punktach, w środku powierzchniowych warstw gleby 0–25 cm oraz 25–50 cm. Na podstawie analizy przestrzennego rozkładu uwilgotnienia stwierdzono, że w rozpatrywanym okresie występowały znaczne, długotrwałe niedobory wilgoci czynnej warstwy gleby. Nawet na około 36% badanego obszaru w warstwie 25–50 stwierdzono wilgotność gleby poniżej punktu trwałego więdnięcia (PTW, pF = 4,2). Zbiornik wodny o powierzchni 1,1 ha, położony centralnie na badanym terenie, nie wpływał w okresie objętym badaniami na poprawę retencji gruntowo-glebowej. Było to spowodowane okresowym brakiem zasilania systemu wodnego parku z ujęcia na Odrze, której poziom obniżył się z powodu suszy.

EN

The paper presents a characterisation of water relations and an estimation of the variability pertaining to soil water retention resources in the selected area of the Szczytnicki Park in Wrocław. The estimation was performed on the basis of the measurements of soil moisture performed in the years 2015 and 2016, and the results of monitoring and research conducted in an earlier period. The detailed study was conducted on a fragment of the park with the surface area of about 8.6 ha, situated north of the Japanese Garden, between the Mickiewicza and Kopernika streets. Soil moisture measurements were conducted with the TDR method, at 27 points, within the soil layers of 0–25 cm and 25–50 cm. On the basis of the analysis of spatial distribution of soil moisture it was observed that considerable and long-lasting moisture deficits of the active layer of the soil have occurred during the period under study. Moisture levels below the permanent wilting point (PWP, pF = 4.2) were noted on approximately 36% of the study area, in the layer of 25–50 cm. The reservoir with an area of 1.1 ha, situated centrally in the study area, did not cause any improvement of soil-ground water retention during the period of the study. That was due to the periodic lack of supply of the water system of the park from the intake of Oder river in which the water level decreased as a result of a drought.

Słowa kluczowe

PL

parki miejskie; uwilgotnienie gleby; woda gruntowa; retencja wodna; małe zbiorniki wodne

EN

urban parks; soil moisture; ground water; water retention; small water reservoirs

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 18, nr 5
• Strony: 103--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Orzepowski W.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Kowalczyk T.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Pokładek R.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Pęczkowski G.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

Bibliografia

• 1. Atlas geologiczno-inżynierski aglomeracji wrocławskiej. Goldsztejn J. (red.), Wrocław 2009.
• 2. Ciechociński P. 2011. Porównanie metod interpolacji przestrzennej w odniesieniu do wartości nieruchomości, Towarzystwo Nauk. Nieruchomości- vol. 19 nr 3, Olsztyn.
• 3. Dubicki A., Dubicka M., Szymanowski M., 2002. Klimat Wrocławia., [w:] Środowisko Wrocławia – Informator 2002, Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Wrocław: 9–25.
• 4. Godzina P., 2015. Tereny zieleni publicznej w kontekście zrównoważonego rozwoju miasta. Prace Geograficzne, z.141, Wyd. UJ, Kraków, 57–72.
• 5. Jankowski K., Truba M., Wyrębek H., Cisek M. 2014. Prawno-siedliskowe aspekty zarządzania parkami miejskimi. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Administracja i Zarządzanie, nr 103, 39–47.
• 6. Kowalczyk T., Orzepowski W. 2008a. Wytyczne do projektu remontu zbiornika wodnego między ulicami Mickiewicza i Kopernika. Opracowanie na zlecenie Zarządu Zieleni Miejskiej we Wrocławiu, maszynopis, ss 34.
• 7. Kowalczyk T., Orzepowski W. 2008 b. Koncepcja gospodarowania wodą na terenie Parku Szczytnickiego, Gospodarka wodna na terenie parku Szczytnickiego we Wrocławiu – część III, Opracowanie na zlecenie Zarządu Zieleni Miejskiej we Wrocławiu, maszynopis, ss 74.
• 8. Kowalczyk T., Orzepowski W., Pokładek R. 2010. Kształtowanie się głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej na obszarze Parku Szczytnickiego we Wrocławiu. Zesz Probl. Post. Nauk Roln., z. 548, 327–338.
• 9. Leksykon zieleni Wrocławia, praca zbior. 2013, Via Nova, Wrocław, 275–316.
• 10. Licznar S.E. Licznar M. 2005. Oddziaływanie aglomeracji miejskiej Wrocławia na poziomy próchniczne gleb Parku Szczytnickiego. Roczniki Gleboznawcze, t. LVI, nr 1/2, Warszawa, 113–118.
• 11. Niewiadomski A. 2013. Struktura i znaczenie terenów zieleni w Łodzi na tle dużych ośrodków miejskich w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 12, 33–47.
• 12. Nowak-Rząsa M., 2009. Współczesne funkcje parków miejskich w aspekcie oczekiwań społecznych. Nauka Przyroda Technologie, t.3, z.1, Poznań.
• 13. Pierścionek B. 2015. Wpływ zmian infrastruktury miejskiej na charakter założeń parkowych na przykładzie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu. Czasopismo Techniczne. Architektura 5 A, 173–187.
• 14. Orzepowski W., Kowalczyk T., Pokładek R., Pęczkowski G., Faron S. 2015: Ocena zmienności zasobów retencji glebowej w Parku Południowym we Wrocławiu. Inżynieria Ekologiczna Vol. 43, s. 160–165.
• 15. Pływaczyk A., Orzepowski W., Kowalczyk T. 2008. Ocena zmian zasobów retencji glebowej na przykładzie Parku Południowego we Wrocławiu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., z. 528, Warszawa, 431–437.
• 16. Szczepanowska H.B. 2012. Miejsce terenów zieleni w strukturze zintegrowanego projektowania, zarządzania i oceny ekologicznej inwestycji miejskich. Człowiek i Środowisko 36 (1–2), 25–49.
• 17. Szumacher I. 2011. Funkcje terenów zieleni miejskiej a świadczenia ekosystemów. Prace i Studia Geograficzne, t. 46, 169–176.
• 18. Szumacher I., Ostaszewska K. 2011. Funkcje parków śródmiejskich w opinii przyrodników i użytkowników – przyczynek do dyskusji. Problemy Ekologii Krajobrazu, t. 27, 491–493.
• 19. Szymanowski M. 2004. Miejska wyspa ciepła we Wrocławiu. Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 229.
• 20. Wagner I., Krauze K., Zalewski M. 2013. Błękitne aspekty zielonej infrastruktury. Zrównoważony Rozwój – Zastosowania, 4, 145–155.
• 21. Walenczak K., Licznar S. E., Licznar M. 2009. Rola materii organicznej i iłu koloidalnego w kształtowaniu właściwości buforowych gleb Parku Szczytnickiego. Roczniki Gleboznawcze, t. LX, nr 2, Warszawa, 102–107.
• 22. Walczak R., Ostrowski J., Witkowska-Walczak B., Sławiński C. 2002. Hydrofizyczne charakterystyki mineralnych gleb ornych Polski. Acta Agrophysica 79, Lublin, ss. 64.
• 23. Woś A. 2010. Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku. Wyd. UAM, Poznań, ss. 489.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).